საპოტეკები
საპოტეკები — მექსიკის ინდიური ხალხი. დასახლებულნი არიან ოახაკას შტატსა და ჩიაპასის, გერეროსა და ვერაკრუსის შტატების რაიონებში. მოსახლეობა — 450 ათასი ადამიანი. რელიგიის მიხედვით ფორმალურად კათოლიკეები, მაგრამ ინახავენ ტრადიციულ სარწმუნოებას.
ენა
რედაქტირებაენა — საპოტეკი, ეკუთვნის ოტო-მანგური ენების ოჯახის საპოტეკურ ჯგუფს. დიალექტები: სამხრეთ მთიური, ჩრდილოეთ მთიური და ვაკეური.
ძველად საპოტეკებს თავიანთი საპოტეკური დამწერლობა ჰქონდათ. ამჟამად საპოტეკები ხმარობენ ლათინურს ესპანური ორთოგრაფიის საფუძველზე.
ყოფა
რედაქტირებაძირითადი საქმიანობა — მიწათმოქმედება (სიმინდი,შაქრის ლერწამი, პარკოსნები, გოგრისებრნი და მარცვლეული კულტურები), მეთევზეობა, მეცხოველეობა (მსხვილფეხა და წვრილფეხა საქონელი, ცხენები, ღორები, ჩიტები), ხელობა (ქსოვა).
სამოსი — საზოგადო-მექსიკური ტიპის. ქალები თავს იხვევენ ტურბანის მსგავსი მოსახვევით ან ფართო შარფით, რომელიც მხრებამდე წვდება.
სოციალური ორგანიზაცია
რედაქტირებაორგანიზაციის საფუძველი — მცირე ოჯახია. ნათესავები ხშირად სახლდებიან მეზობლად. ქორწინება - მონოგამური, პატრილოკალური ან ნეოლოკალურია.
რელიგია
რედაქტირებასაპოტეკების ღმერთებიდან ცნობილია პიტაო-შოო, კოსაანა და უიჩაანა, კოსიჰო-პიტაო („დიდებული კოსიჰო“), პიტაო-კოსობი, პიტაო-სიჰი, პიტაო-პიჰი, პიტაო-შიკალა, კოკი-ლაო, პიშეე.
კულტურა
რედაქტირებაყოფასა და ფოლკლორში შეინიშნება ესპანეთამდელი წარსულის ტრადიციების გავლენა. არსებობს საპოთეკური იეროგლიფური დამწერლობა, რომელიც ჰგავს ოლმეკებისა და მაიას დამწერლობას. გამოქვეყნებულია 50 ტექსტზე მეტი. ესენია წარწერები ქვის ძეგლებსა და დაკრძალვის სარდაფებში.
ცნობილი საპოტეკები
რედაქტირებალიტერატურა
რედაქტირება- მსოფლიოს ერები, ისტორიულ-ეთნოგრაფიული ცნობარი, ი. ბრომლეის რედაქტირებით, 1998
- ენციკლოპედოია „მსოფლიოს ერები და რელიგიები“, ვ. ტიშკოვას რედაქტირებით, 1998
- ენციკლოპედია „ლათინური ამერიკა“, ტომი 2, 1982
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება