თურღაის პლატო
თურღაის პლატო, თურღაის მაგიდა მხარე — პლატოსებური ამაღლება ყაზახეთის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში. სამხრეთ ურალის და მუღოჯარის მთებს (დასავლეთი) და ყაზახეთის წვრილგორაკებს (აღმოსავლეთი) შორის. მერიდიანულადაა გადაჭიმული 630 კმ-ზე, სიგანე დაახლოებით 300 კმ-ია, სიმაღლე 200–300 მეტრამდე მერყეობს. პლატოს ღერძულ ნაწილს გასდევს თურღაის ხეობა.[1]
| თურღაის პლატო | |
|---|---|
| კოორდინატები: 50°03′ ჩ. გ. 61°50′ ა. გ. / 50.050° ჩ. გ. 61.833° ა. გ. | |
| ქვეყანა |  ყაზახეთი
|
| სიმაღლე | 200–300 მ |
| სიგრძე | 630 კმ |
| სიგანე | 300 კმ |
| ამგებელი ქანები | პალეოგენური ზღვიური და ნეოგენური კონტინენტური ნალექები |
  | |
ტექტონიკურად ეპიჰერციულ ბაქანს წარმოადგენს. ზედაპირი აგებულია პალეოგენური ზღვიური და ნეოგენური კონტინენტური ნალექებით. პლატოს ჩრდილოეთი ნაწილი სუსტადაა დანაწევრებული, სამხრეთი ნაწილი ღარტაფებით, ხრამებითა და ხევებით მაგიდა მთებადა არის დანაწევრებული. ხევების ძირზე მლაშე ტბებია.[1]
ჰავა მშრალი და მკვეთრად კონტინენტურია. იცის ცივი ზამთარი და ცხელი ზაფხული. ჩრდილოეთი ნაწილი სტეპის ზონაშია, სადაც სამხრეთის შავმიწები და მუქი წაბლა ნიადაგებია განვითარებული; სამხრეთი ნაწილი ნახევარუდაბნოს ზონაშია მოქცეული. თურღაის პლატოს საზღვრებში არის მაგნეტიტური რკინის მადნის, მურა რკინაქვის, ბოქსიტებისა და სხვა წიაღისეულის დიდი საბადოები.[1]
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 1.0 1.1 1.2 ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 5, თბ., 1980. — გვ. 28.