ჰაიკ სარგისი კოტანჯიანი (სომხ. Հայկ Սարգսի Քոթանջյան; დ. 1945; გიუმრი, სომხეთის სსრ, საბჭოთა კავშირი) — სომეხი სამხედრო დიპლომატი, აკადემიური და პოლიტიკური მრჩეველი. ავტორი რამდენიმე მონოგრაფიისა რუსულ, ინგლისურ და გერმანულ ენებზე, ასევე მრავალი სტატიის კრიზისის მენეჯმენტის, ეთნიკური კონფლიქტების, უსაფრთხოების, თავდაცვისა და სტრატეგიული კვლევებისა და კიბერფსიქოლოგიის შესახებ. 2005 წლიდან ხელმძღვანელობს ერევნის ეროვნული სტრატეგიული კვლევების ინსტიტუტს, ხოლო 2016 წლიდან არის თავდაცვის ეროვნული კვლევითი უნივერსიტეტის ხელმძღვანელი. [1] ის ასევე თავმჯდომარეობს პოლიტიკურ მეცნიერებათა ასოციაციას და სომხეთის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის პოლიტიკურ მეცნიერებათა და საერთაშორისო ურთიერთობების აკადემიური ხარისხების მინიჭების საბჭოს. [2]

ჰაიკ კოტანჯიანი

დაიბადა1945 წელს
გიუმრი, სსრკ
ეროვნებასომეხი
საქმიანობა სამხედრო დიპლომატი

ბიოგრაფია

რედაქტირება

XIX საუკუნეში მისი წინაპრები დასავლეთ სომხეთის მთიან რეგიონებიდან ყარსში, შემდეგ კი ალექსანდრაპოლში ჩავიდნენ. მისი ბაბუა არარატ ავოიანი და მისი დიდი ბაბუა სოტნიკ მელკონი იყვნენ რუსეთის საიმპერატორო არმიის ოფიცრები და წმინდა გიორგის ჯვრის კავალერიები. 1971 წელს კოტანჯიანმა დაამთავრა ერევნის პოლიტექნიკური ინსტიტუტის ტექნიკური კიბერნეტიკის განყოფილება.

 
კოტანჯიანის ბაბუა და დიდი ბაბუა.
 
თავდაცვის მინისტრი სერჟ სარქისიანი (მარჯვნივ) და თავდაცვის მინისტრის სამხედრო მრჩეველი კოტანჯიანი (მარცხნივ ცენტრში) მდივან დონალდ რამსფელდთან შეხვედრისას (წინა პლანი).

სამხედრო კარიერა

რედაქტირება

კოტანჯიანი სომხეთის შეიარაღებულ ძალებში 1992 წლიდან მსახურობდა, მანამდე კი საბჭოთა საზღვაო ძალებში იყო გაწვეული. მას აქვს სომხეთის შეიარაღებული ძალების გენერალ-ლეიტენანტის [3] სამხედრო და საგანგებო დესპანის და სრულუფლებიანი მინისტრის დიპლომატიური წოდება. აქვს აშშ-ს ეროვნული თავდაცვის უნივერსიტეტის დიპლომი ანტიტერორიზმის მიმართულებით. [4] [5] [6]

სამხედრო კარიერის განმავლობაში იგი ომში გადაიყვანეს სომხეთის კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის სამეცნიერო განყოფილების უფროსის მოადგილის თანამდებობიდან, დაევალა პირველი ავღანეთის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის დაარსების კოორდინაცია. (პროგრამის აკადემიური ხელმძღვანელი იყო საბჭოთა ტაჯიკეთის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის პრეზიდენტი აკადემიკოსი მ. ასიმოვი). [2] [5]

ის იყო სომხეთის თავდაცვის სამინისტროს სამხედრო პოლიტიკის განყოფილების დამფუძნებელი, რომელიც შემდგომ გადაკეთდა საერთაშორისო ურთიერთობებისა და სამხედრო თანამშრომლობის დეპარტამენტად (1996), [7] [8] [9] [10] ასევე არის 1994 წელს თავდაცვის აკადემიური ჟურნალის Haikakan Banak ("სომხური არმია") დამფუძნებელი და მთავარი რედაქტორი. ის მსახურობდა სომხეთის შეიარაღებული ძალების სამხედრო დიპლომატიის სისტემაში 1995-1998 წლებში, ჩამოაყალიბა პირველი თავდაცვის ოფისი აშშ-ში. [7] იგი მუშაობდა შეიარაღებულ ძალებში 2000-იანი წლების ბოლოს, [11] [12]

მისი კარიერის სხვა ასპექტები

რედაქტირება

1986 წელს კოტანჯიანი დაინიშნა კომუნისტური პარტიის ჰრაზდანის რაიონული კომიტეტის ხელმძღვანელად. [13] ჰრაზდანის რეგიონი იყო სსრკ-ს თავდაცვის ინდუსტრიის ერთ-ერთი ენერგოცენტრი. 1987 წლის ივლისსა და დეკემბერში, როგორც სომხეთის კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის წევრმა, ცენტრალური კომიტეტის პლენარულ სხდომებზე მან საჯაროდ დაადანაშაულა სომხური კომუნისტური პარტიის ლიდერები კრონიზმსა და კორუფციაში და საზოგადოების მოდერნიზაციისკენ მიმართული რეფორმების პოლიტიკის საბოტაჟში. კოტანჯიანის შეხედულებებს რეფორმებზე მხარს უჭერდნენ სსრკ-ს ლიბერალურ-დემოკრატიული წრეები და სსრკ კომუნისტური პარტიის რეფორმისტული ფრაქცია. [14] [15] [16]

