ჰენრიკ იბსენი

ჰენრიკ იბსენი (ნორვ. Henrik Ibsen; დ. 20 მარტი, 1828, შიენი, ნორვეგია — გ. 23 მაისი, 1906, ქრისტიანია) — ნორვეგიელი დრამატურგი, ნორვეგიული ნაციონალური თეატრის ერთ-ერთი შემქმნელი, მუშაობდა სკანდინავიურ საგებზე დაფუძნებულ დრამებსა და ისტორიულ პიესებზე. ჰენრიკ იბსენი ავტორია ფილოსოფიურ–სიმბოლური დრამატული პოემებისა „ბრანდი (პოემა)“ (1866) და „პერ გიუნტი“ (1867), კრიტიკული სოციალურ–რეალისტური დრმაების „თოჯინების სახლი“ (1879), „მოჩვენებები“ (1881). დრამებში „გარეული იხვი“ (1884), „ჰედა გაბლერი“ (1890), „მშენებელი სოლნესი“ (1892) გაძლიერებულია ფსიქოლოგიზმისა და სიმბოლიზმის ნიშნები, რომლებიც აახლოებენ ნაწარმოებებს მე–19 საუკუნის ბოლოსთვის დამახასიათებელ ნეორომანტიკურ ხელოვნებასთან. თავის ნაწარმოებებში იბსენი ცდილობდა გაეხატა პროტესტი თავისი დროის საზოგადოებრივი წყობილებისთვის, ითხოვდა რა ადამიანის მაქსიმალურ ემანსიპაციას.

ჰენრიკ იბსენი
დაბადების თარიღი	20 მარტი, 1828(1828-03-20)
დაბადების ადგილი	Stockmanngården, Skien, ნორვეგია
გარდაცვალების თარიღი	23 მაისი, 1906(1906-05-23) (78 წლის)
გარდაცვალების ადგილი	კრისტიანია, ნორვეგია
დასაფლავებულია	Vår Frelsers gravlund
ფსევდონიმი	Brynjolf Bjarme
საქმიანობა	დრამატურგი , პოეტი , ლიბრეტისტი , რეჟისორი და მწერალი
ენა	დანიური ენა და ნორვეგიული ენა
მოქალაქეობა	ნორვეგია
ჟანრი	დრამა და პოეზია
Magnum opus	პერ გიუნტი , თოჯინების სახლი , მოჩვენებები , ხალხის მტერი , გარეული იხვი , ჰედა გაბლერი , Rosmersholm , Brand , The Master Builder , Catiline , The Mountain Bird , The Lady from the Sea , Lady Inger of Ostrat , The Feast at Solhaug , White Horses , The Vikings at Helgeland , John Gabriel Borkman , Emperor and Galilean , The Burial Mound , Love's Comedy , The Pretenders , Little Eyolf , Norma , When We Dead Awaken , Olaf Liljekrans , The Grouse in Justedal , The Pillars of Society , St. John's Eve , Svanhild , The League of Youth და Terje Vigen
ჯილდოები	წმინდა ოლაფის ორდენის დიდი ჯვრის კავალერი , King Oscar II's reward medal , დანებროგის ორდენის დიდი ჯვრის კავალერი , პოლარული ვარსკვლავის ორდენის დიდი ჯვრის კავალერი , Knight Grand Cross of the Order of Vasa , Knight Grand Officer of the Order of the Saxe-Ernestine და 3rd class, Order of the Medjidie
მეუღლე	სიუზანა იბსენი
შვილ(ებ)ი	სიგურდ იბსენი და ჰანს იაკობ ჰენრიკსენი
გავლენა მოახდინეს :::ავგუსტ სტრინდბერგი, გეორგ ბრანდესი, სიორენ კირკეგორი, ჰენრიკ ვერგელანი და იენს პეტერ იაკობსენი
ხელმოწერა
საიტი	hf.uio.no/is/tjenester/virtuelle-ibsensenteret/ nb.no/forskning/ibsen/
ჰენრიკ იბსენი ვიკისაწყობში

ბიოგრაფია

ჰენრიკ იბსენი დაიბადა 1828 წელს ნორვეგიაში მდიდარი კომერსანტის ოჯახში, რომელიც მომავალი მწერლის ბავშვობაშივე 1836 წელს გაკოტრდა.

1844 წელს ჰენრიკ იბსენმა აფთიაქში დაიწყო მუშაობდა. სწორედ მაშინ შექმნა მან პირველი ლექსები და დრამა „კატილინა“ (1850), რომელთა მოტივები ასახიერებენ ევროპაში მიმდინარე 1848 წლის რევოლუციების მოვლენებს. 1850 წელს ქრისტიანიაში დაიდგა იბსენის პიესა „გოლიათთა ბორცვი“. 1852–1857 წლებში ქალაქ ბერგენში ხელმძღვანელობდა პირველ ნაციონალურ ნორვეგიულ თეატრს, ხოლო 1857-1862 წლებში – ნორვეგიულ თეატრს ქრისტიანიაში. ასევე ჰენრიკ იბსენის შექმნილია დრამა პერ გიუნტი რომლის საფუძველზეც შექმნა ედვარდ გრიგმა მუსიკა სპექტაკლისათვის.

1864—1891 წლებში ცხოვრობდა რომში, დრეზდენსა და მიუნხენში. 1862 წელს ჰენრიკ იბსენმა შექმნა „სიყვარულის კომედია“, რომელშიც იმდროინდელი ნორვეგიის სატირული სურათი გადმოგვცა.

სახალხო–ისტორიულ დრამაში „ბრძოლა სამეფო ტახტისთვის“ (1864) იბსენმა გადმოსცა გამარჯვება გმირისა, რომელიც პროგრესიულ ისტორიულ მისიას ასრულებდა.

ჯილდოები

დაჯილდოებულია დანებროგისა და პოლარული ვარსკვლავის ორდენით, არის წმინდა ოლაფის ორდენის დიდი ჯვრის კავალერი.

რესურსები ინტერნეტში

ვიკიციტატაში არის გვერდი თემაზე:

ჰენრიკ იბსენი

• იბსენ.ნეტ
• იბსენ ჰენრიხ იუჰანი — მწერლის შემოქმედებაზე დაარქივებული 2006-09-04 საიტზე Wayback Machine.
• ჰენრიკ იბსენის აფორიზმები