ერვინ რომელი

ერვინ ოიგენ იოჰანეს რომელი (გერმ. Erwin Eugen Johannes Rommel; დ. 15 ნოემბერი 1891, ჰაიდენჰეიმი, გერმანია — გ. 14 ოქტომბერი 1944, ჰერლინგენი, გერმანია) — გერმანელი სამხედრო მოღვაწე, გენერალ-ფელდმარშალი, გერმანიის არმიის მთავარსარდალი ჩრ. აფრიკაში მეორე მსოფლიო ომის დროს. ბრიტანელების მიერ „უდაბნოს მელად“ (ინგლ. Desert Fox) წოდებული.

ერვინ იოჰანეს ოიგენ რომელი
ერვინ რომელი
მეტსახელი	უდაბნოს მელა
დაბადების თარიღი	15 ნოემბერი, 1891(1891-11-15)
დაბადების ადგილი	ჰაიდენჰაიმი, ვიურტემბერგის სამეფო, გერმანიის იმპერია
გარდაცვალების თარიღი	14 ოქტომბერი, 1944(1944-10-14) (52 წლის)
გარდაცვალების ადგილი	ჰერლინგენი, გერმანია
კუთვნილება	გერმანიის იმპერია (1918) ვაიმარის რესპუბლიკა (1933) მესამე რაიხი
ჯარის სახეობა	სახმელეთო ჯარები
სამხედრო სამსახურის წლები	1911 1944
წოდება	გენერალ-ფელდმარშალი
მეთაურობდა	<span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P598VII სატანკო დივიზია აფრიკა კორპსი აფრიკის სატანკო არმია არმიათა ჯგუფი "ბ"" data-wikidata-claim-id="Q14060$69AC540B-E2C4-4A4E-A291-5F9CFCC94979">Army Group B, <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P598VII სატანკო დივიზია აფრიკა კორპსი აფრიკის სატანკო არმია არმიათა ჯგუფი "ბ"" data-wikidata-claim-id="Q14060$b6469df9-49c8-b71f-ab87-77f73dd16e8b">7th Panzer Division, <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P598VII სატანკო დივიზია აფრიკა კორპსი აფრიკის სატანკო არმია არმიათა ჯგუფი "ბ"" data-wikidata-claim-id="Q14060$14891ef2-49f9-15aa-7d1b-cd04674636e2">აფრიკის კორპუსი და <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P598VII სატანკო დივიზია აფრიკა კორპსი აფრიკის სატანკო არმია არმიათა ჯგუფი "ბ"" data-wikidata-claim-id="Q14060$0f6e91f0-42c9-73bd-9bdd-75ff8afe2872">Panzer Army Africa
ბრძოლები/ომები	პირველი მსოფლიო ომი არგონის პირველი ბრძოლა (1915) კარპატებზე შეტევა (1915) კაპორეტოს ბრძოლა (1917) მეორე მსოფლიო ომი საფრანგეთის კამპანია არასის ბრძოლა (1940) ჩრდილოეთ აფრიკის კამპანია ტობრუკის ალყა (1941) ოპერაცია ჯვაროსანი (1941) გაზალას ბრძოლა (1942) ბირ-ჰაკეიმის ბრძოლა (1942) ელ-ალამეინის პირველი ბრძოლა (1942) ალამ-ჰაიფას ბრძოლა (1942) ელ-ალამეინის მეორე ბრძოლა (1942) მადენინის ბრძოლა (1943) კასერინის უღელტეხილის ბრძოლა (1943) ნორმანდიის ბრძოლა (1944)
ჯილდოები	პურ-ლე-მერიტი რკინის ჯვრის რაინდის ჯვარი, მუხის ფოთოლით, ხმლებით და ბრილიანტებით სამხედრო მამაცობის ჯვარი (ავსტრია-უნგრეთი)
კავშირი	მანფრედ რომელი

ბიოგრაფია

ადრეული წლები და სამხედრო კარიერის დასაწყისი

ჰაიდენჰაიმი

ერვინ რომელი დაიბადა 1891 წლის 15 ნოემბერს ქალაქ ჰაიდენჰაიმში ევანგელისტი პროფესორის ერვინ რომელისა და მისი მეუღლის ჰელენე ლუცის ოჯახში. ის ოჯახის მეორე შვილი იყო და იმავე წლის 17 ნოემბერს მოინათლა. ერვინს ჰყავდა 2 ძმა, გერჰარდი და კარლი და 1 და, ჰელენე. რომელს სურდა ავიიაციის ინჟინერი გამოსულიყო, მაგრამ საბოლოოდ მამის დაჟინებით ოფიცრის კარიერა აირჩია. მან გიმნაზია შვებიშ გმიუნდში დაამთავრა და არმიაში დაიწყო მსახური. იგი ჩაირიცხა კადეტად მეფე ვილჰელმ I-ის №124 ინფანტერიის პოლკში ქალაქ ვაინგარტენში.

