ვლადიმერ ხავკინი

ვლადიმერ (ვალდემარ, მარკუს-ვოლფი) ხავკინი (ინგლ. Waldemar Haffkine, უფრო მოგვიანებით Mordecai -Wolff,; 3 [ 15 ] მარტი 1860, ოდესა, რუსეთის იმპერია — გ. 26 ოქტომბერი, 1930, ლოზანა, შვეიცარია ) — რუსი და ფრანგი ბაქტერიოლოგი, იმუნოლოგი და ეპიდემიოლოგი. .მუშაობდა საფრანგეთში, ინდოეთსა და შვეიცარიაში. შექმნა პირველი ვაქცინები ჭირისა და ქოლერის წინააღმდეგ.

ვლადიმერ ხავკინი
ინგლ. Waldemar Haffkine რუს. Владимир Аронович Хавкин
დაბ. თარიღი	15 მარტი, 1856(1856-03-15)
დაბ. ადგილი	ბერდიანსკი
გარდ. თარიღი	25 ოქტომბერი, 1930(1930-10-25) (74 წლის)
გარდ. ადგილი	ლოზანა
მოქალაქეობა	რუსეთის იმპერია საფრანგეთი
საქმიანობა	იმუნოლოგი, ექიმი, ბოტანიკოსი, bacteriologist და მიკრობიოლოგი
მუშაობის ადგილი	ლოზანის უნივერსიტეტი და პასტერის ინსტიტუტი
ალმა-მატერი	ოდესის უნივერსიტეტი
ჯილდოები	Companion of the Order of the Indian Empire, Order of the Indian Empire და Cameron Prize of the University of Edinburgh
ვლადიმერ ხავკინი ვიკისაწყობში

ბიოგრაფია

მარკუს-ვოლფი ( იდიში מרדכי-וואלף, მორდხე-ვოლფი)დაიბადა ოდესაში ებრალული საკოლის მასწავლებლის არონ ხავკინისა და მისი მეუღლის, ამავე სკოლაში ძველი ებრაული ენის მასწავლებლის დუვიდ-აიზიკ აბრამოვიჩ ლანდსბერგის ქალიშვილის როზალია დუვიდ-აიზიკოვნა ლანდსბერგის ოჯახში. სწავლობდა ჩედერში, საშუალო სკოლა დაამთავრა ბერდიანსკში 1879 წელს.

ადრეული ასაკიდანვე ხავკინი გამოირჩეოდა ბრწყინვალე ნიჭით, წარმოუდგენელი შრომისმოყვარეობითა და მკვეთრად გამოხატული ინტერესებით. 1884 წელს დაამთავრა ნოვოროსიისკის უნივერსიტეტი (ამჟამად ი. მეჩნიკოვის სახელობის ოდესის ეროვნული უნივერსიტეტი ) ოდესაში, სადაც მისი მასწავლებელი იყო ილია მეჩნიკოვი, რომლის გავლენით ხავკინი დაინტერესდა პროტოზოების ზოოლოგიით. სტუდენტობის წლებში შეუერთდა პოპულისტ რევოლუციონერთა წრეს, რისთვისაც ორჯერ გარიცხეს უნივერსიტეტიდან და დააპატიმრეს. თუმცა, მას შემდეგ რაც რევოლუციონერთა საქმიანობა ტერორიზმში გადავიდა, მან მიატოვა პოლიტიკური საქმიანობა. 1881 წელს, ოდესაში ებრაელთა პოგრომის დროს, ხავკინი ებრაელთა დაცვაში იღებდა მონაწილეობას, რა დროსაც იგი დაიჭრა.