ღირსებები

რედაქტირება

მიღებული აქვს საბჭოთა კავშირის, სომხეთისა და ავღანეთის სახელმწიფო ჯილდოები. სომხეთ-ამერიკისა და სომხეთ-ნატოს თავდაცვის თანამშრომლობაში კოტანჯიანის წვლილის აღსანიშნავად, მან მიიღო ლეგიონის ღირსების ჯილდო გაერთიანებული შტატის მთავრობისგან. 2008 წელს იგი დასახელდა ჯორჯ კ. მარშალის უსაფრთხოების კვლევების ევროპული ცენტრის წარჩინებულ კურსდამთავრებულად. [17] არის სომხეთის მარშალის ცენტრის კურსდამთავრებულთა ასოციაციის დამფუძნებელი წევრი, და ასევე კოლექტიური უსაფრთხოების ხელშეკრულების ორგანიზაციის აკადემიურ ექსპერტთა საბჭოს წევრი . [18] არის 2010 წელს ჰარვარდის უნივერსიტეტის ჯონ კენედის სახელობის სამთავრობო სკოლის ეროვნული უსაფრთხოების პროგრამაში მოწვეული მეცნიერი.

  1. Hayk Kotanjian. Head of the National Defense Research University, MOD, RA
  2. 2.0 2.1 Тер-Григорьянц Н. «Слово об авторе», Г. Котанджян «Политологические проблемы безопасности: Перестройка СССР - Карабах, Армения, Закавказье – Афганистан». Ер., ИНСИ МО РА, 2009. С. 282-285
  3. Decrees of the President of RA
  4. Оганесян Н. Article: "Особая школа: Основоположник армянской военной политологии и политологии национальной безопасности." «Голос Армении» newspaper. 7-31-2010
  5. 5.0 5.1 Армянский биографический словарь "Кто есть кто". Volume 2. pp. 663-664
  6. Board of the Political Science Association of Armenia. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-10-28. ციტირების თარიღი: 2021-10-28.
  7. 7.0 7.1 Hayk Kotanjian, «Managing Strategic Changes Through DEEP Reforms: A View from the Perspective of U.S.-Armenia „Smart Power“ Cooperation». Partnership for Peace Consortium of Defense Academies and Security Studies Institutes. «Connections», The Quarterly Journal, 2012, pp. 83-91.
  8. Annie Jafalian. Reassessing Security in the South Caucasus: Regional Conflicts and Transformation. Ashgate Publishing, Ltd., Nov 11, 2011. p. XIII
  9. «ОСНОВЫ ВОЕННОЙ ПОЛИТИКИ РЕСПУБЛИКИ АРМЕНИЯ: ЦИВИЛИЗАЦИОННЫЙ АСПЕКТ НАЦИОНАЛЬНОЙ БЕЗОПАСНОСТИ». ОТДЕЛ ВОЕННОЙ ПОЛИТИКИ МО РА, ГАЙК КОТАНДЖЯН, ЕРЕВАН, 1992, 90 СТР. /«PRINCIPLES OF DEFENSE POLICY OF THE REPUBLIC OF ARMENIA: MLITARY-POLITICAL ASPECT OF NATIONAL SECURITY». MLITARY POLICY DEPARTMENT, BY HAYK KOTANJIAN, In Russian, Yerevan, 1992, 90 p.
  10. Основоположник армянской военной политологии и политологии национальной безопасности
  11. Оганесян Н., статья: «Особая школа: Основоположник армянской военной политологии и политологии национальной безопасности.» «Голос Армении» newspaper. 7-31-2010.
  12. «BLUEPRINT OF ARMENIA’S NATIONAL SECURITY STRATEGY (APPLIED RESEARCH AND DEVELOPMENT)», in «GUIDELINES ON DEVELOPING ARMENIAN NATIONAL SECURITY STRATEGY IN THE CONTEXT OF REGIONAL SECURITY ARCHITECTURE». INSS, MOD, Armenia, Yerevan, 2008, pp. 481—513, 604 P.
  13. Razmik Panossian. The Armenians: From Kings and Priests to Merchants and Commissars. Columbia University Press; First Edition (May 27, 2006), p. 378
  14. Article: "Non-Entities And Personalities." By Dmitry Kazutin, Moscow News (newspaper). # 6, 1988
  15. "Gha-Ra-Bagh": The Emergence of the National Democratic Movement in Armenia. Wayne State University Press; First edition (September 1996), p. 88
  16. 100 Most Influential People of All Times (Mobi History). Reference 1986
  17. Dr. MG Hayk Kotanjian of Armenia named Marshal Center graduate|JUNE 13, 2008|«A1+» TV
  18. International Center for Electoral Systems. ციტირების თარიღი: 2013-01-17