წმინდა პეტრესა და წმინდა პავლეს არქიპელაგი
წმინდა პეტრესა და წმინდა პავლეს არქიპელაგი (პორტ. Arquipélago de São Pedro e São Paulo) – არქიპელაგი ატლანტის ოკეანეში, შედგება 15 პატარა კუნძულისა და კლდისგან.[1] იგი მდებარეობს ეკვატორულ ზოლზე, ძლიერი შტორმების რეგიონში. ეკუთვნის ბრაზილიას, რომლის ჩრდილოეთ-აღმოსავლეთ სანაპიროზე მდებარე ქალაქ ტორუსიდან დაშორებულია დაახლოებით 940 კილომეტრით, ფერნანდუ-დი-ნორონიას არქიპელაგიდან ჩრდილო-აღმოსავლეთით — 625 კილომეტრით და ქალაქ ნატალიდან 990 კილომეტრით.
1986 წელს არქიპელაგს მიენიჭა დაცული ტერიტორიის სტატუსი.[2]. 1998 წლიდან ბრაზილიის საზღვაო ძალები მხარს უჭერს კუნძულებზე მიმდინარე მუდმივ კვლევებს.[3] კუნძულების მიმდებარე ტერიტორიაზე ძირითადი ეკონომიკური აქტივობა არის თინუსის რეწვა.
ისტორია
რედაქტირება1511 წლის 20 აპრილს, ინდოეთში მიმავალმა პორტუგალიის საზღვაო ძალებმა (რომელიც 6 კარაველისგან შედგებოდა) კაპიტან გარსია ნორონას ხელმძღვანელობით, შემთხვევით აღმოაჩინეს კუნძულები. იმ დღეს, ღია ზღვაში, გვიან ღამით მანევრირების დროს, კარაველა "წმინდა პეტრე" კაპიტან მანუელ დე კასტრო ალკოფორადოს ხელმძღვანელობით კუნძულებს შეეჯახა.[4]
1832 წლის 16 თებერვლის დილას, კლდეები მოინახულა ჩარლზ დარვინმა დედამიწის ირგვლივ მოგზაურობის პირველ ეტაპზე. დარვინს შექმნილი აქვს კუნძულების ფაუნის სრული სია: არც ერთი მცენარე და არც ერთი სირსველი არ მოიძებნება კუნძულებზე. დარვინმა იპოვნა: ორი ჩიტი ბოობი (booby) და თევზიყლაპია, კიბორჩხალა რომელიც ცდილობდა მოეპარა პატარა ბარტყი, ჩრჩილი რომელიც ცხოვრობდა ბუმბულებზე, ხოჭო, ნამსჭია რომელიც ფრინველების ნარჩენებზე ცხოვრობდა და ობობები რომლებიც ჩათვალა რომ ფრინველების ნარჩენებზე ცხოვრობდნენ.[5]
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ სამეცნიერო სადგური წმინდა პეტრესა და წმინდა პავლეს არქიპელაგზე დაარქივებული 2013-10-20 საიტზე Wayback Machine. ალვარესი, ქრისტინა ე., მელო, ხულიო ე., მელო, რობერტო ლ. 2009 წლის 6 ივნისი.
- ↑ 1986 წლის 5 ივნისის #92755 ბრძანება დაარქივებული 2012-02-17 საიტზე Wayback Machine. კონგრესის ბიბლიოთკა. 2009-07-16.
- ↑ პროგრამა Arquipélago დაარქივებული 2020-04-22 საიტზე Wayback Machine. ბრაზილიის საზღვაო ძალები. 2009-07-16. (პორტუგალიური)
- ↑ წმინდა პეტრესა და წმინდა პავლეს არქიპელაგი დაარქივებული 2007-09-29 საიტზე Wayback Machine. Campos, T.F.C.; Virgens Neto, J.; Srivastava, N.K.; Petta, R.A.; Harmann, L.A.; Moraes, J.F.S.; Mendes, L.; Silveira, S.R.M. 2006-12-31.
- ↑ დარვინის მიერ დედამიწის ირგვლივ მოგზაურობის აღწერა 2009-07-16.