ბიტნიკები

ბიტნიკები (ინგლ. Beat Generation) — საზოგადოებრივი და ლიტერატურული მოძრაობა XX საუკუნის 40-70-იან წლებში. ტერმინი „Beat Generation“ პირველად 1948 წელს გამოიყენა ჯეკ კერუაკმა რომანისტ ჯონ კლელონ ჰოლმსთან თავის მეგობართა წრეზე ლაპარაკისას. ზედსართავს „Beat“ თავიდან „დაღილილის“ მნიშვნელობა ჰქონდა, მაგრამ კერუაკმა მას დაუმატა „upbeat“ და „beatific“-ის კონოტაცია.

ბიტნიკები ბოჰემურ ცხოვრებას ეწეოდნენ და თავისუფალი იყვნენ ყოველგვარი საზოგადოებრივი პირობითობებისგან. მათი შემოქმედება სპონტანური, თითქმის ავტომატური იყო. ბიტნიკების მთავარი წარმომადგენლები იკრიბებოდნენ ნიუ-იორკში. ესენი იყვნენ: ჯეკ კერუაკი, ალენ გინსბერგი, უილიამ ბაროუზი, მოგვიანებით გრეგორი კორსო. გენსურგი და კერუაკი ერთამანეთს სტუდენტობის დროს, კოლუმბიის უნივერსიტეტში შეხვდნენ. 1950-იან წლებში ჯგუფს დაემატა სან-ფრანცისკოელი წარმომადგენლები: კენეტ რექსრო, გარი სნაიდერი, ლოურენს ფერლინგეტი, მაიკლ მაკკლარი, ფილიპ უალენი და ლევ უელჩი.

ბიტნიკები უარს ამბობენ ტაბუებზე, ორგანიზებულ და კორუმპირებულ საზოგადოებაზე, ტრადიციულ ღირებულებებზე. მათ სურთ მარტივი, ბუნებრივი ცხოვრება. გამოდიან მატერიალიზმის, ერთფეროვნების, ზედაპირულობის წინააღმდეგ. სურთ შექმნან მარტივი, ყოველგვარი ცრურწმენებისგან თავისუფალი საზოგადოება. ბიტნიკთა სახასიათო ნაწარმოებები არის: კერუაკის გზაზე და გინზბერგის ჰოლი.

ტერმინი ბიტნიკები, პირველად ჩნდება 1958 წელს, ჰერბ კენის სან ფრანცისკოს ქრონიკებში. ტერმინი წარმოქმნილია რუსული სატელიტისგან სპუტნიკი, რაც თავიდან დამამცირებელ კონოტაციას ატარებდა და აღნიშნული მიმდინარეობის წარმომადგენლებს კომუნისტებთან აიგივებდა. დღეს კი ტერმინი რჩება ახალგაზრდა, გრძელთმიანი და თავისუფალი ადამიანების ემბლემად. 1967 წელს ლეო ფერე წერს სიმღერას რომლის სახელწოდებაა გამარჯობა, ბიტნიკო!

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 415.