ჰონგ-კონგის ეკონომიკა
ჰონგ-კონგის ეკონომიკა მაღალგანვითარებული საბაზრო ეკონომიკაა. ხასიათდება დაბალი გადასახადებით, თითქმის უფასო საპორტო ვაჭრობითა და კარგად განვითარებული საერთაშორისო ფინანსური ბაზრით.[1][2] ვალუტა ჰონგ-კონგური დოლარია, რომელსაც ლეგალურად სამი საერთაშორისო კომერციული ბანკი ბეჭდავს[3] და ამერიკულ დოლართანაა მიბმული.[4][5] პროცენტული მაჩვენებლები ჰონგ-კონგის ბანკების მიერ ინდივიდუალურად განისაზღვრება.[6] ოფიციალურად ცენტრალური საბაკო სისტემა არ არის აღიარებული, თუმცა ჰონგ-კონგის მონეტარული სააგენტო ფინანსების რეგულირების სააგენტოს სახით ფუნქციონირებს.[7][8]
ჰონგ-კონგის ეკონომიკა პოზიტიური ჩაურევლობის პრინციპით იმართება და დიდადაა დამოკიდებული საერთაშორისო ვაჭრობასა და ფინანსებზე. სწორედ ამიტომ, ჰონგ-კონგი კომპანიის დასაარსებლად ყველაზე შესაბამის ადგილად მიიჩნევა. კვლევის თანახმად, 2014 წელს ჰონგ-კონგში 998 რეგისტრირებული სტარტაპი იყო, ხოლო 2018 წელს ეს რიცხვი 2 800-მდე გაიზარდა. მათგან 22% ელექტრონული კომერციის, 12% ― ფინანსური ტექნოლოგიების, 12% ― პროგრამული უზრუნველყოფის, 11% ― სარეკლამო მიმართულების იყო.[9] 2019 წლის მსოფლიოს ეკონომიკური თავისუფლების ინდექსის მიხედვით, ჰონგ-კონგი 8.91 ქულით მსოფლიოში პირველ ადგილს იკავებს.[10]
1961 წლიდან 1997 წლამდე ჰონგ-კონგის მთლიანი შიდა პროდუქტი 180-ჯერ გაიზარდა. ასევე, იმავე პერიოდისთვის მშპ ერთ სულ მოსახლეზე 87-ჯერ გაიზარდა.[11] ჰონგ-კონგის ეკონომიკა ოდნავ უფრო დიდია ვიდრე ირლანდიისა და ისრაელის ეკონომიკა.[12][13][14] 2011 წელს ჰონგ-კონგის მშპ ერთ სულ მოსახლეზე მსყიდველობითი უნარის პარიტეტის მიხედვით მსოფლიოში მე-6 იყო. 2009 წელს გლობალური ფინანსური კრიზისის გამო ჰონგ-კონგის რეალური ეკონომიკური ზრდა 2.8%-ით შემცირდა.[15]
XX საუკუნის ბოლოს ჰონგ-კონგი მსოფლიოში სიდიდით მე-7 პორტი იყო, ხოლო კონტეინერების ტრანსპორტირებით მხოლოდ როტერდამსა და ნიუ-იორკს ჩამორჩებოდა. ჰონგ-კონგი მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის სრული წევრია.[16] ჰონგ-კონგის საფონდო ბირჟა მეექვსეა მსოფლიოში და მისი საბაზრო კაპიტალიზაცია დაახლოებით 3.732 ტრილიონ $-ს უდრის.[17]
ეკონომიკური თავისუფლება
რედაქტირება2019 წლის The Heritage Foundation-ის ეკონომიკური თავისუფლების ინდექსის მიხედვით, ჰონგ-კონგი მსოფლიოში მეორე ეკონომიკაა სინგაპურის შემდეგ. ინდექსი ბიზნესზე, ვაჭრობაზე, ინვესტიციებზე, ფინანსებზე, საკუთრების უფლებებსა და შრომაზე შეზღუდვებსა და კორუფციას, მთავრობის ზომასა და მონეტარული კონტროლს 183 ქვეყანაში ზომავს. ჰონგ-კონგი ერთადერთი ეკონომიკაა, რომელმაც 100 ქულიანი შკალიდან 90 ქულაზე მეტი მიიღო 2014 და 2018 წლებში.[18] 2021 წელს ფონდმა ჰონგ-კონგი, როგორც ჩინეთისგან დამოუკიდებელი ერთეული, მსოფლიოს ყველაზე თავისუფალი ეკონომიკების სიიდან ამოიღო, ჩინეთის მთავრობის მხრიდან ჰონგ-კონგის სამთავრობო სისტემასა და დემოკრატიულ პროცესებში გაზრდილი ჩარევების გამო. ამის გამო ჰონგ-კონგმა და მაკაომ თავიანთი პოზიციები დაკარგეს.
