კლერის საგრაფო
კლერის საგრაფო (ინგლ. Clare; ირლ. An Clár) — საგრაფო ირლანდიის დასავლეთით. შედის მანსტერის პროვინციაში. დედაქალაქი და უდიდესი ქალაქი — ენისი. მოსახლეობა — 117,196 ადამიანი (2011 წლის აღწერის მონაცემები; მე-19 ადგილი საგრაფოებს შორის).[1]
| საგრაფო | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
კლერი County Clare, Contae an Chláir | |||||
| |||||
| ქვეყანა |
 ირლანდია | ||||
| ადმ. ცენტრი | ენისი | ||||
| შიდა დაყოფა | West Clare, Ennis, Killaloe და Shannon | ||||
| კოორდინატები | 52°50′00″ ჩ. გ. 9°00′00″ დ. გ. / 52.83333° ჩ. გ. 9.00000° დ. გ. | ||||
| ფართობი | 3,450 კმ² | ||||
| მოსახლეობა | 117,196 კაცი (2011) | ||||
| სასაათო სარტყელი | UTC±00:00 | ||||
| საავტომობილო კოდი | CE | ||||
| ოფიციალური საიტი | clare.ie | ||||
 | |||||
სახელწოდება რედაქტირება
საგრაფოს სახელწოდება, სავარაუდოდ, არ მომდინარეობს დე კლერების გვარიდან, არამედ სოფელი კლერიდან (დღესდღეობით კლერკასლი), რომლის ირლანდიური სახელი Clár (ფიცრის ხიდი) მოდის ხიდიდან, რომელიც კვეთს მდინარე ფერგუსს.[2][3][4]
გეოგრაფია რედაქტირება
ფართობი რედაქტირება
სლაიგოს საგრაფოს ფართობი არის 3 450 კმ. იგი ამ მაჩვენებლით მეოთხე ადგილზეა მანსტერის პროვინციაში, ხოლო მე-7-ზე (32-დან) ირლანდიაში.
საზღვრები რედაქტირება
კლერის საგრაფო მდებარეობს მდინარე შენონის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში. იგი ესაზღვრება კონაქტის ერთ და მანსტერის პროვინციის ორ საგრაფოს. მას სამხრეთით ემეზობლება ლიმერიკის, აღმოსავლეთით — ტიპერარის, ხოლო ჩრდილოეთით — გოლუეის საგრაფო. დასავლეთით კი მას ატლანტის ოკეანე აკრავს.
ქალაქები რედაქტირება
ფიზიკური გეოგრაფია რედაქტირება
კლერის საგრაფო მრავალი მხრიდანაა წყლით შემოსაზღვრული. სამხრეთ-აღმოსავლეთით მას მიუყვება ირლანდიის უგრძესი მდინარე შენონი, ხოლო სამხრეთით — მისი ესტუარი. აღმოსავლეთით საგრაფოს საზღვარს ადგენს ლოხ-დერგი, ირლანდიის სიდიდით მესამე ტბა. ჩრდილოეთით მას არტყამს გოლუეის ყურე, დასავლეთით კი — ატლანტის ოკეანე. კლერის საგრაფოში მდებარეობს ბურენი, უნიკალური კარსტული რეგიონი იშვიათი ფლორითა და ფაუნით. ბურენის დასავლეთ ნაწილში, ატლანტის ოკეანის სანაპიროზეა ცნობილი მოჰერის კლიფები. საგრაფოს უმაღლესი წერტილი, მთა მოილუსა (532 მ.) მდებარეობს მის აღმოსავლეთ ნაწილში.[5]
კლიმატი რედაქტირება
| წლიური ამინდი — კლერის საგრაფო | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| თვე | იან | თებ | მარ | აპრ | მაი | ივნ | ივლ | აგვ | სექ | ოქტ | ნოე | დეკ | |
| საშუალო მაღალი °F | 47 | 47 | 51 | 55 | 60 | 64 | 67 | 66 | 63 | 57 | 51 | 48 | |
| საშუალო დღიური °F | |||||||||||||
| საშუალო დაბალი °F | 37 | 37 | 38 | 41 | 45 | 50 | 54 | 53 | 50 | 46 | 40 | 38 | |