1911 წლის მარტში რომელმა ქალაქ დანციგში სამხედრო სკოლის კადეტთა საღამოზე გაიცნო ლუცია მარია მოლინი, რომელზეც მოგვიანებით 1916 წელს იქორწინა. თუმც მანამდე იმავე საღამოს მას შეუყვარდა ვალბურგა შტემერი, რომელთანაც შეეძინა ქალიშვილი, გერტრუდა. ბავშვს რომელი, რაკი უკანონოდ იყო დაბადებული, თავის შვილად არ აღიარებდა და მესამე რაიხის პერიოდში ძმისშვილად ასაღებდა. თავის მეუღლესთან, ლუცია მოლინთან ერვინ რომელს 1928 წელს შეეძინა ვაჟი მანფრედ რომელი.

მოგვიანებით ნსდაპ-ის პროპაგანდამ გაავრცელა ისტორია თითქოს რომელი უბრალო ხელოსნის ვაჟი იყო, რომელიც პარტიაში ერთი-ერთი პირველი შევიდა. ამით პროპაგანდა მას, როგორც სამაგალითო წევრს ასაღებდა. რომელი თვითონ ყველა ხერხით ებრძოდა და ეწინააღმდეგებოდა მისი ბიოგრაფიის ასეთ დამახინჯებას.

აფრიკის კამპანია

1941 წლის ზამთარში აფრიკის ფრონტზე იტალიელების კატასტროფული მარცხის შემდეგ, მუსოლინიმ ჰიტლერს ლიბიაში ინგლისელების წინააღმდეგ ბრძოლაში დახმარება სთხოვა. თავდაპირველად გერმანული ჯარების მეთაურად ერიკ მანშტაინსა და გენერალ ბარონ ფონ ფუნკს ასახელებდნენ, მაგრამ ფიურერმა არჩევანი ერვინ რომელის სასარგებლოდ გააკეთა. 1941 წლის იანვარში ჰიტლერმა თავად მიანიჭა ერვინს გენერალ-ლეიტენანტის წოდება და აფრიკაში გამგზავრება უბრძანა. 1941 წლის 12 თებერვალს მან პირველად დადგა ფეხი აფრიკის მიწაზე. მან თავიდანვე დაიწყო მატყუარა მანევრების ჩატარება რითიც აბნევდა ინგლისელ აგენტებს და ისინი ლონდონს გადასცემდნენ, რომ გერმანელებმა აფრიკაში უზარმაზარი ძალა გადაისროლეს, სინამდვილეში კი რომელმა უბრალოდ ბრძანა რამდენიმეჯერ გაეტარებინათ ტანკები ერთ ადგილას და ამ ფანდით მიზანსაც მიაღწია. ეს ერთ-ერთი მაგალითია თუ რაოდენ მოხერხებული იყო ჰიტლერის რჩეული გენერალი. მან ასევე ბრძანა ფოლკსვაგენებზე დაემაგრებინათ ტანკების ხისგან გამოთლილი მაკეტები რითაც შიშის ზარს სცემდა მოწინააღმდეგეს, საქმე იქამდეც მივიდა რომ აფრიკაში მყოფ მოკავშირეების ჯარებში მეთაურობამ აკრძალა ერვინ რომელის სახელის ხსენება, რადგან მისი სახელის ხსენებაც კი ძალიან ზემოქმედებდა ჯარისკაცებზე.

რომელს აფრიკაში იტალიური შენაერთები კატასტროფულ მდგომარეობაში დახვდა, ხოლო გერმანული კორპუსი კი ჯერ ფორმირების სტადიაში იყო ასე რომ მას მხოლოდ დაახლოებით 120 ტანკის და მეოთხე მსუბუქი დივიზიის იმედი უნდა ქონოდა. 1941 წლის მარტში მან დაიწყო ფართომასშტაბიანი შეტევა. მოულოდნელობის ეფექტმა უდიდესი წარმატება მოუტანა და ინგლისური შენაერთები თითქმის ეგვიპტემდე გაყარა. ესე იგი რაც მოწინააღმდეგემ ორი თვის განმავლობაში მოიპოვა გერმანელმა გენერალმა ორ კვირაში დაიბრუნა. „მტერთან შეტაკებისას არც ერთი წინასწარი გეგმა არ ამართლებს“, - ეს იყო მისი დევიზი და იმპროვიზაციის იმედი ჰქონდა. გარკვევის საოცრად სწრაფი უნარით და ელვისებური რეაქციით გამოირჩეოდა.

