აღმოსავლეთის მონადირე-შემგროვებელი

აღმოსავლეთის მონადირე-შემგროვებელი (ინგლ. Eastern Hunter-Gatherer; EHG), აღმოსავლეთ ევროპელი მონადირე-შემგროვებელი — ტერმინი, რომელიც არქეოგენეტიკაში აღნიშნავს აღმოსავლეთ ევროპის მეზოლითის მონადირე-შემგროვებლების წარმომავლობას.[1] მეზოლითის ხანაში დასავლეთ მონადირე-შემგროვებლის განსახლების არეალი, ბალტიის ზღვიდან ურალის მთებამდე და პონტურ-კასპიურ სტეპამდე ვრცელდებოდა.[2]

სკანდინავიელ მონადირე-შემგროვებლებთან (SHG) და დასავლეთ მონადირე-შემგროვებლებთან (WHG) ერთად, აღმოსავლეთ მონადირე-შემგროვებელი (EHG) შეადგენს პოსტ-გამყინვარების პერიოდის ადრეულ ჰოლიცენიური ევროპის სამიდან ერთ-ერთ გენეტიკურ ჯგუფს.[3] WHG-სა და EHG-ს შორის საზღვარი უხეშად იყოფოდა ქვემო დუნაისთან, ჩრდილოეთით კი, დნეპრისგან დასავლეთით მდებარე ტყეებით, ბალტიის ზღვის მიმართულებით.[4]

ჰააკ და სხვების (2015) მიერ ჩატარებული კვლევის თანახმად, აღმოსავლეთის მონადირე-შემგროვებლს 75% უძველესი ჩრდილოეთ ევრაზიულის (ANE) და 25% დასავლეთ მონადირე შემგროვებლის (WHG) წარმომავლობა გააჩნია, და თავადაც მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა დასავლეთის მონადირე-შემგროვებლისა და სკანდინავიელი მონადირე-შემგროვებლის (WHG-სა და EHG-ს ნარევი) წარმომავლობაზე. ვანგი და სხვების (2018) თანახმად მათი წარმომავლობის 9% ANE-ს, ხოლო 91% იმ ჯგუფს განეკუთვნება, რომელიც ენათესავებოდა, თუმცა გამოირჩეოდა WHG-სგან.[5] ნეოლითისა და ადრეული ენეოლითის ხანაში, პონტურ-კასპიური სტეპის აღმოსავლეთ მონადირე-შემგროვებლება ჩამოაყალიბეს იამნაიას კულტურა, მას შემდეგ რაც ისინი შეერივნენ კავკასიელ მონადირე-შემგროვებლებს (CHG).[6] იამნაიას კულტურამ და მისმა მემკვიდრეებმა, სავარაუდოდ, წამოიწყეს მასიური მიგრაცია, რამაც ევრაზიის ფართო ტერიტორიაზე ინდოევროპული ენების გავრცელება გამოიწვია.

გარეგნობა

რედაქტირება

ითვლება, რომ აღმოსავლეთის მონადირე-შემგროვებლებს ჰქონდათ ყავისფერი თვალები, ქერა თმა და ღია ფერის კანი.[7][8]

ლიტერატურა

რედაქტირება
  1. Haak, Wolfgang; Lazaridis, Iosif; Patterson, Nick; Rohland, Nadin; Mallick, Swapan; Llamas, Bastien; Brandt, Guido; Nordenfelt, Susanne; Harney, Eadaoin; Stewardson, Kristin; Fu, Qiaomei (2015-06-01). "Massive migration from the steppe was a source for Indo-European languages in Europe". Nature. 522 (7555): 207–211. doi:10.1038/nature14317. ISSN 1476-4687. PMC 5048219. PMID 25731166.
  2. Anthony 2019b, p. 27.
  3. Kashuba 2019: "Earlier aDNA studies suggest the presence of three genetic groups in early postglacial Europe: Western hunter–gatherers (WHG), Eastern hunter–gatherers (EHG), and Scandinavian hunter–gatherers (SHG)4. The SHG have been modelled as a mixture of WHG and EHG."
  4. Anthony 2019b, p. 28.
  5. Wang 2018.
  6. Haak, Wolfgang; Lazaridis, Iosif; Patterson, Nick; Rohland, Nadin; Mallick, Swapan; Llamas, Bastien; Brandt, Guido; Nordenfelt, Susanne; Harney, Eadaoin; Stewardson, Kristin; Fu, Qiaomei (2015-06-01). „Massive migration from the steppe was a source for Indo-European languages in Europe“. Nature. 522 (7555): 207–211. doi:10.1038/nature14317. ISSN 1476-4687. PMC 5048219. PMID 25731166.
  7. Günther 2018.
  8. Hanel, Andrea; Carlberg, Carsten (2020). „Skin Colour and Vitamin D: An update“. Experimental Dermatology. 29 (9). "Interestingly, eastern and Scandinavian hunter-gatherers had light skin,[48] in contrast to Baltic hunter-gatherers who kept their dark skin only until 3800 years ago when farming was introduced in this region by the Bronze Age expansion of people of Russian steppe origin.[56, 57]"