| ნალექი დუიმი | 3.9 | 2.9 | 2.7 | 2.3 | 2.4 | 2.6 | 2.9 | 3.5 | 3.3 | 3.8 | 3.8 | 4.2 | |
| საშუალო მაღალი °C | 8.1 | 8.5 | 10.4 | 12.7 | 15.3 | 17.8 | 19.3 | 19.1 | 17.1 | 14.1 | 10.4 | 8.9 | |
| საშუალო დღიური °C | |||||||||||||
| საშუალო დაბალი °C | 2.6 | 2.7 | 3.6 | 4.8 | 7.3 | 10 | 12 | 11.7 | 10.1 | 7.9 | 4.5 | 3.6 | |
| ნალექი მმ | 99 | 74 | 69 | 58 | 61 | 66 | 74 | 89 | 84 | 97 | 97 | 107 | |
| წყარო: Clare Tour, [6] აგვისტო 2010 | |||||||||||||
დემოგრაფია რედაქტირება
2011 წლის აღწერით, კლერის საგრაფოში 117 196 ადამიანი ცხოვრობს. ამ მაჩვენებლით ის მე-19 (32-დან) ადგილზეა კუნძულ ირლანდიაზე და მე-14-ზე ირლანდიის რესპუბლიკაში. მთავარი ურბანული ცენტრებია ენისი, 25 360 მცხოვრებით, და შენონი, 9 673 მოსახლით. საგრაფოს დემოგრაფია ხასიათდება გაახალგაზრდავების ტენდენციით: მოსახლეობის 22 % 14 წელს ქვემოთაა, მაშინ, როდესაც 65 წელზე უფროსი მცხოვრებთა წილი 12 %-ია. შედარებისთვის, იგივე მაჩვენებელი მთელი ქვეყნის მასშტაბით 20% და 11%-ია, შესაბამისად.[7] მოსახლეობაში მამაკაცების წილი (50,5 %) ოდნავ აღემატება ქალების ანალოგიურ მაჩვენებელს (49,5 %).[8]
კლერის საგრაფოში მთავარი სალაპარაკო ენა არის ინგლისური. მოსახლეობის 86% არის ირლანდიელი. იმიგრანტების უმეტესობა ჩამოსულია ევროპიდან, ჯამში 7 520 ადამიანი. ასევე, აქ ცხოვრობს 1 124 აფრიკელი და ძალიან მცირე რაოდენობით სხვა ჯგუფის ხალხი. [9]
მსოფლიოში დიდია კლერის დიასპორა, რომელიც მე-19 საუკუნის მასობრივი მიგრაციის შემდეგ წარმოიშვა. მთელი მსოფლიოდან მილიონობით ადამიანს წინაპრები კლერის საგრაფოდან ჰყავს. ისინი დღეს ძირითადად ცხოვრობენ ჩრდილოეთ ამერიკაში, დიდ ბრიტანეთში, ავსტრალიაში, სამხრეთ აფრიკაში, ახალ ზელანდიასა და არგენტინაში.[10] დღესდღეობით, დიასპორის მრავალი წარმომადგენელი სტუმრობს კლერის საგრაფოს საკუთარი ფესვების მოსაძებნად.[10]
კლერის საგრაფოში მცხოვრებ გვარების უმრავლესობა მომდინარეობს გელური წარმოშობის დალ კაშის ტომიდან. მათ შორის ყველაზე გავრცელებულია: ო'ბრაიენი, ო'დი, მაკმაჰონი, მაკინერნი, მაკნამარა, მაკგარი, მოლონი, ო'გრეიდი, ჰოგანი, კონსიდაინი, გრიფი/გრიფინი და ლინჩი.[10][11] თუმცა, ზოგიერთი გვარი არის ნორმანული წარმოშობისაც. როგორებიცაა: ბიურკი, დალტონი და კომინი.[12]
რელიგია რედაქტირება
კლერში მკვეთრად დომინანტი რელიგია ქრისტიანობაა. 2006 წლის აღწერით, მოსახლეობის 92%-ზე მეტი საკუთარ თავს ქრისტიანად მიიჩნევდა, აქედან 88% კი კათოლიკე ქრისტიანი იყო.[13] საგრაფოში არის არაერთი სააბატო და მონასტერი. სკატერისა და ბიშოპის კუნძულების და დრამკლიფის მონასტრების ნანგრევები არის უძველესი და თარიღდება მე-6 საუკუნით, ანუ იმ პერიოდით, როდესაც ქრისტიანობა შემოვიდა ირლანდიაში.
