ივანე მრისხანე
ივანე IV ვასილის ძე (რუს. Иван IV Васильевич), ცნობილი სახელით ივანე მრისხანე (რუს. Иван Грозный; დ. 25 აგვისტო, 1530, კოლომენსკოე — გ. 18 მარტი, 1584, მოსკოვი) — მოსკოვის დიდი მთავარი 1533 წლიდან, გაერთიანებული რუსეთის პირველი რუსი მეფე 1547-1584 წლებში.
ივანე IV | |
---|---|
Иван Грозный | |
რუსეთის ცარი | |
კორონაცია: | 16 იანვარი 1547 |
მმართ. დასაწყისი: | 3 დეკემბერი 1533 |
მმართ. დასასრული: | 18 მარტი 1584 |
წინამორბედი: | ვასილი III |
მემკვიდრე: | თედორე I |
პირადი ცხოვრება | |
დაბ. თარიღი: | 25 აგვისტო, 1530 |
დაბ. ადგილი: | მოსკოვი |
გარდ. თარიღი: | 18 მარტი, 1584 (53 წლის) |
გარდ. ადგილი: | მოსკოვი |
მეუღლე: |
1.ანასტასია 2.მარია ტემრიოკოვნა 3.მარფა სობაკინა 4.ანა კოლტოვსკაია 5.ანა ვასილჩიკოვა 6.ვასილისა მელენტევა 7.მარია დოლგორუკი 8.მარია ნეგაია |
შვილები: |
ვაჟები: დიმიტრი, ივანე, თეოდორე, ვასილი, დიმიტრი უგლიჩელი ქალიშვილები: ანა, მარია |
დინასტია: | რიურიკები |
მამა: | ვასილი III |
დედა: | ელენა გილნსკაია |
ბიოგრაფია
რედაქტირება7 წლისა დაობლდა. ახალგაზრდა მეფე სახელმწიფო მოღვაწეობაში აქტიურად ჩაება 40-იანი წლების ბოლოს, როცა შეიქმნა ე. წ. „რჩეულთა რადა“ (1549) და გატარდა გარკვეული რეფორმები (1549-1560), რომელთა მიზანი იყო თვითმპყრობელობის გაძლიერება და სახელმწიფოს ცენტრალიზაციის განმტკიცება. ივანე IV ვასილის ძის აქტიური აღმოსავლური პოლიტიკის შედეგად მოსკოვის სახელმწიფომ შეიერთა ყაზანის (1547-1552), ასტრახანის (1556) სახანოები, დაიმორჩილა ციმბირის ხანი და ნოღაელთა ურდო. „რჩეულთა რადის“ დამხობის შემდეგ (1560) იგი ერთპიროვნულად შეუდგა სახელმწიფოს მართვას. საშინაო პოლიტიკაში მან კურსი აიღო თვითმპყრობელური ხელისუფლების განმტკიცებისა და ოპოზიციის დათრგუნვისაკენ, საგარეო პოლიტიკის მთავარ მიზნად დაისახა ბალტიის ზღვაში გასასვლელის მოპოვება. ამ მიზანს ემსახურებოდა მის მიერ წამოწყებული ლივონიის ომი (1558-1583).
წინაპრები
რედაქტირება16. ვასილი I | ||||||||||||||||
8. ვასილი II | ||||||||||||||||
17. სოფია (ლიტვა) | ||||||||||||||||
4. ივანე III | ||||||||||||||||
9. მარია ბოროვსკი | ||||||||||||||||
2. ვასილი III | ||||||||||||||||
20. მანუელ II პალეოლოგი | ||||||||||||||||
10. თომას პალეოლოგი | ||||||||||||||||
21. ელენე დრაგასი | ||||||||||||||||
5. სოფია (ზოე) პალაიოლოგინა | ||||||||||||||||
22. ცენტურიონ II | ||||||||||||||||
11. ეკატერინე | ||||||||||||||||
23. კრეუსა | ||||||||||||||||
1. ივანე IV | ||||||||||||||||
6. ვასილი გლინსკი | ||||||||||||||||
3. ელენე გილნსკაია | ||||||||||||||||
14. სტეფან იაკშიჩ | ||||||||||||||||
7. ანა (სერბი) | ||||||||||||||||
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- Всемирная история, т. 4, М., 1958
- Материалы русской истории. Труды крупнейших дореволюционных историков დაარქივებული 2019-01-16 საიტზე Wayback Machine.
- Королюк В. Д. Ливонская война, изд-во АН СССР, М., 1954
- «Иван Грозный и феномен опричины»დაარქივებული 2013-01-02 საიტზე Wayback Machine. Сапунов Б. В. д-р ист. н.
- Иван Васильевич Грозный \\ проект «Хронос»
ივანე მრისხანე
| ||
წინამორბედი: ვასილი III |
რუსეთის ცარი 1553—1584 |
შემდეგი: თედორე I |