ეკონომიკური მონაცემები
რედაქტირებაქვემოთ მოცემულია ჰონგ-კონგის მთავარი ეკონომიკური ინდიკატორები 1980-2020 წლებისთვის. 5%-ზე დაბალი ინფლაცია მწვანედაა ნაჩვენები.[19]
მშპ[20]
რედაქტირება2021 წლისთვის ჰონგ-კონგის ნომინალური მთლიანი შიდა პროდუქტი 2 869 682 მლნ ჰონგ-კონგური დოლარია. მშპ-ის რეალური ზრდა +6.3%-ია. 2021 წლისთვის მშპ ერთ სულ მოსახლეზე 387 110 ჰონგ-კონგურ დოლარს შეადგენს. 2020 წლისთვის მშპ-ის 23.4% საფინანსო მომსახურებაზე მოდის, 19.8% ― ვაჭრობასა და ლოჯისტიკაზე, 11.5% ― პროფესიულ და სხვა სახის სერვისებზე, 0.4% ― ტურიზმზე, 44.9% ― სხვა სფეროებზე.
შრომის ბაზარი[20]
რედაქტირება2021 წლისთვის სამუშაო ძალა 3.87 მილიონ ადამიანს შეადგენს. ამავე წლის დეკემბრის მონაცემებით, 537 322 ადამიანი სოციალურ და პერსონალურ სამსახურებშია დასაქმებულია, 439 500 ადამიანი ― იმპორტ/ექსპორტის ვაჭრობასა და საბითუმო ვაჭრობაში, 387 702 ადამიანი ― პროფესიულ და ბიზნეს სამსახურებში, 253 527 ადამიანი ― სასურსათო და განთავსების სამსახურებში, 251 421 ადამიანი ― საცალო ვაჭრობაში, 240 274 ადამიანი ― ფინანსებისა და სადაზღვევო სფეროში. 2021 წლისთვის უმუშევრობის დონე 5.2%-ია (200 300 ადამიანი).
სტატისტიკა
რედაქტირებამსოფლიო ეკონომიკური ფორუმის გლობალური კონკურენტუნარიანობის 2018 წლის ანგარიშის მიხედვით, ჰონგ-კონგს მსოფლიოს 140 სახელმწიფოს შორის მე-7 ადგილი ეკავა. 2019 წლის ანგარიშის მიხედვით მსოფლიოს 141 სახელმწიფოს შორის მე-3 ადგილი უკავია. მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმის 2019 წლის მონაცემებით, ქვეყნის მთლიანი შიდა პროდუქტი ერთ სულ მოსახლეზე 48 517.4 ამერიკულ დოლარს შეადგენს. ქვეყნის მშპ მსოფლიოს მშპ-ის 0.36%-ია. უმუშევრობის დონე 2.9%-ია, ხოლო განახლებადი ენერგიის მოხმარების წილი 0.9%-ია.
ინსტიტუტების მაჩვენებლებით ჰონგ-კონგი მე-5 ადგილზეა: უსაფრთხოების დონით ქვეყანას მე-9 უკავია, სოციალური კაპიტალის დონით ― 52-ე, ჩეკებისა და ბალანსების დონით ― მე-8, საჯარო სექტორის საქმიანობით ― მე-3, გამჭვირვალობით ― მე-14, საკუთრების უფლებებით ― მე-4, კორპორატიული მმართველობით ― მე-3, მთავრობის სამომავლო ორიენტაციით ― მე-12.
ინფრასტრუქტურის მაჩვენებლებით ჰონგ-კონგს მსოფლიოს 141 სახელმწიფოს შორის მე-3 ადგილი უკავია: სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის მიხედვით ― მე-3, ხოლო კომუნალური ინსფრასტრუქტურით ― მე-6. საინფორმაციო და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების ათვისების მიხედვით ჰონგ-კონგი მე-3 ადგილზეა. ქვეყანა მაკროეკონომიკურად ყველაზე სტაბილურია მთელს მსოფლიოში. ამ მაჩვენებლით იგი პირველ ადგილზეა. ვალების დინამიკის ინდექსი 100-ს უტოლდება.
სასაქონლო ბაზრის მიხედვითაც ჰონგ-კონგი პირველ ადგილზეა: შიდა კონკურენციით პირველ ადგილს იკავებს, ხოლო ვაჭრობის მე-2 (ამ მხრივ მხოლოდ სინგაპურს ჩამორჩება); შრომის ბაზრის მიხედვით ― მე-7 ადგილზეა: მოქნილობის ინდექსით მე-19 ადგილს იკავებს, ხოლო მერიტოკრატიისა და ინიციატივების მხარდაჭერით ― მე-2-ს (მხოლოდ დანიას ჩამორჩება).