1941 წელს აპრილში გენერალ-ლეიტენანტმა გადაწყვიტა ინგლისელების სამხედრო საზღვაო ბაზისთვის შეეტია, მაგრამ მისი მცდელობა უშედეგო აღმოჩნდა და იერიშის ყველა ცდა ჩაიშალა. იმავე წელს ინგლისელები კონტრშეტევაზე გადასვლას შეეცადნენ, მაგრამ ეს ბრძოლები მათთვის სავალალოდ დასრულდა, ტანკებისა და საბრძოლო ტექნიკის ნახევარი დაკარგეს და მიუხედავად იმისა, რომ ჰაერში ინგლისელები ბატონობდნენ და მათი ტანკებიც ერთ-ნახევარჯერ აჭარბებდნენ გერმანელებს. სამი დღის ბრძოლის შემდეგ ინგლისელებმა უკან დაიხიეს. ჰიტლერმა მაშინვე აღნიშნა ეს წარმატება და რომელს სატანკო ჯარების გენერლის წოდება მიანიჭა.

1941 წლის ზამთარში ინგლისელების ახალმა მთავარსარდალმა მაინც აიძულა რომელი უკან დაეხია, მაგრამ ამ დროებით მარცხს ჰიტლერისა და მისი საყვარელი გენერლის დამოკიდებულებაზე არ უმოქმედია. ამბობდნენ რომ სარდალი უნდა გამოირჩეოდეს ხასიათის სიმტკიცით, ჯარების ერთგულებით, და უნდა შეეძლოს მოწინააღმდეგის ინტუიციურად შეფასება და სწრაფი რეაქცია, რაც რომელის პიროვნებაში ერთად იყო თავმოყრილი. პირველივე წარმატების შემდეგ ერვინმა დიდი პატივისცემა დაიმსახურა ჯარისკაცებისგან, რადგანაც მიხვდნენ, რომ გენერალი მათგან იმაზე მეტს არ მოითხოვდა რისი გაღებაც თავად არ შეეძლო. ჯარისკაცთა აღფრთოვანებას იწვევდა ის ფაქტიც, რომ ახალი მთავარსარდალი საფრთხეს არასდროს ემალებოდა. „სადაც რომელია, იქ იერიშია“ - გვამცნობს იმდროინდელი სამხედრო ანდაზა.

სიკვდილი

1944 წლის 20 ივლისს ჰიტლერის მკვლელობის მცდელობის წარუმატებლობის შემდეგ (იხ. 20 ივლისის შეთქმულება) ბრალი დასდეს შეთქმულებაში მონაწილეობაში (პირდაპირი მტკიცებულებები არ არსებობდა). ჰიტლერს არ უნდოდა, რომ ხალხში დიდი ავტორიტეტის მქონე მარშალი მის მტრად წარმოჩენილიყო და სახრჩობელაზე აეყვანათ. ამიტომ, მიუგზავნა ორი გენერალი, რომლებსაც მისთვის საწამლავის მიღება უნდა შეეთავაზებინათ იმ რწმუნებით, რომ მისი და მისი ოჯახის სახელი შეუბღალავი დარჩებოდა, თუკი სასამართლოს თავიდან აიცილებდა. 14 ოქტომბერს რომელმა საწამლავი მიიღო და დაიღუპა. ოფიციალურად მისი სიკვდილი ჭრილობის შემდგომ გართულებებს მიაწერეს. დაკრძალეს სრული სამხედრო პატივით.

რომელის დაწინაურებები სამხედრო სამსახურში

• კადეტი – 19 ივლისი 1910
• ლეიტენანტი – 27 იანვარი 1912
• ობერლეიტენანტი – 18 სექტემბერი 1915
• ჰაუპტმანი – 18 ოქტომბერი 1918
• მაიორი – 1 აპრილი 1932
• ვიცე-პოლკოვნიკი – 1 ოქტომბერი 1933
• პოლკოვნიკი – 1 ოქტომბერი 1937
• გენერალ-მაიორი – 1 აგვისტო 1939
• გენერალ-ლეიტენანტი – 9 თებერვალი 1941
• სატანკო ჯარების გენერალი – 1 ივლისი 1941
• გენერალ-პოლკოვნიკი – 24 იანვარი 1942
• გენერალ-ფელდმარშალი – 21 ივნისი1942, ტობრუკის აღეებასთან დაკავშირებით.

