ვიკიპედია

ფრანსუა-რენე შატობრიანი

(გადამისამართდა გვერდიდან ფრანსუა რენე დე შატობრიანი)

ფრანსუა რენე შატობრიანი, ვიკონტი (დ. 4 სექტემბერი, 1768 — გ. 4 ივლისი 1848) — ფრანგი მწერალი და დიპლომატი. იგი მიიჩნევა რომანტიზმის მიმდინარეობის მამამთავრად ფრანგულ ლიტერატურაში.

ფრანსუა-რენე შატობრიანი
ფრანგ. François-Auguste-René de Chateaubriand[1]

დაბადების თარიღი 4 სექტემბერი, 1768(1768-09-04)[2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12]
დაბადების ადგილი სენ-მალო, საფრანგეთის სამეფო[13]
გარდაცვალების თარიღი 4 ივლისი, 1848(1848-07-04)[2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [14] [11] [12] (79 წლის)
გარდაცვალების ადგილი პარიზი, საფრანგეთი[13]
დასაფლავებულია tomb of Chateaubriand
საქმიანობა მთარგმნელი, პოლიტიკოსი, დიპლომატი, ისტორიკოსი, პოეტი, რომანისტი, ჟურნალისტი, ესეისტი, სამხედრო, ბიოგრაფი და მწერალი[15]
ენა ფრანგული ენა
მოქალაქეობა საფრანგეთი
ჟანრი ესე, მემუარები და ავტობიოგრაფია
Magnum opus ატალა, The Genius of Christianity, რენე და Mémoires d'Outre-Tombe
ჯილდოები საპატიო ლეგიონის ორდენის ოფიცერი, წმინდა ლუდოვიკოს ორდენის კავალერი, სულისწმინდის ორდენის კავალერი, სენმიშელის ორდენის რაინდი, ორდენი ხელოვნებისა და მეცნიერების სფეროებში შეტანილი წვლილისათვის, ოქროს საწმისის ორდენის რაინდი, შავი არწივის ორდენი, Knight in the Order of the Holy Sepulchre, წმინდა ალექსანდრე ნეველის ორდენი, წმინდა ანდრია პირველწოდებულის ორდენი, Grand Cross of the Order of Christ და კარლოს III-ის ორდენის დიდი ჯვარი
მეუღლე სელესტე დე შატობრიანი
პარტნიორ(ებ)ი Hortense Allart
ხელმოწერა

ბიოგრაფია

რედაქტირება

ახალგაზრდობა და გადასახლება

რედაქტირება

შატობრიანი დაიბადა სან მალოში, ბრეტანში, შატობრიანების ოჯახში მეათე შვილად. გაიზარდა მამისეულ კოშკში კომბურგში. მამამისი, რენე შატობრიანი, იყო ყოფილი საზღვაო კაპიტანი, გემის მეპატრონე და მონებით მოვაჭრე. დედამისის ქალიშვილობის გვარი იყო აპოლინ დე ბადე. შატობრიანების მამა იყო პირქუში პიროვნება, ამიტომაც ფრანსუა გაიზარდა მოწყენილ გარემოში, სადაც თავშესაქცევად ჰქონდა ბრეტანის სანაპიროზე სეირნობა და ხეტიალი თავის და ლუსილისთან ერთად, რომელიც მისი განუყრელი მეგობარი იყო.

შატობრიანმა განათლება მიიღო დოლში, რენესა და დინანში. ჩვიდმეტი წლის ასაკში იგი დგება არჩევნის წინაში გამხდარიყო სამხედრო თუ მღვდელი. არჩევანი სამხედრო სამსახურზე მიდგა და ჩაეწერება საფრანგეთის არმიაში ლეინტენანტად. ნავარაში ორწლიანი მსახურების შემდეგ, იგი პარიზში ჩადის კაპიტნის რანგში დაწინაურებული 1788 წელს. პარიზში ყოფნის დროს იგი ეცნობა ჟან-ფრანსუა დე ლა ჰარპეს, ანდრე შენიეს, ლუი-მარცელინ დე ფონტანეს და იმ დროის სხვა წამყვან მწერლებს. როდესაც რევოლუცია იფეთქებს, თავდაპირველად შატობრიანი თანაუგრძნობდა მას. ხოლო, როცა აჯანყება პარიზსაც მოედება, სადაც განსაკუთრებული ძალადობას გამოიჩენენ აჯანყებულები, იგი ჩრდილოეთ ამერიკაში გაემგზავრება 1791 წელს. ამ მოგზაურობის დროს შეძენილი გამოცდილება საფუძვლად დაედება მის მოთხრობებს: ნატჩეტები( დაიწერა 1793-1799 წლებში, გამოიცა ატალა (1801), რენე (1802). მისი მკაფიო, ნათელი და შთამბეჭდავი აღწერა ჩრდილოეთ ამერიკის მეჩხრად დასახლებული ტერიტორიის ბუნებისა, იყო ძალზედ უცხო და ახალი ლიტერატურაში. იგი საფუძვლად დაედო შემდგომში ლიტერატურულ რომანტიზმს. მკვლევარებმა საეჭვოდ მიიჩნიეს შატობრიანის მტკიცება, რომ იგი თითქოს შეხევდროდა ჯორჯ ვაშინგტონს ან ეცხოვროს ჩრდილოეთ ამერიკის მაცხოვრებლებთან, რომლებზეც წერდა კიდეც.

