ნენური ენა (ნენ. Ненэцяʼ вада) — ურალური ოჯახის, სამოდიური ენების ჯგუფის ენა. გავრცელებულია კოლის ნახევარკუნძულზე, ენისეის მარჯვენა სანაპიროზე. ნენურ ენაზე ლაპარაკობს 24 ათ. მეტი კაცი (1970). გამოიყოფა ორი კილო ტუნდრისა და ტყის, რომლებიც ერთმანეთისაგან უპირატესად ფონეტიკურად განსხვავდებიან. მორფოლოგიური მნიშვნელობის გამოხატვის ძირითადი ხერხია სუფიქსური აგლუტინაცია. ნენურ ენაში 3 რიცხვია: მხოლობითი, ორობითი და მრავლობითი. ზმნას მოეპოვება სახეობითი მიმართულობისა და კილოს, სუბიექტურ-ობიექტური და სუბიექტურ-უობიექტო უღვლილების ფორმები. წინადადებაში დამოკიდებული წევრები მთავარი წევრების წინ დგას.

დამწერლობა

რედაქტირება

ნენური ენის დამწერლობა შეიქმნა 1932 წელს ლათინური გრაფიკის საფუძველზე. 1937 წლიდან ემყარება რუსულ გრაფიკას და მოიცავს 34 ასო–ნიშანს (გრაფემას).

# დიდი ასო პატარა ასო სახელი გამოქმა
(IPA)
გამოთქმა
(ქართულად)
ტრანსლიტერაცია
(ISO 9)
Unicode
1 А a [a] a U+0410 / U+0430
2 Б б ბე [b] b U+0411 / U+0431
3 В в ვე [v] v U+0412 / U+0432
4 Г г ჰე [h] h U+0413 / U+0433
5 Д д დე [d] d U+0414 / U+0434
6 Е е იე [jie] იე e U+0415 / U+0435
7 Ё ё jo [ʲo] იო ë U+0401 / U+0451
8 Ж ж ჟე [ʒ] ž U+0416 / U+0436
9 З з ზე [z] [zʲ] z U+0417 / U+0437
10 И и [ɪ] i U+0418 / U+0438
11 Й й ი ნესკლადოვაიე
и нескладовае
[j] იი j U+0419 / U+0439
12 К к კა [k] k U+041A / U+043A
13 Л л ელ [ɫ] l U+041B / U+043B
14 М м em [m] m U+041C / U+043C
15 Н н ენ [n] ~ [nʲ] n U+041D / U+043D
16 Ӈ ӈ ენ [n] ~ [nʲ] n U+04C7 / U+04C8
17 О о [o] o U+041E / U+043E
18 П п პე [p] ~ [pʲ] p U+041F / U+043F
19 Р р ერ [r] ~ [rʲ] r U+0420 / U+0440
20 С с ეს [s] ~ [sʲ] s U+0421 / U+0441
21 Т т ტე [t] ~ [tʲ] t U+0422 / U+0442
22 У у [u] u U+0423 / U+0443
23 Ф ф ეფ [f] ~ [fʲ] f U+0424 / U+0444
24 Х х ხა [x] ~ [xʲ] h U+0425 / U+0445
25 Ц ц ცე [ʦ] c U+0426 / U+0446
26 Ч ч ჩე [ʧʲ] č U+0427 / U+0447
27 Ш ш შა [ʃ] š U+0428 / U+0448
28 Щ щ შჩა [ʃ] შჩ šč U+0429 / U+0449
29 Ъ ъ მიაკი ზნაკი
мяккі знак
[ʲ] U+042C / U+044C
30 Ы ы y [ɨ] გაგრძელებული ი y U+042B / U+044B
31 Ь ь მიაკი ზნაკი
мяккі знак
[ʲ] U+042C / U+044C
32 Э э [ɛ] è U+042D / U+044D
33 Ю ю იუ [ʲu] იუ û U+042E / U+044E
34 Я я ია [ʲa] ია â U+042F / U+044F

ლიტერატურა

რედაქტირება