როგორც ებრაელს, ხავკინს არ ჰქონდა შესაძლებლობა, მეცნიერული კვლევა ჩაეტარებინა რუსეთში. უნივერსიტეტის ხელმძღვანელობამ, რომელიც ცდილობდა გაეხსნა ნიჭიერი სტუდენტისთვის გზა მეცნიერული კარიერისკენ, ხავკინს მართლმადიდებლობის მიღება შესთავაზა, თუმცა მან უარი განაცხადა. 1881 წელს მეჩნიკოვი გადავიდა შვეიცარიაში. 1888 წელს ხავკინი გაჰყვა მეჩნიკოვს და დაიკავა პრივატდოცენტის თანამდებობა ლოზანის უნივერსიტეტში. 1889 წელს მეჩნიკოვის რეკომენდაციით გახდა პარიზის პასტერის ინსტიტუტის თანამშრომელი. ახალგაზრდა მეცნიერის მუშაობის ძირითადი მიმართულება იყო ადამიანის ორგანიზმის დაცვა ინფექციური დაავადებებისგან შრატებისა და ვაქცინების გამოყენებით. 1892 წლისთვის ვლადიმირ ხავკინმა შექმნა ქოლერის საწინააღმდეგო პირველი ეფექტური ვაქცინა და დაამტკიცა მისი უსაფრთხოება ადამიანებისთვის.

მანამდე მედიცინა უძლური იყო ამ დაავადების წინააღმდეგ, ბრიტანეთის მთავრობამ ნება დართო ხავკინს გამოეცადა თავისი ვაქცინა ინდოეთში, სადაც იმ დროს მძვინვარებდა ქოლერის ეპიდემია, რომელმაც ასობით ათასი ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა. 1893 წლის დასაწყისში ხავკინი გაემგზავრა ინდოეთში, როგორც სახელმწიფო ბაქტერიოლოგი და ორ წელზე ცოტა მეტი ხნის განმავლობაში პირადად მიიღო მონაწილეობა 42000-ზე მეტი ადამიანის ვაქცინაციაში. შედეგად, ვაქცინირებულთა შორის, ქოლერის შემთხვევები და მისგან სიკვდილიანობა ათჯერ შემცირდა. ამის შემდეგ ხავკინის ვაქცინა ფართოდ გავრცელდა და დღესაც გამოიყენება გაუმჯობესებული ფორმით.

ხავკინმა ასევე დიდი წვლილი შეიტანა ჭირის წინააღმდეგ ბრძოლაში, რომლის ეპიდემიამ დაატყდა თავს ინდოეთის სიდიდით მეორე ქალაქ ბომბეის და მისი შემოგარენს 1896 წელს. .ხელისუფლების თხოვნით იქ ჩასულმა ხავკინმა სწრაფად შექმნა პირველი ეფექტური ჭირის საწინააღმდეგო ვაქცინა, კვლავ დაამტკიცა მისი უსაფრთხოება ჯერ საკუთარ თავზე, შემდეგ კი რამდენიმე წლის განმავლობაში უშუალოდ მონაწილეობდა მოსახლეობის ვაქცინაციაში. ხავკინის მიერ ბომბეიში შექმნილი ჭირის საწინააღმდეგო პატარა ლაბორატორია მოგვიანებით გახდა ბაქტერიოლოგიისა და ეპიდემიოლოგიის უდიდესი კვლევითი ცენტრი სამხრეთ და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში და 1925 წლიდან ეწოდა ხავკინის სახელობის ინსტიტუტი.

1897 წელს დედოფალმა ვიქტორიამ ხავკინი დააჯილდოვა ბრიტანეთის იმპერიის ერთ-ერთი უმაღლესი ინდოეთის იმპერიის ორდენით ("ინდოეთის იმპერიის ყველაზე გამოჩენილი ორდენი"). მის პატივსაცემად ლონდონში გაიმართა მიღება, რომელსაც წამყვანი ინგლისელი ექიმები ესწრებოდნენ. მისასალმებელი სიტყვა წარმოთქვა ცნობილმა ქირურგმა ლისტერმა . ლისტერმა მადლობა გადაუხადა ხავკინს ყველა სიკეთისთვის, რაც მან გააკეთა ინდოეთისთვის და, შესაბამისად, დიდი ბრიტანეთისთვის, ლისტერმა აღნიშნა, რომ ანტისემიტიზმი მსოფლიოში ყველაზე ამაზრზენი მოვლენაა.

