მონტაფონი (გერმ. Montafon; ადგილობრივ დიალექტზე: „მუნტაფუ“) — 39 კმ სიგრძის ხეობა ავსტრიაში, ფორარლბერგის ფედერალურ შტატში.[1]

ხეობა
მონტაფონი
Montafon
ქვეყანა ავსტრიის დროშა ავსტრია
ადმ. ცენტრი შრუნსი
კოორდინატები 47°02′31″ ჩ. გ. 9°57′06″ ა. გ. / 47.04194° ჩ. გ. 9.95167° ა. გ. / 47.04194; 9.95167
ოფიციალური ენა გერმანული ენა
მოსახლეობა 16,421 კაცი (2021)
ოფიციალური საიტი montafon.at/en
მონტაფონი — ავსტრია
მონტაფონი

მასზე გადის მდინარე ილი და ვრცელდება ქალაქ ბლუდენციდან, სამხრეთით სილვრეტასა და რეტიკონის ქედამდე. ფორარლბერგის ყველაზე მაღალი მთაა პიზ ბუინი, რომლის სიმაღლე 3312 მეტრს აღწევს. მონტაფონის რეგიონში ცხოვრობს 16,421 ადამიანი (2021 წლის მონაცემებით).[2]

გეოგრაფია რედაქტირება

მონტაფონში ათი თემია გაერთიანებული, ყველა მათგანი ეკუთვნის ბლუდენცის რაიონს. აქ მთავარი ქალაქია შრუნსი. რეგიონულ ტურიზმს მართავს ტურისტული ასოციაცია „მონტაფონი“.[3]

მუნიციპალიტეტებია:

 
პანორამა Grappeskopf-დან (2205 მ)

ეკონომიკა რედაქტირება

მონტაფონის ეკონომიკაში მთავარი მამოძრავებელი ძალაა ტრადიციული სოფლის მეურნეობა, როგორიცაა სატყეო მეურნეობა, ჰიდროელექტროენერგიის წარმოება, სოფლის მეურნეობის პროდუქტები, ასევე ტურიზმთან დაკავშირებული სერვისები და პროდუქტები.

სოფლის მეურნეობა და მიწათმოქმედება რედაქტირება

მიწათმოქმედება და სოფლის მეურნეობა ალპური ტრანსჰუმანციის ნაწილია. ეს არის სამფაზიანი სეზონური გადაყვანა საძოვრებზე ზამთარში ხეობებს შორის და ზაფხულში მაღალმთიან საძოვრებზე, რაც უზრუნველყოფს პირუტყვის საკმარისი საკვებით მომარაგებას მთელი წლის განმავლობაში.[4] მიუხედავად იმისა, რომ ტურიზმს უფრო მეტ წვლილი შეაქვს ეკონომიკის ზრდაში, ტრანსჰუმანცია კვლავ მნიშვნელოვანი ეკონომიკური ფაქტორია მოსახლეობის ნაწილისთვის.

ტურიზმი რედაქტირება

სპორტი რედაქტირება

ტურიზმი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს მონტაფონის ეკონომიკაში. რეგიონი განსაკუთრებით ცნობილია თხილამურებით, ლაშქრობებითა და მთის ველოსიპედებით. სილვრეტას მაღალი ალპური გზის საშუალებით შესაძლებელია მოხვედრა სათხილამურო ზონებზე, რომლებიც მდებარეობს 650-დან 1430 მეტრ სიმაღლეზე. 1905 წელს მონტაფონის რკინიგზის მშენებლობამ ასევე ხელი შეუწყო სეზონური ტურისტული ინდუსტრიის განვითარებას.[5]

 
სილვრეტა-მონტაფონის სათხილამურო ზონა

არსებობს ხუთი სათხილამურო რეგიონი: Silvretta Montafon, Golm, Gargellen, Silbertal-Kristberg და Silvretta-Bielerhöhe, რეგიონში სულ 60 საბაგირო და 225 კილომეტრიანი სათხილამურო ტრასაა. რეგიონში საკმაოდ პოპულარული სპორტია ფრირაიდინგი. სათხილამურო სრიალისთვის არის 121 კილომეტრიანი კლასიკური ტრასები, ასევე 33 კილომეტრიანი საციგურაო ტრასები.

ზაფხულსა და შემოდგომაზე დიდი საფეხმავლო ბილიკები ძალიან პოპულარულია ადგილობრივებსა და ტურისტებში. აქ ასევე არის ცხრა საბაგირო, რომლებიც ღიაა ზაფხულისა და შემოდგომის სეზონზე და იძლევა მთებში სწრაფი და მოსახერხებელი ასვლისა და ჩამოსვლის საშუალებას. ტერიტორია მკაცრად არის დაცული და ველოსიპედით მოძრაობა ყოველთვის არ არის ნებადართული. ზაფხულობით იხსნება 26 ალპური ქოხი და ტერიტორიაზე დადიან სპეციალური ავტობუსები ლაშქრობებისთვის.

