უილიამ ჰერშელი

ინგლისელი ასტრონომი და ოპტიკოსი

უილიამ ფრიდრიხ ვილჰელმ ჰერშელი (დ. 15 ნოემბერი, 1738 ჰანოვერი — გ. 25 აგვისტო, 1822 სლაუ) — ინგლისელი ასტრონომი და ოპტიკოსი. ლონდონის სამეფო საზოგადოების წევრი (1781 წლიდან), პეტერბურგის მეცნიერებათა აკადემიის საპატიო წევრი (1789 წლიდან).

უილიამ ჰერშელი
გერმ. Friedrich Wilhelm Herschel
William Herschel01.jpg
დაბ. თარიღი 15 ნოემბერი 1738(1738-11-15)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13]
დაბ. ადგილი ჰანოვერი[1] [2] [14] [4] [13]
გარდ. თარიღი 25 აგვისტო 1822(1822-08-25)[1] [3] [5] [13] (83 წლის)
გარდ. ადგილი სლაუ[13]
დასაფლავებულია უესტმინსტერის სააბატო
მოქალაქეობა Flag of Germany.svg გერმანია[2]
Flag of the United Kingdom.svg დიდი ბრიტანეთის და ირლანდიის გაერთიანებული სამეფო[2]
Flag of Great Britain (1707–1800).svg დიდი ბრიტანეთის სამეფო
საქმიანობა ასტრონომია
ალმა-მატერი ოქსფორდის უნივერსიტეტი[15]
განთქმული მოსწავლეები ჯონ ფრედერიკ უილიამ ჰერშელი
სამეცნიერო ხარისხი სამართლის დოქტორი და honoris causa
მეუღლე მერი ბოლდუინი[2] [16]
მამა ისააკ ჰერშელი[16]
დედა ანა ილსე მორიცენი[16]
შვილ(ებ)ი ჯონ ფრედერიკ უილიამ ჰერშელი[2] [16]
ჯილდოები სამეფო საზოგადოების წევრი[2], კოპლის მედალი[2] [17] , ამერიკის ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის წევრი[18] და Royal Guelphic Order
ხელმოწერა William Herschel Signature.svg

ბიოგრაფიარედაქტირება

ჰერშელმა ოჯახში შეისწავლა უცხო ენები და მუსიკა. 1757 წელს გადასახლდა ინგლისში, სადაც ცნობილი მუსიკოსი გახდა. დამოუკიდებლად შეისწავლა ასტრონომია, დაამზადა ასობით სარკე ტელესკოპებისათვის. ასტრონომიული დაკვირვებები დაიწყო 1773 წელს.

უილიამმა აღმოაჩინა პლანეტა ურანი (1781), მისი ორი თანამგზავრი, მათი უკუმოძრაობა, სატურნის ორი თანამგზავრი. გაზომა სატურნისა და მისი რგოლების ბრუნვის პერიოდი, აღმოაჩინა მზის მოძრაობა სივრცეში და სხვა. 70-იან წლებში დაიწყო ვარსკვლავთა დათვლა ცის შერჩეულ არეებში, რის შედეგადაც შეაფასა გალაქტიკის ზომები და დაასკვნა სივრცეში მისი იზოლირებულება.

საფუძველი ჩაუყარა ვარსკვლავთა სტატირტპიკას. აღმოაჩინა ფიზიკურად ორჯერადი ვარსკვლავები, 2500-ზე მეტი ახალი ნისლეული და ვარსკვლავთა გროვა. წამოაყენა და 1802 — 11 წლებში განავითარა დიფუზიური მატერიის შეკუმშვით ვარსკვლავებისა და მათი სისტემების წარმოშობის კოსმოგონიური ჰიპოთეზა.

ლიტერატურარედაქტირება

სქოლიორედაქტირება

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Clerke A. M. Herschel, William (DNB00) // Dictionary of National Biography / L. Stephen, S. Lee — London: Smith, Elder & Co., 1885.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 Berry A. A Short History of Astronomy — London: John Murray, 1898.
  3. ↑ 3.0 3.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  4. ↑ 4.0 4.1 Г. Риман Гершель // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель — Москва: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. — Т. 1. — С. 345.
  5. ↑ 5.0 5.1 Friedrich Wilhelm Herschell — 1834.
  6. ↑ IMSLP — 2006.
  7. ↑ SNAC — 2010.
  8. ↑ Encyclopædia Britannica
  9. ↑ ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  10. ↑ AlKindi
  11. ↑ Musicalics
  12. ↑ Proleksis enciklopedija — 2009.
  13. ↑ 13.0 13.1 13.2 13.3 Academy of Sciences of Turin — 1757.
  14. ↑ Витковский В. В. Гершель, Вильям // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1893. — Т. VIIIа. — С. 572.
  15. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  16. ↑ 16.0 16.1 16.2 16.3 Kindred Britain
  17. ↑ Award winners : Copley Medal — Royal Society.
  18. ↑ https://www.amacad.org/sites/default/files/media/document/2019-10/electionIndex1780-1799.pdf
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=უილიამ_ჰერშელი&oldid=3388025“-დან