საღებავი მცენარეები

საღებავი მცენარეები — მცენარეები, რომლებიც სხვადასხვა ორგანოსა და ქსოვილში გამოიმუშავებენ და შეიცავენ პლასტიდებში მყოფ ან უჯრედის წვენში გახსნილ საღებავ ნივთიერებებს. ასეთი მცენარე ბევრია. ადრე ქსოვილების შესაღებავად ძირითადად მცენარეულ საღებავებს ხმარობდნენ. შემდეგ ისინი უფრო იაფმა სინთეზურმა საღებავებმა შეცვალა, თუმცა ზოგჯერ (ხალიჩების წარმოებაში და საკვები პროდუქტების შესაფერად) დღესაც მხოლოდ მცენარეულ საღებავებს იყენებენ.

კარგად ცნობილი საღებავი მცენარეებია ინდოგოფერას სახეობები (იძლევიან ინდიგოს და ბასმას); ბაყმის ხე (შეიცავს ჰემატოქსილიმს); ღვია (გირჩები, ანუ „კენკრები“ შეიცავს ყვითელ, ყავისფერ, მომწვანო-მორუხო საღებავის მომცემ ნივთიერებებს); ხახვი (ქერქლის ნახარში ყავისფერი საღებავია); ზაფრანა (ბუტკოს დინგი შეიცავს ფორთოხლისფერ საღებავს, იყენებენ საკვები პროდუქტების შესაფერად); კურდღლისცოცხა (ყვავილსა და ფოთოლში ყვითელი საღებავია, ხმარობენ ხალიჩების წარმოებაში); მათრახა (ნორჩი ფოთლების წვენი შეიცავს ლურჯ საღებავს — ინდიგოს); ენდრო (ფესვში წითელი საღებავია ენდროა); ინა (ფესვში ფორთოხლისფერი საღებავი ინაა). ლიქენის ბევრი სახეობიდან იღებენს ლაკმუსს და სხვა.

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 9, თბ., 1985. — გვ. 200.