სეროტონინის უკუმიტაცების შერჩევითი ინჰიბიტორი
სეროტონინის უკუმიტაცების შერჩევითი ინჰიბიტორი (SSRI) — ნარკოტიკების კლასი, რომლებიც ჩვეულებრივ გამოიყენება როგორც ანტიდეპრესანტები ძირითადი დეპრესიული აშლილობის, შფოთვითი აშლილობისა და სხვა ფსიქოლოგიური მდგომარეობების სამკურნალოდ.
SSRI-ები ზრდიან ნეირომედიატორი სეროტონინის დონეს უჯრედის გარეთ, პრესინაპტიკურ უჯრედში რეაბზორბციის (ხელახალი შეწოვა) შეზღუდვით.[1] მათ აქვთ სხვადასხვა დონის შერჩევითობა სხვა მონოამინი გადამტანების მიმართ. სუფთა SSRI-ებს ახასიათებს ძლიერი მიერთების ხარისხი სეროტონინის გადამტანთან და სუსტი მიერთების ხარისხი ნორეპინეფრინისა და დოფამინის გადამტანებთან.
SSRI-ები ბევრ ქვეყანაში ყველაზე ფართოდ გამოწერილი ანტიდეპრესანტებია..[2] SSRI-ების ეფექტურობა დეპრესიის მსუბუქ ან ზომიერ შემთხვევებში სადავოა[3] და შეიძლება იყოს ან არ იყოს გადაწონილი გვერდითი ეფექტებით, განსაკუთრებით მოზარდთა პოპულაციაში.[4][5][6]
სამედიცინო გამოყენება რედაქტირება
SSRI-ების ძირითადი გამოყენება უკავშირდება ძირითად დეპრესიულ აშლილობას. თუმცა, ისინი ხშირად ინიშნება ისეთი შფოთვითი აშლილობისთვის, როგორიცაა სოციალური შფოთვითი აშლილობა, გენერალიზებული შფოთვითი აშლილობა, პანიკური აშლილობა, ობსესიურ-კომპულსიური აშლილობა (OCD), კვებითი აშლილობა, ქრონიკული ტკივილი და, ზოგიერთ შემთხვევაში, პოსტტრავმული სტრესული აშლილობა (PTSD). ისინი ასევე ხშირად გამოიყენება დეპერსონალიზაციის აშლილობის სამკურნალოდ, თუმცა განსხვავებული შედეგებით.[7]
დეპრესია რედაქტირება
ანტიდეპრესანტები რეკომენდირებულია ჯანმრთელობისა და ზრუნვის ბრწყინვალების ეროვნული ინსტიტუტის (NICE) მიერ, როგორც მძიმე დეპრესიის პირველი რიგის მკურნალობა და მსუბუქი და ზომიერი დეპრესიის სამკურნალოდ, რომელიც გრძელდება ისეთი კონსერვატიული ღონისძიებების შემდეგ, როგორიცაა კოგნიტური თერაპია.[8] ისინი რეკომენდაციას აძლევენ მათ რუტინულ გამოყენებას მათთვის, ვისაც აქვს ქრონიკული ჯანმრთელობის პრობლემები და მსუბუქი დეპრესია.[8]
იყო კამათი SSRI-ების ეფექტურობასთან დაკავშირებით დეპრესიის მკურნალობაში, მისი სიმძიმისა და ხანგრძლივობის გამო.
სხვა გამოყენებები რედაქტირება
აღმოჩნდა, რომ SSRI-ები, როგორიცაა სერტრალინი, ეფექტურია სიბრაზის შესამცირებლად.[9]
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ „Mechanism of Action of Antidepressants“ (PDF). Psychopharmacology Bulletin. 36. Summer 2002. S2CID 4937890. დაარქივებულია ორიგინალიდან (PDF) — 2019-02-28.
- ↑ (2004) „Selective Serotonin Reuptake Inhibitors“, Antidepressants: Past, Present and Future. Berlin: Springer, გვ. 241–262. ISBN 978-3540430544.
- ↑ Psychology today: Depression and Serotonin: What the New Review Actually Says
- ↑ Kramer P (7 Sep 2011). „In Defense of Antidepressants“. The New York Times. ციტირების თარიღი: 13 July 2011.
- ↑ Fournier JC, DeRubeis RJ, Hollon SD, Dimidjian S, Amsterdam JD, Shelton RC, Fawcett J (January 2010). „Antidepressant drug effects and depression severity: a patient-level meta-analysis“. JAMA. 303 (1): 47–53. doi:10.1001/jama.2009.1943. PMC 3712503. PMID 20051569.
- ↑ Pies R (April 2010). „Antidepressants work, sort of – our system of care does not“. Journal of Clinical Psychopharmacology. 30 (2): 101–104. doi:10.1097/JCP.0b013e3181d52dea. PMID 20520282.
- ↑ Medford N, Sierra M, Baker D, David AS (2005). „Understanding and treating depersonalisation disorder“. Advances in Psychiatric Treatment. 11 (2): 92–100. doi:10.1192/apt.11.2.92.
- ↑ 8.0 8.1 National Collaborating Centre for Mental Health. (October 2009) Depression Quick Reference Guide. The National Institute for Health and Care Excellence (NICE). დაარქივებულია ორიგინალიდან — სექტემბერი 28, 2013. ციტირების თარიღი: ნოემბერი 6, 2022.
- ↑ Romero-Martínez Á, Murciano-Martí S, Moya-Albiol L (May 2019). „Is Sertraline a Good Pharmacological Strategy to Control Anger? Results of a Systematic Review“. Behavioral Sciences. 9 (5): 57. doi:10.3390/bs9050057. PMC 6562745. PMID 31126061.