ნაზარ მუჰამედი
ნაზარ მუჰამედი (ან ნაზარ მოჰამედი ; დ. 1935, შინდანდის ოლქი — გ. 1998, კვეტა, პაკისტანი ) — ავღანეთის სამხედრო და სახელმწიფო მოღვაწე, გენერალ-პოლკოვნიკი. ეროვნებით პუშტუნი
| ნაზარ მუჰამედი | |
|---|---|
| ეროვნება | პუშტუნი |
| დაბადების თარიღი | 1935 |
| დაბადების ადგილი | შინდადის რაიონი, ჰერათის პროვინცია, ავღანეთის სამეფო |
| გარდაცვალების თარიღი | 1998 |
| გარდაცვალების ადგილი | კვეტა პაკისტანი |
| კუთვნილება | ავღანეთი |
| ჯარის სახეობა | საჰაერო ძალები |
| წოდება | გენერალ-პოლკოვნიკი |
| თანამდებობა |
ავღანეთის საჰაერო ძალების მთავარსარდალი |
| ბრძოლები/ომები |
ავღანეთის ომები ტანაის ამბოხი |
საჰაერო ძალების ოფიცერი რედაქტირება
ნაზარ მუჰამედმა დაამთავრა ქაბულის სამხედრო სასწავლებელი და ფრუნზეს საავიაციო სკოლა. მსახურობდა საჰაერო ძალებში (AF), იყო ავღანეთის სახალხო-დემოკრატიული პარტიის წევრი 1974 წლიდან ( ფრაქცია „ ხალიკის“ შემადგენლობაში). 1978 წლის სახელმწიფო გადატრიალების — საურის რევოლუციის შემდეგ დაინიშნა საჰაერო ძალების მეთაურად ( 1978-1979 ). როდესაც ხელისუფლებაში მოვიდა ჰაფიზულა ამინი, იგი გადაიყვანეს ტრანსპორტის მინისტრის მოადგილის მეორეხარისხოვან თანამდებობაზე (1979 წლის 25 სექტემბრიდან ), ვინაიდან პრემიერ-მინისტრი არ ენდობოდა ნაზარ მუჰამედს
გენერალი რედაქტირება
საბჭოთა ჯარების ავღანეთში შეყვანის შემდეგ, ნაზარ მუჰამედი იყო საჰაერო ძალების და საჰაერო თავდაცვის მთავარსარდალი ( 1980 წლიდან; იმავე წელს, საურის რევოლუციის მეორე წლისთავზე, იგი ვიცე პოლკოვნიკის წოდებიდან გენერალ-მაიორის წოდებამდე დააწინაურეს).
1982 წელს სწავლობდა მოსკოვის გენერალური შტაბის სამხედრო აკადემიაში. 1983 წლიდან გახდა ავღანეთის სახალხო-დემოკრატიული პარტიის ცენტრალური კომიტეტისა და რევოლუციური საბჭოს წევრი, 1985 წლის ნოემბრიდან — ავღანეთის სახალხო-დემოკრატიული პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პოლიტბიუროს წევრობის კანდიდატი.
1984 წლის იანვრიდან დაიკავა გენერალური შტაბის უფროსის პოსტი, 1984 წლის 4 დეკემბრიდან — თავდაცვის მინისტრი. გენერლის კარიერის ეს განვითარება შეიძლება გამოწვეული ყოფილიყო საბჭოთა სამხედრო ლიდერების უკმაყოფილებით ფარჩამის ფრაქციის ავღანელი გენერლების (კერძოდ, გენერალური შტაბის უფროსის, გენერალ ბაბაჯანის) საქმიანობით. ამ ვითარებაში ფსონი დაიდო "ხალიკის" ფრაქციის გენერლებზე, რომლებიც „ ფარმაჩს“ ეჯიბრებოდნენ — მას შემდეგ, რაც ნაზარ მუჰამედი დაინიშნა მინისტრად, გენერალური შტაბის უფროსის პოსტი დაიკავა სხვა შაჰნავაზ ტანაიმ . თუმცა, ხალკისტების ხელმძღვანელობით ავღანეთის არმიის საბრძოლო შესაძლებლობების გაუმჯობესება არ მომხდარა.
მას შემდეგ, რაც ავღანეთში ლიდერად მუჰამედ ნაჯიბულა დაწინაურდა, 1986 წელს თავდაცვის მინისტრის პოსტზე დაბრუნდა მისი კოლეგა „ფარმაჩის“ ფრაქციიდან, მუჰამედ რაფი, რომელიც უკვე ხელმძღვანელობდა ამ დეპარტამენტს 1980-1982 წლებში. ნაზარ მუჰამედი გადაიყვანეს მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარის პირველი მოადგილის გაცილებით ნაკლებად გავლენიან თანამდებობაზე (1986 წლის 5 დეკემბრიდან). ამ თანამდებობაზე ის სათავეში ჩაუდგა სამხედრო გაწვევის სახელმწიფო კომისიას, თუმცა დიდი აქტიურობით არ გამოირჩეოდა.
ნაზარ მუჰამედმა 1990 წელს მონაწილეობა მიიღო ტანაის აჯანყებაში, რომელსაც ხელმძღვანელობდა თავდაცვის მინისტრი შაჰნავაზ ტანაი და მიმართული იყო პრეზიდენტ ნაჯიბულას წინააღმდეგ . აჯანყებულების დამარცხების შემდეგ ის პაკისტანში გაიქცა, სადაც დასახლდა. ნაზარ მუჰამედი გაათავისუფლეს. ყველა სამთავრობო და პარტიული თანამდებობიდან.
მკვლელობა რედაქტირება
1998 წლის ზაფხულში ის მოკლეს პაკისტანის პროვინცია ბელუჯისტანის ქალაქ კვეტაში (კაფეში ოთხმა უცნობმა პირმა ჩაცხრილა). არსებობს ვერსია, რომ მკვლელები თალიბანის მოძრაობის წევრები იყვნენ.
ლიტერატურა რედაქტირება
- Korgun V. G. История Афганистана. XX век. — М.: Издательства: Институт Востоковедения РАН Kraft+, 2004 წ. — ISBN 5-93675-079-5 ISBN 5-89282-227-3
- Афганистан. Краткий биографический справочник. — М., 2004. (რუს.)