ბუტირიბოლეტუსი (ლათ. Butyriboletus) — სოკოების გვარი ბოლეტუსისებრთა ოჯახისა, რომელიც 30-მდე სახეობას აერთიანებს. გავრცელების არეალი მოიცავს აზიას, ევროპას, ჩრდილოეთ ამერიკასა და ჩრდილოეთ აფრიკას.[1][2][3] გვარი პირველად განსაზღვრეს ამერიკელმა მიკოლოგებმა დევიდ არორამ და ჯონათან ლ. ფრენკმა 2014 წელს. გვარის ტიპური წარმომადგენელია Butyriboletus appendiculatus.

ბუტირიბოლეტუსი
Butyriboletus appendiculatus
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  სოკოები
განყოფილება:  ბაზიდიუმიანი სოკოები
კლასი:  აგარიკომიცეტები
რიგი:  ბოლეტუსისნაირნი
ოჯახი:  ბოლეტუსისებრნი
გვარი:  ბუტირიბოლეტუსი
ლათინური სახელი
Butyriboletus D.Arora & J.L.Frank (2014)

ქუდი — დიდი ან საშუალო ზომის, მომრგვალო, ამოზნექილი, გლუვი, წითელი ან ყავისფერი. ფეხი — ყვითელი ან მოწითალო ელფერით, ზედა ნაწილი ხშირად დაფარულია ბადისებრი გამოსახულებით. დაზიანებისას ხშირად ლურჯდება. ქუდის რბილობი მკრთალ-ყვითელია, გაჭრისას არათანაბრად ლურჯდება. ფეხის რბილობი ხშირად წითელ-ღვინისფრად არის შეფერილი. ჰიმენოფორი — ფორებიანი, ყვითელი. ფორები დაზიანებისას ხშირად ლურჯდება. სპორები — თითისტარისებრი, სპორების ფხვნილი — ზეთისხილისფერ-ყავისფერი.[2]

იზრდება ნიადაგზე ერთეულებად ან მცირე ჯგუფებად ზაფხულიდან შემოდგომამდე. მიკორიზას წარმოქმნის სხვადასხვა სახეობის ფოთლოვან და წიწვოვან ხეებთან.

უმეტესობა საჭმელად ვარგისია, განსაკუთრებით დაფასებულია: Butyriboletus fechtneri, Butyriboletus subappendiculatus, Butyriboletus appendiculatus, Butyriboletus regius და Butyriboletus roseoflavus.

სახეობები

რედაქტირება

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება
  1. Vizzini A. (2014). „Nomenclatural novelties“. Index Fungorum. 162: 1. ISSN 2049-2375.
  2. 2.0 2.1 Arora D, Frank JL. (2014). „Clarifying the butter Boletes: a new genus, Butyriboletus, is established to accommodate Boletus sect. Appendiculati, and six new species are described“. Mycologia. 106 (3): 464–80. doi:10.3852/13-052. PMID 24871600. S2CID 207708824.CS1-ის მხარდაჭერა: იყენებს ავტორის პარამეტრს (link)
  3. Zhai K, Wu G, Halling R, Yang ZL. (2015). „Three new combinations of Butyriboletus (Boletaceae)“. Phytotaxa. 234 (1): 51–62. doi:10.11646/phytotaxa.234.1.3.CS1-ის მხარდაჭერა: იყენებს ავტორის პარამეტრს (link)