სხალტბის სერი
სხალტბის სერი — დაბალი კუესტური სერი საქართველოში, მცხეთის მუნიციპალიტეტში. წარმოადგენს კვერნაქის ქედის აღმოსავლეთ ნაწილს. გაწოლილია მდინარეებს ქსანსა და არაგვს შორის. სიგრძე 12 კმ, ფართობი 74 კმ², ხოლო ტოპოგრაფიული ზედაპირის ფართობი 195,8 კმ².[1] მაქსიმალური სიმაღლე ზღვის დონიდან 1095,1 მ (მთა გოგოთისერი). სხვა მთებიდან მნიშვნელოვანია სხალტბა (1091 მ). ჩრდილოეთი კალთა დამრეცია, სამხრეთი — ციცაბო, განსაკუთრებით ფლატეა მდინარე არაგვისაკენ ორიენტირებული კალთა და ძეგვსა და მცხეთას შორის მდებარე მონაკვეთი.[2]
სხალტბის სერი | |
---|---|
კოორდინატები: 41°51′54″ ჩ. გ. 44°39′00″ ა. გ. / 41.865222° ჩ. გ. 44.650000° ა. გ. | |
ქვეყანა | საქართველო |
ტერიტორიული ერთეული | მცხეთის მუნიციპალიტეტი |
უმაღლესი წერტილი | გოგოთისერი |
სიმაღლე | 1095,1 მ |
ფართობი | 74 კმ² |
სიგრძე | 12 კმ |
სიგანე | 2–4 კმ |
ამგებელი ქანები | კონგლომერატი, თიხა და ქვიშაქვა |
აგებულია მოლასური ტიპის ნეოგენური ქანებით, მ. შ. კონტინენტური კონგლომერატებით, თიხებითა და ქვიშაქვებით. ღვარცოფული წვიმებისგან ნიადაგის ხშირი გადარეცხვის გამო მისი ქვედა ნაწილი ბედლენდური რელიეფით ხასიათდება. მონოკლინურ-ტექტონიკურ-ეროზიული დაბალი სერია. ჩრდილო დამრეცი კალთა თანდათან გადადის მუხრან-საგურამოს ვაკეში, სამხრეთით ციცაბოდ ეშვება მტკვრის ხეობაში. დანაწევრებულია მშრალი ხევებითა და ხრამებით.[3]
განვითარებულია ყავისფერი ნიადაგები, ხოლო სამხრეთ კალთებზეა თიხნარი და თიხნარქვიშიანი ბედლენდური ნიადაგები.[4] გაბატონებულია წიწვოვანი ნათელი ტყე. სხალტბის სერის სამხრეთ კალთაზეა შიომღვიმე. არის მრავალი ხელოვნური გამოქვაბული. ფერდობებზეა სოფლები: სხალტბა და გოროვანი. სერის ჩრდილოეთ ფერდობზე გაშენებული იყო შიომღვიმის წყალსადენი.[5]
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის მოამბე. თბ., 1972. ტ. 67. გვ. 105–106. (N1).
- ↑ უკლება დ., აღმოსავლეთ საქართველოს ფიზიკურ-გეოგრაფიული დარაიონება, თბილისი, 1968.
- ↑ უკლება დ., აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანი მხარეების ლანდშაფტები და ფიზიკურ-გეოგრაფიული რაიონები, თბ., 1974.
- ↑ მ. საბაშვილი. საქართველოს სსრ ნიადაგები : [მონოგრაფია], თბილისი, მეცნიერება, 1965.
- ↑ „საქართველოს არქეოლოგია“ / რედ: აფაქიძე ა., თბილისი: თსუ გამომცემლობა, 1959. — გვ. 387–388.