შატობრიანი საფრანგეთში დაბრუნდა 1792 წელს და უერთდება იმპერიალისტთა არმიას კობლენცში. თავისი ოჯახის გავლენით იგი ქორწინდება ახალგაზრდა არისტოკრატ ქალზე სელესტა ბუისონ დე ლა ვინეზე, რომელიც ასევე სან მალოდან იყო წარმოშობით. თუმცა შატობრიანი ადრე მას არ შეხვედრია. წყვილი არასოდეს დაშორებულა, მიუხედავად იმისა, რომ სიცოცხლის მეორე ნახევარში შატობიანს ჰქონდა უამრავი სასიყვარულო ურთიერთობა თავის საყვარლებთან. თავის სამხედრო კარიერას ბოლო მოეღო ტიონვილის ბრძოლის შემდეგ, რომელიც იყო უმთავრესი ბრძოლა იმპერიის მომხრეებსა და რევოლუციურ ძალებს შორი. ამ ბრძოლაში შატობრიანი მძიმედ დაიჭრა და ცოცხალ-მკვდარი ჯერ ჯერსიზე გადაიყვანეს, შემდეგ კი ლონდონში.

შატობრიანმა გადასახლების უმეტესი დრო გაატარა ლონდონში უკიდურეს სიღარიბეში. თავს ირჩენდა ფრანგულის გაკვეთილებითა და მთარგმნელობითი საქმიანობით. გარეული ხნის განმავლობაში იგი ცხოვრობდა სუფოლკში, სადაც უკეთესი გარემო შეხვდა. იქ მას შეუყვარდა ინგლისელი ქალი შარლოტ ივე, თუმცა მათი რომანი შეწყდა მას შემდეგ, რაც გამჟღავნდა რომ შატობრიანი უკვე დაქორწინებული იყო. ბრიტანეთში ყოფნის დროს იგი გაეცნობა ინგლისურ ლიტერატურას. ჯონ მილტონის ნაწარმოები დაკარგული სამოთხე, რომელიც მანვე თარგმნა ფრანგულ ენაზე, უდიდეს გავლენას მოახდენს შატობრიანის ლიტერატურაზე.

გარდაცვალება

რედაქტირება

სიცოცხლის ბოლო წლებში მემუარებზე მუშაობდა. 1848 წელს შატობრიანი გარდაიცვალა. მისივე სურვილის მიხედვით, ის დაკრძალულია ბრეტანში, სენმალოს წინ, ზღვის პირას, „გრან-ბეს“ კლდეზე.

ლიტერატურა

რედაქტირება
  • ფრანგული ნოველა ორ ტომად – ტომი I; გამომც. საბჭოთა საქართველო, 1971; გვ: 558

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება

სქოლიო

რედაქტირება
  1. ↑ https://familysearch.org/ark:/61903/1:1:QP98-BBCV
  2. ↑ 2.0 2.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  3. ↑ 3.0 3.1 SNAC — 2010.
  4. ↑ 4.0 4.1 IMSLP — 2006.
  5. ↑ 5.0 5.1 Encyclopædia Britannica
  6. ↑ 6.0 6.1 BD Gest'
  7. ↑ 7.0 7.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  8. ↑ 8.0 8.1 Griener P. Chateaubriand, François-René, Vicomte de // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T016153
  9. ↑ 9.0 9.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
  10. ↑ 10.0 10.1 Roglo — 1997. — 10000000 ეგზ.
  11. ↑ 11.0 11.1 The Fine Art Archive — 2003.
  12. ↑ 12.0 12.1 François-René vicomte de Chateaubriand / B. Delmas, R. Mathis — 2009.
  13. ↑ 13.0 13.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118520237 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  14. ↑ Babelio — 2007.
  15. ↑ Library of the World's Best Literature / C. D. Warner — 1897.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ფრანსუა-რენე_შატობრიანი&oldid=4407947“-დან