ბერქიაროქი
აბულ მუზაფარ რუქნ უდ-დინ ბერქიაროქი (თურქ. Abu al-Muzaffar Rukn ud-Din Barkyaruq; დ. 1080 — გ. 1105) — სელჩუკთა იმპერიის სულთანი 1094-1105 წლებში, მალიქ-შაჰის უფროსი ვაჟი.
| ბერქიაროქი | |
|---|---|
| Rukn ud-Din Barkyaruq ibn Malikshah | |
 | |
| სელჩუკთა იმპერიის მე-5 სულთანი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 1094 |
| მმართ. დასასრული: | 1105 |
| წინამორბედი: | მაჰმუდ I |
| მემკვიდრე: | მელიქ-შაჰ II |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 1080 |
| გარდ. თარიღი: | 1105 |
| შვილები: | მელიქ-შაჰ II |
| სრული სახელი: | რუქნ ედ-დინ ბერქიარუქ იბნ მელიქ-შაჰი |
| დინასტია: | სელჩუკები |
| მამა: | მალიქ-შაჰი |
| დედა: | ზუბეიდე ხათუნი |
| რელიგია: | ისლამი, სუნიზმი |
მამის გარდაცვალების შემდეგ ვერ მოახერხა სულთნის ტიტულის მიღება, რადგან მის უმცროს ძმას, 4 წლის მაჰმუდ I-ს უბოძეს ტახტი. სელჩუკთა იმპერია ქაოსმა და დინასტიურმა ომმა მოიცვა. 1094 წელს, ისპაჰანში მოახერხა ძმის მომხრეთა არმიის განადგურება, შეიპყრო 6 წლის მაჰმუდ I დედამისთან ერთად და სიკვდილით დასაჯა. იმავე დღეს თავი გამოაცხადა თურქ-სელჩუკთა სულთნად. 1 წლის შემდეგ მან დაამარცხა ამბოხებული ბიძამისი, თუთუშ I, რომელიც სირიის სულთნად მიიჩნევდა თავს.
მისი მმართველობის პერიოდში არ წყდებოდა ტახტისათვის ბრძოლა. ბარკიიარუქს ძმების სახით კონკურენტები გამოუჩნდა. აჰმედ სენჯერმა შეძლო მისი დამარცხება და ხორასანის ხელში ჩაგდება, ხოლო მაჰმედ I თავს სელჩუკთა ანატოლიის სულთნად აცხადებდა. მიუხედავად ამისა, მისი არმია კარგად იგერიებდა აჯანყებულების იერიშებს, თუმცა 1104 წელს იძულებული გახდა იმპერიის ტერიტორიები ძმებისათვის გაეყო. ბერქიაროქის დროს ვეზირების თანამდებობებზე დანიშნულნი იყვნენ ნიზამ ალ-მულქის ვაჟები, იზ ალ-მულქ ჰუსეინი, ფახრ ალ-მულქი და მუააიდ ალ-მულქი.
1096 წელს დაწყებულმა ჯვაროსნულმა ლაშქრობებმა შეარყია სელჩუკთა იმპერიის ძლიერება. 1105 წელს, 25 წლის ბერქიაროქი გარდაიცვალა. მის შემდეგ სულთანი გახდა მისი მცირეწლოვანი ვაჟი, მელიქ-შაჰ II, რომელიც მალევე ჩამოაგდო ტახტიდან და მოკლა ბერქიიარუქის ძმამ, მაჰმედ I-მა.
იხილეთ აგრეთვე რედაქტირება
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
- E. J. Van Donzel, Islamic Desk Reference, (E.J.Brill, 1994), 464.
- Bernard Lewis, The Assassins: A Radical Sect in Islam, (Basic Books Inc., 2003), 51.
- Рыжов, 2004.
ლიტერატურა რედაქტირება
- Книга:Монархи. Мусульманский Восток VII-XV|Сельджуки/2|Сельджуки