ჰონგ-კონგში საუკეთესოდაა განვითარებული საფინანსო სისტემა (1-ელი ადგილი): სიღრმით მე-3, ხოლო სტაბილურობით მე2 ადგილზეა (ფინეთის შემდეგ). ბაზრის ზომით ქვეყანა 28-ე ადგილს იკავებს. ჰონგ-კონგში კარგადაა განვითარებული ბიზნესის დინამიკის მაჩვენებლები (მე-15 ადგილი): ადმინისტრაციული მოთხოვნილებებით 33-ე ადგილს იკავებს, ხოლო სამეწარმეო კულტურით ― მე-6-ს.[21]
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- Hong Kong Economy
- Hong Kong Government
- Hong Kong Economic Structure დაარქივებული 2011-06-05 საიტზე Wayback Machine. , The Economist, 10 January 2007. Retrieved 24 February 2007.
- The Hong Kong Experiment by Milton Friedman
- Economic History of Hong Kong Catherine R. Schenk, University of Glasgow
- Hong Kong Census and Statistics Department
- Hong Kong Forex Nows (IBTimes HK)
- World Bank Summary Trade Statistics Hong Kong
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ Mizuoka, Fujio (2018). Contrived Laissez-Faireism: The Politico-Economic Structure of British Colonialism in Hong Kong. Springer Publishing, გვ. 26. ISBN 978-3319697932.
- ↑ The Profitability of the Banking Sector in Hong Kong. ციტირების თარიღი: 27 July 2018
- ↑ Legal Tender Notes Issue Ordinance დაარქივებული 3 May 2015 საიტზე Wayback Machine. . Legislation.gov.hk (30 June 1997)
- ↑ Monetary Stability. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 5 ივნისი 2013. ციტირების თარიღი: 27 July 2018
- ↑ „Triennial Central Bank Survey of Foreign Exchange and Derivatives Market Activity in April 2007“ (PDF). Triennial Central Bank Survey 2007. Bank for International Settlements: 7. September 2007. დაარქივებულია (PDF) ორიგინალიდან — 6 December 2017. ციტირების თარიღი: 5 September 2010.
- ↑ Gough, Neil; Sang-Hun, Choe (19 July 2012). „Asian Financial Regulators Examine Local Lending Rates“. The New York Times. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 20 September 2017. ციტირების თარიღი: 5 March 2017.
- ↑ The Hong Kong Association of Banks. ციტირების თარიღი: 5 November 2012
- ↑ Chiu, Peter (2003). „Hong Kong's Banking Industry Facing Keen Competition“. China Perspectives. 2003 (2). doi:10.4000/chinaperspectives.260. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 14 May 2013. ციტირების თარიღი: 16 November 2012.
- ↑ WHub. (2018) Hong Kong Start Up Ecosystem Whitepaper.
- ↑ Economic Freedom (22 December 2016).
- ↑ Rikkie Yeung (2008). Moving Millions: The Commercial Success and Political Controversies of Hong Kong's Railways. Hong Kong University Press. ISBN 978-962-209-963-0.
- ↑ Nominal GDP list of countries. Data for the year 2010. World Economic Outlook Database, September 2011. International Monetary Fund. ციტირების თარიღი: 22 December 2011
- ↑ Gross domestic product (2009). The World Bank: World Development Indicators database. World Bank (27 September 2010). ციტირების თარიღი: 5 October 2010
- ↑ Field listing – GDP (official exchange rate) დაარქივებული 4 October 2008 საიტზე Wayback Machine. , The World Factbook
- ↑ GDP growth (annual %). ციტირების თარიღი: 11 June 2019
- ↑ Hong Kong, China – Member information დაარქივებული 21 September 2012 საიტზე Wayback Machine. . WTO. Retrieved 1 November 2012.
- ↑ World's Largest Stock Exchanges December 2017.. ციტირების თარიღი: 20 April 2020
- ↑ 2014 Index of Economic Freedom – Hong Kong. The Heritage Foundation. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 იანვარი 2021. ციტირების თარიღი: 16 September 2018
- ↑ Report for Selected Countries and Subjects en. ციტირების თარიღი: 2022-02-20
- ↑ 20.0 20.1 List of All Statistical Products. Census and Statistics Department.
- ↑ Schwab, K. (ed.) (2019). The Global Competitiveness Report 2019. World Economic Forum. Retrieved August 1, 2022. pp. 266-269.