ჯილდოები

• ვიურტემბერგის ოქროს მედალი სამხედრო დამსახურებისათვის
• ბავარიის ორდენი სამხედრო დამსახურებისათვის, IV კლასის, ხმლებით
• ბავარიის ჯვარი სამხედრო დამსახურებისათვის, II კლასის
• ვიურტემბერგის ფრიდრიხის ორდენი, I კლასის, ხმლებით
• ვიურტემბერგის ორდენი სამხედრო დამსახურებისათვის - რაინდის ჯვარი
• ავსტირიის ჯვარი სამხედრო დამსახურებისათვის, III კლასის
• რკინის ჯვარი, II კლასის
• რკინის ჯვარი, I კლასის
• პურ-ლე-მერიტი
• დაჭრილის ნიშანი, ვერცხლის
• ფრონტზე მებრძოლთა ღირსების ჯვარი
• მედალი 1938 წლის 1 ოქტობრის სახსოვრად (სუდეტებში შეჭრასთან დაკავშირებით)
• მედალი მემელის მხარის სამშობლოსთვის დაბრუნების სახსოვრად
• ვერმახტში მხახურობის ნიშანი, IV-III-II-I საფეხური
• რკინის ჯვარი, II კლასის, სვასტიკით
• რკინის ჯვარი, I კლასის, სვასტიკით
• რკინის ჯვრის რაინდის ჯვარი მუხის ფოთოლით, ხმლებით და ბრილიანტებით
  • რაინდის ჯვარი – 1940
  • მუხის ფოთოლი – 1941
  • ხმლები – 1942
  • ბრილიანტები – 1943
• დაჭრილის ნიშანი, ოქროსი -
• თვითმფრინავის მეთაურისა და მზვერავის ნიშანი, ოქროსი ბრილიანტებით (საპატიო მფლობელი)
• სატანკო ბრძოლის მოანაწილის ნიშანი, ვერცხლის
• იტალიის მედალი მამაცობისათვის, ვერცხლის
• იტალიის ვარსკვლავის კოლონიალური ორდენი - ოფიცრის დიდი ჯვარი
• სავოიის სამხედრო ორდენი - ოფიცრის დიდი ჯვარი
• რუმინეთის მიხაი მამაცის სამხედრო ორდენი, III და II კლასის
• ვერმახტის უწყებებში ორჯერ მოხსნიება

ნაშრომები

• Erwin Rommel: Infanterie greift an. Voggenreiter, Potsdam 1937
• Erwin Rommel: Krieg ohne Haß. Hrsg. von Lucie-Maria Rommel u. Fritz Bayerlein. Verlag Heidenheimer Zeitung, Heidenheim/Brenz 1950

იხილეთ აგრეთვე

• ბლიცკრიგი
• ვერმახტი
• ჰანს-იურგენ ფონ არნიმი

ლიტერატურა

გერმანულ ენაზე

• Desmond Young: Rommel, der Wüstenfuchs, Universitas, München 1997, ISBN 3-8004-1330-2.
• Paul Carell: Die Wüstenfüchse, Herbig, München 2003, ISBN 3-7766-2340-3.
• Maurice Philip Remy: Mythos Rommel, List, München 2004, ISBN 3-548-60385-8.
• David Fraser: Rommel, die Biographie, Siedler, Berlin 2001, ISBN 3-572-01282-1.
• Wolf Heckmann: Rommels Krieg in Afrika: Wüstenfüchse gegen Wüstenratten, Lübbe, Bergisch Gladbach 1976, ISBN 3-7857-0186-1.
• Charles Douglas-Home: Rommel, List, München 1974, ISBN 3-471-77772-5.
• Ronald Lewin: Rommel, Kohlhammer, Stuttgart 1969.
• Hans von Luck: Mit Rommel an der Front, Mittler, Hamburg et al. 2001, ISBN 3-8132-0739-0.
• Guido Knopp: Der Jahrhundertkrieg: Die Atlantikschlacht, der Wüstenkrieg, der Bombenkrieg, Ullstein, München 2003, ISBN 3-548-36459-4.
• Klaus-Michael Mallmann, Martin Cüppers: Halbmond und Hakenkreuz. Das Dritte Reich, die Araber und Palästina. WBG, Darmstadt 2006. 2. Ausgabe, 288 Seiten, ISBN 3-534-19729-1.
• Ralf Georg Reuth: Erwin Rommel. Des Führers General, Piper, München 1987, ISBN 3-492-15222-8.
• Ralf Georg Reuth: Erwin Rommel. Das Ende einer Legende, Piper, München 2005, ISBN 3-492-24562-5.
• Wolf Heckmann: Rommels Krieg in Afrika, tosa, Österreich 2006, ISBN 3-85003-040-7.

რესურსები ინტერნეტში

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

ერვინ რომელი

ვიკიციტატაში არის გვერდი თემაზე:

ერვინ რომელი

• The Forced Suicide of Field Marshall Rommel, 1944
• Erwin Rommel—The Idol დაარქივებული 2010-03-06 საიტზე Wayback Machine.