ყველაზე დიდი რელიგიური უმცირესობა, 2 000-მდე მიმდევრით, კლერის საგრაფოში არის ირლანდიური ეკლესია, რომელიც ანგლიკანური კავშირის ნაწილია.[13] სხვა რელიგიის მიმდევრების წილი ძალიან მცირეა, ასევე ცოტაა მათი რიცხვიც, ვისაც არცერთი რელიგია დაუსახელებია.[13]
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
- Clare County Council დაარქივებული 2016-02-07 საიტზე Wayback Machine. ინგლ.
- County Clare library ინგლ.
- Map of Clare დაარქივებული 2007-01-28 საიტზე Wayback Machine. ინგლ.
- Meaning of Clare placenames (Co. Clare library) ინგლ.
- General Guide to County Clare დაარქივებული 2009-09-06 საიტზე Wayback Machine. ინგლ.
- County Clare photo gallery ინგლ.
- ეაილუის გამოქვაბულის საიტი ინგლ.
- ბურინის რაიონის საიტი ინგლ.
- ეაილუის გამოქვაბულები (Aillwee cave), კლერის საგრაფო დაარქივებული 2010-12-23 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Census 2011 - County Clare Overview. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-08-25. ციტირების თარიღი: 2016-11-05.
- ↑ Briggs, Keith (2009). „Clare, Clere, and Clères“ (PDF). Journal of the English Place-name Society (41): 14. დაარქივებულია ორიგინალიდან (PDF) — 2015-04-02. ციტირების თარიღი: 2016-11-11.
- ↑ Origin of the name "Clare". Irishcultureandcustoms.com. ციტირების თარიღი: 19 April 2012.
- ↑ Thom's Directory, 1931. From-ireland.net. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2 აპრილი 2012. ციტირების თარიღი: 19 April 2012.
- ↑ NB: not related to the Slieve Bearnagh mountain in County Down.
- ↑ „Climate“. Clare-Tour.com. 25 December 2008.
- ↑ Persons, males and females in each Province, County and City classified by age group, 2006. Central Statistics Office Ireland. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 ივლისი 2011. ციტირების თარიღი: 25 December 2008.
- ↑ Population of each Province, County and City, 2006. Central Statistics Office Ireland. ციტირების თარიღი: 25 December 2008.
- ↑ Persons, males and females usually resident in each Province and County, and present in the State on Census Night, classified by ethnic or cultural background, 2006. Central Statistics Office Ireland. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 ივლისი 2011. ციტირების თარიღი: 25 December 2008.
- ↑ 10.0 10.1 10.2 Clare Diaspora. Clare Heritage & Genealogical Research Centre. ციტირების თარიღი: 25 December 2008.
- ↑ Dál gCais or The Dalcassians of Thomond. DalcassianSeptembercom. ციტირების თარიღი: 12 November 2008.
- ↑ Norman and Cambro-Norman Surnames of Ireland. Family-Crests.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 12 ნოემბერი 2007. ციტირების თარიღი: 25 December 2008.
- ↑ 13.0 13.1 13.2 Census 2006 - Volume 13 - Religion. Central Statistics Office Ireland. ციტირების თარიღი: 25 December 2008.