ვიკიპედია

უილიამ ჰერშელი

ინგლისელი ასტრონომი და ოპტიკოსი

უილიამ ფრიდრიხ ვილჰელმ ჰერშელი (დ. 15 ნოემბერი, 1738 ჰანოვერი — გ. 25 აგვისტო, 1822 სლაუ) — ინგლისელი ასტრონომი და ოპტიკოსი. ლონდონის სამეფო საზოგადოების წევრი (1781 წლიდან), პეტერბურგის მეცნიერებათა აკადემიის საპატიო წევრი (1789 წლიდან).

უილიამ ჰერშელი
გერმ. Friedrich Wilhelm Herschel
William Herschel01.jpg
დაბ. თარიღი 15 ნოემბერი, 1738(1738-11-15)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13]
დაბ. ადგილი ჰანოვერი, ბრაუნშვაიგ-ლიუნებურგი, საღვთო რომის იმპერია[1] [2] [14] [4] [13]
გარდ. თარიღი 25 აგვისტო, 1822(1822-08-25)[1] [3] [12] [13] (83 წლის)
გარდ. ადგილი სლაუ, დიდი ბრიტანეთის და ირლანდიის გაერთიანებული სამეფო[13]
დასაფლავებულია უესტმინსტერის სააბატო
მოქალაქეობა Flag of Germany.svg გერმანია[2]
Flag of the United Kingdom.svg დიდი ბრიტანეთის და ირლანდიის გაერთიანებული სამეფო[2]
Union flag 1606 (Kings Colors).svg დიდი ბრიტანეთის სამეფო
ეროვნება გერმანელები
საქმიანობა ასტრონომია და ოპტიკა
ალმა-მატერი ოქსფორდის უნივერსიტეტი[15]
განთქმული მოსწავლეები ჯონ ფრედერიკ უილიამ ჰერშელი და Caroline Herschel
სამეცნიერო ხარისხი სამართლის დოქტორი და honoris causa
მეუღლე მერი ბოლდუინი[2] [16]
მამა ისააკ ჰერშელი[16]
დედა ანა ილსე მორიცენი[16]
შვილ(ებ)ი ჯონ ფრედერიკ უილიამ ჰერშელი[2] [16]
ჯილდოები კოპლის მედალი[2] [17] და Royal Guelphic Order
ხელმოწერა William Herschel Signature.svg

ბიოგრაფიარედაქტირება

ჰერშელმა ოჯახში შეისწავლა უცხო ენები და მუსიკა. 1757 წელს გადასახლდა ინგლისში, სადაც ცნობილი მუსიკოსი გახდა. დამოუკიდებლად შეისწავლა ასტრონომია, დაამზადა ასობით სარკე ტელესკოპებისათვის. ასტრონომიული დაკვირვებები დაიწყო 1773 წელს.

უილიამმა აღმოაჩინა პლანეტა ურანი (1781), მისი ორი თანამგზავრი, მათი უკუმოძრაობა, სატურნის ორი თანამგზავრი. გაზომა სატურნისა და მისი რგოლების ბრუნვის პერიოდი, აღმოაჩინა მზის მოძრაობა სივრცეში და სხვა. 70-იან წლებში დაიწყო ვარსკვლავთა დათვლა ცის შერჩეულ არეებში, რის შედეგადაც შეაფასა გალაქტიკის ზომები და დაასკვნა სივრცეში მისი იზოლირებულება.

საფუძველი ჩაუყარა ვარსკვლავთა სტატირტპიკას. აღმოაჩინა ფიზიკურად ორჯერადი ვარსკვლავები, 2500-ზე მეტი ახალი ნისლეული და ვარსკვლავთა გროვა. წამოაყენა და 1802 — 11 წლებში განავითარა დიფუზიური მატერიის შეკუმშვით ვარსკვლავებისა და მათი სისტემების წარმოშობის კოსმოგონიური ჰიპოთეზა.

ლიტერატურარედაქტირება

სქოლიორედაქტირება

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Clerke A. M. Herschel, William // Dictionary of National Biography / L. Stephen, S. Lee — London: Smith, Elder & Co., 1885.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 Berry A. A Short History of Astronomy — London: John Murray, 1898.
  3. ↑ 3.0 3.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  4. ↑ 4.0 4.1 Г. Риман Гершель // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель — Москва: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. — Т. 1. — С. 345.
  5. ↑ IMSLP — 2006.
  6. ↑ SNAC — 2010.
  7. ↑ Encyclopædia Britannica
  8. ↑ ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  9. ↑ AlKindi
  10. ↑ Musicalics
  11. ↑ Proleksis enciklopedija — 2009.
  12. ↑ 12.0 12.1 Friedrich Wilhelm Herschell
  13. ↑ 13.0 13.1 13.2 13.3 www.accademiadellescienze.it
  14. ↑ Витковский В. В. Гершель, Вильям // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1893. — Т. VIIIа. — С. 572.
  15. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  16. ↑ 16.0 16.1 16.2 16.3 Kindred Britain
  17. ↑ Award winners : Copley Medal — Royal Society.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=უილიამ_ჰერშელი&oldid=3388025“-დან