ნოვრუზი
ნოვრუზი (ნავროზი, ნოორუზი, ნაურიზი, ნავრეზი) (სპარს. نوروز — Nowruz, ტაჯ. Наврӯз, ქურთ. Newroz, უზბეკ. Navroʻz, თურქმ. Nowruz, ყაზახ. Наурыз, ყირგ. Нооруз, თურქ. Nevruz, აზერ. Novruz, ყირიმ. Navrez) — გაზაფხულისა და ახალი წლის დადგომის დღესასწაული, რომელიც თურქ და ირანელ ხალხებში აღინიშნება. სიტყვა ნავრუზი (სპარს. نو روز — Now ruz) სპარსული ენიდან მომდინარეობს და „ახალ დღეს“ ნიშნავს.
აღინიშნება გაზაფხულის ბუნიაობის დროს: მარტს ირანში, შუა აზიისა და ამიერკავკასიის ქვეყნებში, 22 მარტს ყაზახეთში. ბაჰაის კალენდრის მიხედვით ამ დღეს ახალი წელიწადი იწყება.
დღესასწაულის ისტორია
რედაქტირება
გაზაფხულის ბუნიაობის დღესასწაული, ნოვრუზი გაჩნდა ხორასანში 3000 წლის წინ, სოფლის მეურნეობის გაჩენისას. დღესასწაული ზოროასტრიზმის ტრადიციებს უკავშირდება. სამანიდების კარზე მყოფი ფირდოუსი და ომარ ხაიამი ნავრუზის გაჩენას ირანის ლეგენდარულ მეფეებს, ჯამშიდსა და კაიუმარსს უკავშირებდნენ.
ნოვრუზის აღნიშვნა გაუქმდა 1926 წელს საბჭოთა მთავრობის მიერ და აღდგა აზერბაიჯანში 1967 წელს. ყაზახეთში ნავრუზი სახელმწიფო დღესასწაულად 1991 წლის 15 მარტს ყაზახეთის სსრ–ის პრეზიდენტის მიერ გამოცხადდა და ყოველ 22 მარტს აღინიშნება როგორც „სახალხო დღესასწაული — Наурыз мейрамы“. აზერბაიჯანში, ყირგიზეთში, ტაჯიკეთსა და უზბეკეთში ნავრუზს სახელმწიფო დღესასწაულის სტატუსი აქვს.
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირებარესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- ნოვრუზი — ენციკლოპედია ბრიტანიკა
- გაერომ ნოვრუზი საერთაშორისო დღედ აღიარა
- Ancient Iran History დაარქივებული 2012-10-23 საიტზე Wayback Machine. @ Noruz დაარქივებული 2010-05-13 საიტზე Wayback Machine.
- Countdown to Nowruz (2009/1388) – timeanddate.com (IRST time) – UTC time
- Persian Rite of Spring performance დაარქივებული 2012-03-08 საიტზე Wayback Machine.
- شمارش معکوس تا تحويل سال 1391 شمسی Nowruz Countdown to March 20, 2012
- 7sine 1390 Photos and history (Persian)
