Boletus betulicola

Boletus betulicola — სოკოს სახეობა ბოლეტუსის გვარისა. მიჩნეულია დათვისსოკოს (ლათ. Boletus edulis) დამოუკიდებელ სახეობად ან ფორმად.

Boletus betulicola
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  სოკოები განყოფილება:  ბაზიდიუმიანი სოკოები კლასი:  აგარიკომიცეტები რიგი:  ბოლეტუსისნაირნი ოჯახი:  ბოლეტუსისებრნი გვარი:  ბოლეტუსი
ლათინური სახელი
Boletus betulicola (Vassilkov) Pilát et Dermek, 1974
სისტემატიკა ვიკისახეობებში NCBI   764045 MB   309639

კარგის ხარისხის საჭმელი სოკოა. მიკორიზას ქმნის არყთან. ფართოდაა გავრცელებული ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ზომიერ სარტყლებში.

სოკო პირველად აღწერა რუსმა მიკოლოგმა ბორის ვასილკოვმა 1948 წელს როგორც Boletus edulis var. betulicola. მიმდინარე ბინომინალური სახელწოდება მიანიჭეს ალბერტ პილატმა და აურელ დერმეკმა 1974 წელს.

სამეცნიერო სინონიმები:

• Boletus edulis var. betulicola Vassilk., 1948 basionym
• Boletus edulis f. betulicola (Vassilk.) Vassilk., 1966
• Boletus edulis subsp. betulicola (Vassilk.) Hlavácek, 1994

აღწერა

ქუდის დიამეტრი — 5-15 სმ, თავიდან ბალიშისებრი, შემდეგ უფრო ბრტყელი. კანი გლუვი ან ოდნავ დანაოჭებული, ბრწყინავი, მოთეთრო-ჟანგმიწისფერი ან ღია-ყვითელი ფერის, ზოგჯერ მთლიანად თეთრი.

რბილობი — თეთრი, მყარი, გაჭრისას ფერს არ იცვლის, სასიამოვნო სოკოს სუნით.

ფეხის სიგრძე — 5-12 სმ, სისქე — 2-4 სმ, კასრისებრი, მთლიანი, მოთეთრო-ყავისფერი. ზედა მხარეს ახასიათებს თეთრი ბადე.

ჰიმენალური შრე — თეთრი, შემდეგ ღია-ყვითელი, თავისუფალი ან ვიწროდ შეზრდილი, მილაკების ზომა 1-2,5 სმ, ფორები მომრგვალო, წვრილი.

სპორების მტვერი — ყავისფერი, სპორები 15 × 5 მკმ, თითისტარისებრი, გლუვი.

ეკოლოგია და გავრცელება

მიკორიზას ქმნის არყთან. იზრდება ფოთლოვან ტყეებში, ტყისა და გზის პირებთან, ერთეულებად ან ჯგუფებად. ფართოდაა გავრცელებული ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ზომიერ სარტყლებში.

სეზონი: ზაფხულიდან შემოდგომამდე.

კვებითი ღირებულება

კარგი ხარისხის საჭმელი სოკოა. იხმარება ახალი, გამხმარი, დამწნილებული და დამუჟუჟებული. გარდა ამისა, სოკოს ხმარობენ წვნიანი კერძების მოსამზადებლად, აგრეთვე შესაძლებელია გაყინვა.

ლიტერატურა

• Васильков Б. П. Систематическое описание видов и форм белого гриба. — Л.: „Наука»“, 1966.
• Ляхов П. Р. Энциклопедия грибов. — М.: ЭКСМО-Пресс, 2001. — С. 109. — 256 с. — ISBN 5-04-003208-0.
• Справочник-определитель: Грибы / отв. за выпуск Ю. Г. Хацкевич. — Мн.: Харвест, 2002. — С. 82. — 480 с. — 7000 экз. — ISBN 985-13-0913-3.
• Сержанина Г. И. Шляпочные грибы Белоруссии. — Минск: Наука и техника, 1984

რესურსები ინტერნეტში

• შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „Boletus betulicola“ ვიკისაწყობში.
• Boletus betulicola MycoBank-ზე (ინგლისური)