1904 წელს დაბრუნდა შვეიცარიაში. 1915 წელს, ბრიტანეთის თავდაცვის სამინისტროში ზედამხედველობას უწევდა პირველ მსოფლიო ომში გაგზავნილი ბრიტანელი ჯარისკაცების ვაქცინაციას.

სოციალური აქტივობა

ვლადიმერ ხავკინის ცხოვრების წესი იყო უკიდურესად მოკრძალებული, თითქმის ასკეტური. მაღალი ხელფასის წყალობით გამდიდრდა. თუმცა საკუთარ სახსრებს საქველმოქმედო მიზნებისთვის ხარჯავდა, ანონიმურად ეხმარებოდა საქველმოქმედო საზოგადოებებს და უბრალოდ გაჭირვებულებს. მთელი მისი გარეგნობა მოკრძალებასა და კეთილშობილებას აფრქვევდა. " მე არ მახსოვს ადამიანი უფრო მოკრძალებული, დახვეწილი და განვითარებული სულის მქონე, თავისი პრინციპების ასე ერთგული ", - წერდა მის შესახებ დოქტორი ჰილელ იაფე.

ხავკინმა პარიზში 15 წელი იცხოვრა და თავი მიუძღვნა იუდაიზმის მცნებების დაცვას. ხავკინმა ცოტა რამ ისაუბრა იუდაიზმისკენ მიმავალ გზაზე. ამ დროს ხავკინმა დაწერა თავისი ცნობილი სტატია "ბოდიში მართლმადიდებლური იუდაიზმისთვის", რომელშიც მან, ებრაელი ხალხის ისტორიაში იუდაიზმის მნიშვნელობის გაანალიზების შემდეგ, დაასკვნა, რომ რელიგიური ცხოვრების წესის დაცვა ერთადერთი გზაა. ებრაელი ხალხი. ეს სტატია შეიცავს შემდეგ შენიშვნას: ” ყოველთვის, რაც არ უნდა გამეკეთებინა, მივხვდი, რომ პასუხისმგებლობის ტვირთი, რომელსაც ჩემი ხალხი ატარებს, მუდმივად ჩემს მხრებზეა. ეს აზრი იყო ჩემი გზამკვლევი მთელი ჩემი ცხოვრების განმავლობაში ."

იმ დღეებში სიონისტურმა მოძრაობამ მიაღწია დიდ წარმატებას — გამოცხადდა ბალფურის დეკლარაცია . ხავკინი არ იზიარებდა საერთო ენთუზიაზმს: ინდოეთში მან კარგად შეისწავლა ბრიტანეთის კოლონიური პოლიტიკა. ისრაელის მიწაზე ებრაული სახელმწიფოს აღდგენის იდეის მხარდაჭერით, ის ამტკიცებდა, რომ თუ რელიგიურ პრინციპებზე იქნებოდა დაფუძნებული, სახელმწიფო მხოლოდ ებრაული იქნებოდა. მეცნიერმა ღიად ისაუბრა იმედგაცრუების შესახებ, რომელიც ელოდა ებრაელებს. მისი ბევრი წინასწარმეტყველება საბოლოოდ გამართლდა.

მეგობრებთან ერთად ხავკინმა დაწერა ნაშრომი ებრაელთა უფლებების შესახებ ერეცის ისრაელსა და დიასპორაში და ჟენევის სამშვიდობო კონფერენციის მონაწილეთა ყურადღება მიიქცია. 1920 წელს იგი გახდა მსოფლიო ებრაელთა კავშირის (ალიანსის) ცენტრალური კომიტეტის წევრი. ეს იყო პირველი საერთაშორისო ებრაული ორგანიზაცია, რომელიც დაარსდა 1860 წელს და მისდევდა ფილანტროპიულ და საგანმანათლებლო მიზნებს. ამ პოსტზე ხავკინი იბრძოდა ასიმილაციური ტენდენციების წინააღმდეგ და იცავდა ებრაელთა სამოქალაქო უფლებებს აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებში. ალიანსისა და სხვა საქველმოქმედო ორგანიზაციის, ებრაული კოლონიზაციის საზოგადოების სახელით, ხავკინი გაემგზავრა რუსეთში, პოლონეთსა და ლიეტუვაში, სადაც დაუახლოვდა ამ ქვეყნების ებრაელებს და პოპულარობა შეიძინა. განსაკუთრებული ყურადღება დაუთმო ებრაელთა საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის მდგომარეობას.