აქ ასევე არის რვა საფეხმავლო პარკი და 15 ფიქსირებული საბაგირო მარშრუტ, ასევე ორი 9 ხვრელიანი გოლფის მოედანი.[6]

ყოველწლიური ღონისძიებები რედაქტირება

Montafoner Resonanzen არის მუსიკალური ფესტივალი, რომელიც შედგება მთელი რიგი ღონისძიებებისგან მონტაფონის რეგიონში. იგი ყოველწლიურად ტარდება შაბათ-კვირას აგვისტოსა და სექტემბერში. ყოველი შაბათ-კვირა ეძღვნება სხვადასხვა ჟანრს (კლასიკური, ჯაზი, ავსტრიული ხალხური მუსიკა, ორგანი, კროს-ოვერი).[7]

სპორტი რედაქტირება

2012-2013 წლებში პირველი SBX World Cup Montafon გაიმართა FIS Snowboard World Cup-ის ფარგლებში. მსოფლიო თასი ტარდება ყოველწლიურად დეკემბერში, რბოლები კი იმართება სილვრეტა მონტაფონის სათხილამურო ზონაში.[8]

მონტაფონ-არლბერგის მარათონი არის სამთო მარათონი, რომელიც ტარდება 2003 წლიდან. მარათონში მონაწილეებმა უნდა დაძლიონ 42,195 მეტრი და გაიარონ ორი ფედერალური შტატი.[9][10]

კულტურა რედაქტირება

ტრახტი რედაქტირება

ტრახტი არის მონტაფონის ქალთა სადღესასწაულო კოსტიუმი, რომელიც შედგება შავი კაბისგან (Juppa), რომლის ბოდიუსი (ქსოვილი, რომელიც ფრავს ტანს კისრიდან წელამდე) წინა მხარეს არის შეკრული. ტრახტის მნიშვნელოვანი ნაწილია ასევე პასტელური ფერების თავსაფარი.

ასევე ტრადიციული სამოსია „ლიბლი“, რომელიც გამოიყენება ცეკვის დროს. ამ შემთხვევაში, თეთრი ბლუზაც კოსტიუმის ნაწილია.

სამზარეულო რედაქტირება

Montafoner Sauerkäse არის ყველის სახეობა, რომელიც მზადდება მონტაფონში მე-12 საუკუნიდან. ამ მონტაფონურ ყველს აქვს ძალიან ცოტა ცხიმი (მშრალ ნივთიერებაში 1-10% ცხიმი).[11]

მუზეუმები რედაქტირება

 
შრუნსის ადგილობრივი ისტორიის მუზეუმი

მონტაფონის ხეობაში ოთხი მუზეუმია:[12]

  • შრუნსის ადგილობრივი ისტორიის მუზეუმი
  • გაშურნის ალპური და ტურიზმის მუზეუმი
  • სამთო მუზეუმი - სილბერტალი
  • მუზეუმი Frühmesshaus Bartholomäberg

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. Bergdörfer: Orte im Montafon | Ausflugsziele in Vorarlberg de. ციტირების თარიღი: 2021-07-11
  2. „VORARLBERG - BEVÖLKERUNGSSTAND IM MÄRZ 2021“ (PDF). Verwaltungszählung Vorarlberg 2021.
  3. Impressum: Montafon Tourismus GmbH. ციტირების თარიღი: 2017-01-02
  4. Österreichische UNESCO-Kommission - Nationalagentur für das Immaterielle Kulturerbe. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2014-04-09. ციტირების თარიღი: 2017-01-02
  5. State of Vorarlberg - Tourismus facts and figures. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-06-22. ციტირების თარიღი: 2017-01-02
  6. Activities in the Montafon - Montafon Austria. ციტირების თარიღი: 2017-01-02
  7. Montafoner Resonanzen 2021 de. ციტირების თარიღი: 2021-05-24
  8. Weltcup Montafon im Dezember 2019 de. ციტირების თარიღი: 2019-03-24
  9. Montafon Arlberg Marathon 2021 - Der Berglauf in Vorarlberg und Tirol! de. ციტირების თარიღი: 2021-07-11
  10. Arlberg, Tourismusverband St Anton am. Montafon Arlberg Marathon de. ციტირების თარიღი: 2021-07-11
  11. Montafoner Sura Kees. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-05-06. ციტირების თარიღი: 2017-01-02
  12. Montafoner Museen — Stand Montafon. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-06-20. ციტირების თარიღი: 2021-07-24