უფა (მდინარე)
უფა (რუს. Уфа, ბაშკ. Өфө) — მდინარე რუსეთში, ურალსა და ურალისწინეთში, ჩელიაბინსკის, სვერდლოვსკის ოლქებში და ბაშკირეთში. მდინარე ბელაიას (ვოლგის აუზი) მარჯვენა შენაკადი. სიგრძე 918 კმ, 53 100 კმ². სათავეს იღებს უფის ტბიდან, ურალთაუს ქედზე. ზემო წელზე მთის მდინარეა, მიედინება ვიწრო ხეობაში, აქვს ჭორომები.[1] მდინარე იუნრიუზანის შერთვის შემდეგ ხეობა ფართოვდება,[2] შუა და ქვემო წელზე დაკლაკნილია. აუზში განვითარებულია კარსტი. უპირატესად იკვებება თოვლის წყლით. წყლის საშუალო ხარჯია 388 მ³/წმ, უდიდესი — 3740 მ³/წმ, უმცირესი — 55 მ³/წმ. იყინება ოქტომბრის ბოლოს – დეკემბრის დასაწყისში, ლღვება აპრილში – მაისის დასაწყისში.[1] ძირითადი შენაკადებია: ბისერტი, იუი (მარჯვენა), აი, იურიუზანი (მარცხენა). უფაზეა ნიაზეპეტროვსკის წყალსაცავი. აუზში დაახლოებით 600 მცირე ზომის ტბაა საერთო ფართობით 218 კმ².[2] გამოიყენება დასაცურებელად. მდინარეზე აშენებულია პავლოვკის ჰესი. წყალს ფართოდ იყენებენ წყალმომარაგებისათვის. ჰესს ზევით სანაოსნოა 135 კმ-ზე, ქვევით 170 კმ-ზე. მდინარეზე გაშენებულია ქალაქი კრასნოუფიმსკი, შესართავზე — ბაშკირეთის დედაქალაქი უფა.[1]
| უფა რუს. Уфа | |
|---|---|
 | |
| ქვეყანა |
 რუსეთი |
| ტერიტორიული ერთეულები | ჩელიაბინსკის ოლქი, სვერდლოვსკის ოლქი, ბაშკირეთი |
| ქალაქები | კრასნოუფიმსკი, უფა |
| სათავე |
უფის ტბა 55°31′45″ ჩ. გ. 60°07′04″ ა. გ. / 55.52917° ჩ. გ. 60.11778° ა. გ. |
| შესართავი | ბელაია (კამის შენაკადი) |
| სიგრძე | 918 კმ |
| აუზის ფართობი | 53 100 კმ² |
| მდინარის სისტემა | ბელაია → ნიჟნეკამსკის წყალსაცავი → კამა → ვოლგა → კასპიის ზღვა |
| ჰესი | პავლოვკის ჰესი |
| წყლის ხარჯი (მინ.) | 55 მ³/წმ |
| წყლის ხარჯი (საშ.) | 388 მ³/წმ |
| წყლის ხარჯი (მაქს.) | 3740 მ³/წმ |
    — სათავე,  — შესართავი | |
 უფა ვიკისაწყობში | |
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 1.0 1.1 1.2 Уфа // Большая советская энциклопедия. — 3-е изд., т. 27 — М., 1977.
- ↑ 2.0 2.1 Уфа // Большая российская энциклопедия. т. 33. — М., 2017. — стр. 142.