ალექსანდერ გრეიამ ბელი

ამერიკელი მეცნიერი

ალექსანდერ გრეიამ ბელი[23] (ინგლ. Alexander Graham Bell; დ. 3 მარტი, 1847 — გ. 2 აგვისტო, 1922) — ტელეფონის ერთ-ერთი გამომგონებელი. წარმოშობით შოტლანდიელი. დაამთავრა ედინბურგის და ლონდონის უნივერსიტეტები. ბაბუამისის ხელმძღვანელობით სწავლობდა რიტორიკას. 16 წლის ასაკში ვესტონ-ჰაუსის აკადემიაში გახდა რიტორიკისა და მუსიკის მასწავლებელი. 1865 წელს საცხოვრებლად ლონდონში გადავიდა, სადაც მუშაობა დაიწყო ასისტენტად, მამამისთან — ლონდონის უნივერსიტეტის რიტორიკის პროფესორთან. 1870 წელს ბელის ოჯახი გადასახლდა ბრანტფორდში (ონტარიოს პროვინცია, კანადა). 1872 წელს ბელმა ბოსტონში გახსნა ყრუთა სკოლის მასწავლებელთა მოსამზადებელი სასწავლო დაწესებულება. 1873 წლიდან მეტყველების ორგანოების ფიზიოლოგიის პროფესორია ბოსტონის უნივერსიტეტში. 1876 წელს აშშ-ში აიღო პატენტი მის მიერ გამოგონებულ ტელეფონზე, შემდეგ კი მემბრანაზე და არმატურაზე. სხვებთან ერთად გამოაქვეყნა შრომები და აიღო პატენტი ბგერის ჩაწერისა და აღწარმოების დარგში (1884-1886).[24]

ალექსანდერ გრეიამ ბელი
ინგლ. Alexander Graham Bell[1]
დაბ. თარიღი 3 მარტი, 1847(1847-03-03)[2] [3] [4] [5] [6] [1] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13]
დაბ. ადგილი ედინბურგი[1]
გარდ. თარიღი 2 აგვისტო, 1922(1922-08-02)[14] [3] [1] [8] [10] [11] [12] [13] (75 წლის)
გარდ. ადგილი Beinn Bhreagh[15]
დასაფლავებულია Beinn Bhreagh
მოქალაქეობა აშშ[1]
 დიდი ბრიტანეთის და ირლანდიის გაერთიანებული სამეფო[1]
საქმიანობა ფიზიკოსი, ელექტროინჟინერი, ინჟინერი, ბიზნესმენი, გამომგონებელი და პროფესორი
მუშაობის ადგილი ვაშინგტონის სმითსონის ინსტიტუტი
ალმა-მატერი ედინბურგის უნივერსიტეტი[1] , ლონდონის საუნივერსიტეტო კოლეჯი, Royal High School, Bath[1] და სამეფო უმაღლესი სკოლა
სამეცნიერო ხარისხი მეცნიერების დოქტორი
მეუღლე მაბელ გარდინერ ჰაბარდი[1] [7]
მამა ალექსანდერ მელვილ ბელი[1]
დედა Eliza Bell
შვილ(ებ)ი Elsie May Grosvenor[16] და Marian Fairchild
ჯილდოები ედისონის მედალი[17] , ელიოტ კრესონის მედალი[18] , ჰიუზის მედალი[19] , ეროვნული ავიაციის დიდების დარბაზი, ეროვნულ გამომგონებელთა დიდების დარბაზი, ალბერტის მედალი[20] , კანადის დიდების ხეივანი, ამერიკის ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის წევრი, აშშ-ის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის წევრი, ჯონ ფრიცის მედალი[21] და Person of National Historic Significance[22]
ხელმოწერა

1898 წელს ბელი აირჩიეს ბოსტონის სმითსონის ინსტიტუტის გამგეობის წევრად. ბელის სხვა გამოგონილებებიდან არის — ედისონის ფონოგრაფის სრულყოფა, მოქნილი ელერონების გამოყენება უხეშ საყრდენ ზედაპირთან ერთად თვითმფრინავების ფრენის მართვისთვის. ბელმა გამოაქვეყნა 100-მდე სტატია და მიიღო 30 პატენტი. მინიჭებული ჰქონდა ალესანდრო ვოლტას პრემია. 1877 წელს დაჯილდოვდა საპატიო ლეგიონის ორდენით.[25]

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება
  1. 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 https://www.biography.com/people/alexander-graham-bell-9205497
  2. Deutsche Nationalbibliothek Record #119408643 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  3. 3.0 3.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  4. SNAC — 2010.
  5. Find a Grave — 1996.
  6. Bruce R. V. Bell, Alexander Graham (03 March 1847–02 August 1922), inventor and educator // American National Biography Online / S. Ware[New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.1300115
  7. 7.0 7.1 University of Toronto, Laval University Dictionary of Canadian Biography, Dictionnaire biographique du Canada / G. Brown, D. Hayne, F. Halpenny et al. — UTP, Presses de l'Université Laval, 1959. — ISSN 0420-0446; 0070-4717
  8. 8.0 8.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  9. Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online / Hrsg.: A. Beyer, B. SavoyB: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088doi:10.1515/AKL
  10. 10.0 10.1 Gran Enciclopèdia CatalanaGrup Enciclopèdia, 1968.
  11. 11.0 11.1 GeneaStar
  12. 12.0 12.1 Roglo — 1997. — 10000000 ეგზ.
  13. 13.0 13.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
  14. Person Profile // კინოფილმების ინტერნეტ-მონაცემთა ბაზა — 1990.
  15. https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/0303.html
  16. Geni.com — 2006.
  17. https://www.ieee.org/content/dam/ieee-org/ieee/web/org/about/awards/recipients/edison-rl.pdf
  18. https://web.archive.org/web/20090201034538/http://www.fi.edu/winners/show_results.faw?gs=&ln=&fn=&keyword=&subject=&award=CRESS&sy=&ey=&max=300&name=Submit
  19. Awards For Scientific Research. // The Times / T. GallagherLondon: Times Media, 1913. — Iss. 40369. — P. 5. — ed. size: 440581 — ISSN 0140-0460; 0956-1382; 1363-7746
  20. https://www.thersa.org/about/albert-medal/past-winners
  21. https://www.smenet.org/Professional-Development/Awards-Competitions/Award-Recipients/John-Fritz-Medal-Award
  22. https://www.pc.gc.ca/apps/dfhd/page_nhs_eng.aspx?id=15832Parks Canada.
  23. ალექსანდერ გრეიამ ბელი — უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი
  24. ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 283.
  25. ალექსანდერ გრეიამ ბელი — კოლიერის ენციკლოპედია