მელქისედეკ III (კათოლიკოს-პატრიარქი)

მისი უწმიდესობა და უნეტარესობა მელქისედეკ III (ერისკაცობაში — მიხეილ გიორგის ძე ფხალაძე; დ. 2 ნოემბერი, 1872, ყანდაურა, სიღნაღის მაზრა — გ. 10 იანვარი, 1960, თბილისი) — ქართველი სასულიერო და საზოგადო მოღვაწე, სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი და მცხეთა-თბილისის მთავარეპისკოპოსი 1952-1960 წლებში.

მელქისედეკ III
მისი უწმიდესობა და უნეტარესობა სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი და მცხეთა-თბილისის მთავარეპისკოპოსი
პროვინცია	საქართველოს სსრ
ეპარქია	მცხეთა-თბილისის ეპარქია
ეკლესია	საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია
ინთრონიზაცია	1952
თანამდებობიდან წასვლა	10 იანვარი, 1960
წინამორბედი	კალისტრატე
მემკვიდრე	ეფრემ II
პირადი მონაცემები
საერო სახელი	მიხეილ გიორგის ძე ფხალაძე
დაბადების თარიღი	2 ნოემბერი, 1872
დაბადების ადგილი	ზემო ყანდაურა, სიღნაღის მაზრა
გარდაცვალების თარიღი	10 იანვარი, 1960
გარდაცვალების ადგილი	თბილისი
დასაფლავების ადგილი	სიონის ტაძარი
ეროვნება	ქართველი
რელიგია	მართლმადიდებელი
საცხოვრებელი ადგილი	თბილისი
ხელმოწერა

ბიოგრაფია

დაიბადა მედავითნის ოჯახში. სწავლობდა თელავის სასულიერო სასწავლებელში. ამ დროს მას დაეღუპა მშობლები. 1890 წელს ჩაირიცხა თბილისის სასულიერო სემინარიაში. სემინარიის დამთავრების შემდეგ სწავლას აგრძელებს ყაზანის სასულიერო აკადემიაში. 1900 წელს დაამთავრა ყაზანის სასულიერო აკადემია ღვთისმეტყველების კანდიდატის ხარისხით და დაინიშნა ქუთაისის სასულიერო სასწავლებელში რუსული ენის მასწავლებლად. 1902 წლის 26 იანვარს იგი გადაყვანილ იქნა ქუთაისის სასულიერო სემინარიაში ფიზიკა-მათემატიკის მასწავლებლად. 1904 წლის 8 აპრილიდან სმოლენსკის გუბერნიის ქალაქ ბელის სასულიერო სასწავლებელში გეოგრაფიის მასწავლებელია. 1915 წლის 15 მაისს ქალაქ ტივროვოს სასულიერო სასწავლებლის ზედამხედველია. 1915 წლია 31 მაისს აკურთხეს მღვდლად. 1917 წლის ივლისში იგი ბრუნდება საქართველოში და ინიშნება გორის სასულიერო სასწავლებლის ზედამხედველად. 1918 წლის 21 ნოემბერს აყვანილ იქნა დეკანოზის ხარისხში. 1921-1922 წლებში იყო უმუშევარი და განმოსილი. 1922 წლის 5 აპრილს დაბრუნდა ეკლესიაში და დაინიშნა სიონის საპატრიარქო ტაძრის კანდელაკად. 1925 წლის თებერვალში საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის დროებითი მმართველის მიტროპოლიტ ქრისტეფორეს ლოცვა-კურთხევით დაინიშნა ანჩისხატის ეკლესიის წინამძღვრად. 1925 წლის ოქტომბერში უწმიდესისა და უნეტარესის, სრულიად საქართველოს კათოლიკოს პატრიარქის ამბროსის ლოცვაკურთხევით აღიკვეცა ბერად და ეწოდა სახელად მელქისედეკი. 14 ოქტომბერს, სვეტიცხოვლობას, იგი აკურთხეს ეპისკოპოსად და ჩააბარეს ალავერდის ეპარქია. 1927 წლის 17 ოქტომბრიდან იგი ცხუმ-აფხაზეთის ეპარქიის მმართველია. შემდგომ გადაყვანილ იქნა თბილისის ფერისცვალების მამათა მონასტრის წინამძღვრად. 1935 წლის 2 იანვარს უწმიდესისა და უნეტარესი კალისტრატეს ლოცვა-კურთხევით მიენიჭა მიტროპოლიტობა და კვლავ გაიგზავნა ცხუმ-აფხაზეთის ეპარქიაში. 1938 წელს იძულებული გახდა სოხუმიდან დაბრუნებულიყო თბილისში. 1943 წლის 1 აპრილს დაინიშნა კუკიის ეკლესიაში რიგით სასულიერო პირად. 1944 წლის 30 აპრილიდან იგი ითვლებოდა ურბნელად და იყო წინამძღვარი თბილისის დიდუბის ღვთისმშობლის ეკლესიისა.