1928 წლიდან ხავკინი მუდმივად ცხოვრობდა შვეიცარიაში, ლოზანაში. 1930 წელს ბრიტანეთის მთავრობის მიერ გამოქვეყნებულმა ეგრეთ წოდებულმა " თეთრმა წიგნმა", რომელიც მკვეთრად ზღუდავდა ებრაელთა შესვლას ერეცის ისრაელში, იგი მთლიანად განაცვიფრა, თუმცა თავად მან დიდი ხანია იწინასწარმეტყველა მოვლენების დაახლოებით ასეთი შემობრუნება.

ვლადიმირ ხავკინის ანდერძი

1929 წლის აპრილში ხავკინი ეწვია ბერლინს . ის მივიდა "ეზრას" საზოგადოების ბიუროში, რომელიც დაარსდა გერმანელი ებრაელების მიერ ჯერ კიდევ 1884 წელს, რათა ებრაული კოლონიზაციის ერეცის ისრაელში (მათ შორის სირიაში) წახალისების მიზნით და განაცხადა, რომ მან ფული ლოზანის ბანკში დააბანდა. მისი გარდაცვალების შემდეგ შეიქმნებოდა ფონდი, რომელიც გაუწევდა მატერიალური დახმარებას აღმოსავლეთ ევროპის გაჭირვებულ იეშივებს. ხავკინმა ეზრას ხელმძღვანელებს შესთავაზა ფონდის მენეჯერების როლი და ეს საკითხი დეტალურად განიხილა საზოგადოების თავმჯდომარესთან, დოქტორ ჯეიმს საიმონთან და მთავარ მდივანთან, ისტორიკოს მორდეხაი ვიშნიცერთან. ამ შეხვედრაზე განისაზღვრა ფონდის წესდება და მუშაობის ფორმა.

ვლადიმერ ხავკინი გარდაიცვალა ლოზანაში 1930 წლის 28 ოქტომბერს. მისი გარდაცვალების შემდეგ ბანკმა აცნობა "ეზრას", რომ იეშივას ბენეფიტის ფონდს ანგარიშზე ჰქონდა 1,568,852 შვეიცარიული ფრანკი (დაახლოებით $300,000). ხავკინმა ასევე დატოვა უზარმაზარი არქივი, რომელიც ინახება იერუსალიმის ებრაულ უნივერსიტეტში ( გივატ რამის კამპუსი).

Ოჯახის წევრები

ძმისშვილები მამის მხრიდან — ოდესის სამედიცინო ინსტიტუტის მასწავლებელი იანინა ხავკინა (გარდაიცვალა 1956 წელს), ექიმი მეერ ხავკინი (გარდაიცვალა 1934 წელს სმოლენსკში ტიფური ცხელების ეპიდემიის დროს, პაციენტისგან დაინფიცირებული) და დიზაინერი ინჟინერი რაფაილ დუელი (გარდაიცვალა 1975 წელს რიგაში). მ. ხავკინის შვილიშვილი, ანატოლი ხავკინი (დაიბადა 1958 წელს) — პედიატრი, რუსეთის პიროგოვის სახელობის ეროვნული კვლევითი სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი (რუსეთი, მოსკოვი). რ. დუელის შვილიშვილი — ალექსანდრე დუელი (დაიბადა 1988 წელს), ფინანსისტი, 2019 წელს წამოიწყო პროექტი სახელწოდებით "ექიმი ვლადიმერ ხავკინი. ყველაზე უცნობი ადამიანი“, რომელიც ეძღვნება მეცნიერის სახელის პოპულარიზაციას რუსეთში, უკრაინაში, ასევე დსთ-ს ქვეყნებსა და მსოფლიოში.

ბიძაშვილები დედის მხრიდან — ჟურნალისტები ა. ბარსკი და ს. ბარსკი.