ჰუკბალაჰაპის აჯანყება

ჰუკბალაჰაპის აჯანყება
მეორე მსოფიო ომის და ცივი ომის ნაწილი
თარიღი	1942 წლის 29 მარტი – 1954 წლის 17 მაისი
მდებარეობა	ცენტრალური ლუსონი, ფილიპინები
შედეგი	ფილიპინების მთავრობის გამარჯვება
მხარეები
1942–1946:  აშშ ფილიპინების თანამეგობრობა ჰუკბალაჰაპი 1942–1945: იაპონიის იმპერია პილიპინების მეორე რესპუბლიკა 1946–1954:  ფილიპინები მხარდაჭერა:  აშშ 1946–1954: კომუნისტური პარტია ჰუკბალაჰაპი მხარდაჭერა:  სსრკ
მეთაურები
1942–1946: დაგლას მაკართური მანუელ კესონი # სერხიო ოსმენია ვინსენტე ლავა ხუან ფელეო ლუიზ ტარუკი 1946–1954: მანუელ როხასი # ელპიდიო კირინო რამონ მაგსაისაი ედუარდ ლანსდეილი 1942–1945: ჰიროჰიტო ტოძიო ჰიდეკი მასაჰარუ ჰომა ტომოიუკი იამასიტა ხოსე ლაურელი არტემიო როკარტე # ბენიგმო რამოსი 1946–1954: ლუიზ ტარუკი ხოსე ლავა (ტყვე)
ძალები
15 000–30 000 მებრძოლი (1942–1946) 56 000 მებრძოლი (1946–1954) 12 800 მებრძოლი (პიკი)
ჰუკბალაჰაპის აჯანყება ვიკისაწყობში

ჰუკბალაჰაპის აჯანყება — ჰუკბალაჰაპის პროკომუნისტურად განწყობილი გლეხებისა და ყოფილი ჯარიკაცების ანტისამთავრობო აჯანყება. ჰუკბალაჰაპის შეიარაღებული ნაწილი 1946-1954 წლებში ფლობდა ფილიპინების კუნძულ ლუსონის ცენტრალურ ნაწილს. აჯანყებას ხელმძღვძღვანელობდა ლუის ტარუკი, ხოლო მისი მოადგილე იყო კასტრო ალეხანდრინო. 1950 წელს აჯანყებულებმა მიაღწიეს წარმატებებს, მაგრამ 1954 წელს, ერთი წლის წინ არჩეულმა პრეზიდენტმა რამონ მაგსაისმა აჯანყება ჩაახშო აშშ-ის სამხედრო ძალების დახმარებით.

კომუნისტური მიმდინარეობის შეიარაღებული მოძრაობა ლუსონში ჩამოყალიბდა 1930-იან წლებში, ჯერ კიდევ მაშინ, როდესაც ფილიპინები აშშ-ის კოლონია იყო. მოძრაობა განსაკუთრებით გაძლიერდა 1942 წელს იაპონიის მიერ ქვეყნის ოკუპაციის შემდეგ. მეორე მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ ჰუკბალაჰაპი აკონტროლებდა ლუსონის ძირითად ნაწილს, მაგრამ ქვეყანაში აშშ-ის ჯარის დაბრუნების შემდეგ იძლებულები გახდნენ თვითლიკვიდაცია გამოეხადებინათ და ემოქმედათ არალეგალურად.

1954 წელს თვითონ ტარუკი დანებდა და გამოვიდა ჯუნგლებიდან. მანამდე 1948 წელს კი გამოცხადდა აჯანყების მონაწილეთა ნაწილობრივი ამნისტია.

ლიტერატურა

• Kerkvliet, Benedict (1977). The Huk Rebellion: A Case Study of Peasant Revolt in the Philippines. London: University of California Press.
• Lachica, Eduardo (1971). The Huks: Philippine Agrarian Society in Revolt. New York: Preager Publishing.

რესურსები ინტერნეტში

• სტატია Encyclopedia Britannica-ში