1952 წლის 5 აპრილს საქართველოს მართლმადიდებელი სამოციქულო ეკლესიის მეცხრე საეკლესიო კრებამ სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქად აირჩია ურბნელი მიტროპოლიტი მელქისედეკი. კათოლიკოს-პატრიარქი მელქისედეკ III, მეტად ერუდირებული ადამიანი იყო, ის არაერთხელ გამოსულა მშვიდობის დაცვის სხვადასხვა კონფერენციაზე, ბერძნულიდან თარგმნა ჰეროდოტეს „ისტორია“, არიანეს „ევქსინის ზღვის გარშემო მოგზაურობა“. საერო ხელისუფლებისაგან შევიწროებულ ეკლესიას და მის მეთაურს არ ჰქონდა მოქმედების თავისუფლება. უწმიდესი მელქისედეკ III გარდაიცვალა 1960 წლის 10 იანვარს 88 წლის ასაკში. დაკრძალულია თბილისში, სიონის საკათედრო ტაძარში.

იხილეთ აგრეთვე

• საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის მეთაურები

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 561.
• მეტრეველი, როინ. (რედ.), საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქები, თბ.: „ნეკერი“, 2000.
• ვარდოსანიძე ს. „პატრიარქები“, თბ., 2013
• ვარდოსანიძე, ს. - მიტროპოლიტი მელქისედეკ ფხალაძე. [სასულიერო ცხოვრება და მოღვაწეობა]. // წგ-ში: ვარდოსანიძე, ს. - სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი, უწმინდესი და უნეტარესი კალისტრატე (1932-1952 წწ.). - თბ.,2009. - გვ.117-118.
• ისტორიის ფურცელი: კათოლიკოს-პატრიარქი მელქისედეკ III (ფხალაძე) 1872-1960. „კაცი შექმნილია ღვთისა მიერ იმიტომ, რომ მან ცხადყოს დიდება ღვთისა“. ფოტომატიანე. /რუბრიკას უძღვება გიორგი მაჩურიშვილი. // საპატრიარქოს უწყებანი. – 2014. – N3(703).~ - 23-29 იანვარი. - გვ.17-20.
• კათოლიკოს-პატრიარქი მელქისედეკ III (ფხალაძე). // წგ-ში: XX საუკუნის მოღვაწეები: მათ არ უღალატეს ქრისტეს. - თბ.,2005. - გვ.26-27.
• კათოლიკოს-პატრიარქი მელქისედეკ III (ფხალაძე) 1952-1960. // წგ-ში: საქართველოს სამოციქულო ეკლესიის კალენდარი 2009. - თბ.,2009. - გვ.239-245.
• მელქისედეკ III (1872-1960) [საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი 1952-1960 წწ. მოკლე ბიოგრაფია]. // სახალხო გაზეთი. – 1996. – N31. – 23 მარტი. - გვ.9.
• მელქისედეკ III (1872-1960) [საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი 1952-1960 წწ. მოკლე ბიოგრაფია]. // წგ-ში: საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქები. - თბ.,2000. - გვ.204-206.
• ნებიერიძე-ვაჩნაძე, მ. - საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია XX საუკუნის 50-იან წლებში და კათოლიკოს-პატრიარქი მელქისედეკ III. // წგ-ში: „XX საუკუნის საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქები“ (მასალები). - თბ.,2008. - გვ.50-62.
• ჟვანია, ზ. - სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი მელქისედეკ III (ფხალაძე) [ცხოვრება და მოღვაწეობა]. // წგ-ში: ჟვანია, ზ. - საქართველოს კათალიკოს-პატრიარქნი და მღვდელმთავარნი 1917 წლიდან. - ქთ.,1994. - გვ.32-35.
• Мелхиседек III (Пхаладзе) Католикос-Патриарх Всея Грузии 1952-1960 гг. // В-кн: Все человецы Божии. – б.м., б.г. – с.3-50.
• Никодим Архимандрит – Святейший Католикос-Патриарх Всея Грузии Мелхиседек III (некролог). // Журн. Моск. Патр. – 1960. – февраль. – с.62-65.
• Стефан Архиепископ – Новый Католикос-Патриарх Всея Грузии Святейший Мелхиседек III. // Журн. Моск. Патр. – 1953. - №5. – с.34-39.

რესურსები ინტერნეტში

• მელქისედეკ III

წინამორბედი: -	ალავერდის ეპარქია 14 ოქტომბერი, 1925 — 17 ოქტომბერი, 1927	შემდეგი: -
წინამორბედი: -	ცხუმ-აფხაზეთის ეპარქია 17 ოქტომბერი, 1927 — 24 მარტი, 1928	შემდეგი: -
წინამორბედი: -	წილკნის ეპარქია 24 მარტი, 1928 — 1928	შემდეგი: -
წინამორბედი: -	ცხუმ-აფხაზეთის ეპარქია 2 იანვარი, 1935 — 1938	შემდეგი: -
წინამორბედი: -	ურბნისის ეპარქია 30 აპრილი, 1944 — 5 აპრილი, 1952	შემდეგი: -
წინამორბედი: კალისტრატე	საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი 5 აპრილი, 1952 — 10 იანვარი, 1960	შემდეგი: ეფრემ II