Pseudoboletus parasiticus

Pseudoboletus parasiticus
	;
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:	სოკოები
განყოფილება:	ბაზიდიუმიანი სოკოები
კლასი:	აგარიკომიცეტები
რიგი:	ბოლეტუსისნაირნი
ოჯახი:	ბოლეტუსისებრნი
გვარი:	ფსევდობოლეტუსი
ლათინური სახელი
	Pseudoboletus parasiticus (Bull.) Šutara, 1991
NCBI	388867
EOL	46705847
MB	129783

Pseudoboletus parasiticus — ფსევდობოლეტუსის გვარის სოკო ბოლეტუსისებრთა ოჯახისა. იშვიათი სოკოა. გავრცელების არეალი მოიცავს ევროპას, ჩრდილოეთ აფრიკასა და ჩრდილოეთ ამერიკის აღმოსავლეთ რეგიონს.

დაბალი ხარისხის საჭმელი სოკოა. იზრდება ფოთლოვან ტყეებში ზაფხულიდან შემოდგომამდე. პარაზიტობს სკლეროდერმას გვარის სოკოების ცოცხალ ნაყოფსხეულებზე.

სოკო პირველად აღწერა ფრანგმა ბოტანიკოსმა პიერ ბიულიარმა 1790 წელს როგორც Boletus parasiticus. მიმდინარე ბინომიალური სახელწოდება მიანიჭა ჩეხმა მიკოლოგმა იოზეფ შუტარამ 1991 წელს.

სამეცნიერო სინონიმები

Boletus parasiticus Bull., 1790 basionym
Versipellis parasitica (Bull.) Quél., 1886
Ceriomyces parasiticus (Bull.) Murrill, 1909
Xerocomus parasiticus (Bull.) Quél., 1888

აღწერა

ქუდის დიამეტრი — 2-7 სმ, ამოზნექილი ფორმის, შეხებისას ოდნავ ხავერდოვანია და ცოტათი ზეთიანი, ქუდის ფერი — ყვითელი, ღია-თხილისფერი ჟანგმიწისფერ-ყავისფრამდე.

რბილობი — ღია-ყვითელი, თითქმის გემოსა და სუნის გარეშე, არ ლურჯდება.

ჰიმენოფორი — დაღმავალი, მილაკები 3 —7 მმ, ფორები ლიმნისფერ-ყვითელი ჟანგისფერ-ყავისფრამდე. ფართე, როგორც წესი წიბოვანი კიდეებით.

ფეხის სიგრძე — 3-6 სმ, სისქე — 0,8-1,5 სმ, მთლიანი, ცილინდრული.

სპორების მტვერი — ზეთისხილისფერ-ყავისფერი, სპორები — 15×5 მკმ, თითისტარისებრი.

ეკოლოგია და გავრცელება

გავრცელების არეალი მოიცავს ევროპას, ჩრდილოეთ აფრიკასა და ჩრდილოეთ ამერიკის აღმოსავლეთ რეგიონს.

იშვიათი სოკოა. შეტანილია ბელგიის, სლოვაკეთის, დანიის, ლიეტუვისა და გერმანიის გადაშენების პირას მყოფი სახეობების ნუსხაში.^[1]

პარაზიტობს სკლეროდერმას გვარის სოკოების ცოცხალ ნაყოფსხეულებზე. გვხვდება სხვადასხვა სახის ფოთლოვან ტყეებში, აგრეთვე ტყეებს გარეთ, მხოლოდ მჟავე, ტორფიან და სილიან ნიადაგზე.^[2]

სეზონი — ხაფხულიდან შემოდგომამდე.

კვებითი ღირებულება

დაბალი ხარისხის საჭმელი სოკოა.^[3] თუმცა არასასიამოვნო გემოს გამო ზოგიერთი სახელმძღვანელო არასაჭმელ სოკოდ მოიხსენიებს.

ლიტერატურა

Грибы / Пер. с итал. Ф. Двин — М.: „ООО Издательство АСТ“: ООО „Издательство Астрель“, 2004. — С.303. ISBN 5-17-009961-4
Дермек А. Грибы. — Братислава: изд-во „Словарт“, 1989.
Лессо Т. Грибы: определитель — М.: „ООО Издательство АСТ“: ООО „Издательство Астрель“, 2003. — С.304. ISBN 5-17-020333-0
Сержанина Г. И., Шляпочные грибы Белоруссии, Мн.: Наука и техника, 1984.

რესურსები ინტერნეტში

შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „Pseudoboletus parasiticus“ ვიკისაწყობში.
Pseudoboletus parasiticus MycoBank-ზე (ინგლისური)
Pseudoboletus parasiticus Index Fungorum-ზე (ინგლისური)

სქოლიო

↑ Władysław Wojewoda (2003). Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences. ISBN 83-89648-09-1.
↑ Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
↑ Nuhn ME, Binder M, Taylor AF, Halling RE, Hibbett DS (2013). „Phylogenetic overview of the Boletineae“. Fungal Biology. 117 (7–8): 479–511. doi:10.1016/j.funbio.2013.04.008. PMID 23931115.

[checklist-1] Władysław Wojewoda (2003). Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences. ISBN 83-89648-09-1.

[2] Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.

[Nuhn2013-3] Nuhn ME, Binder M, Taylor AF, Halling RE, Hibbett DS (2013). „Phylogenetic overview of the Boletineae“. Fungal Biology. 117 (7–8): 479–511. doi:10.1016/j.funbio.2013.04.008. PMID 23931115.

[1]

[2]

[3]