მიუონი

მიუონი, μ-მეზონი — ლეპტონების ჯგუფის არასტაბილური ელემენტარული ნაწილაკი, რომლებიც არ მონაწილეობს ელემენტარული ნაწილაკების ძლიერ ურთიერთქმედებაში. მისი მასა $m_{\mu }=105.66$ მეგევ (რაც ~207-ჯერ მეტია ელექტრონის მასაზე), სპინი – 1/2, სიცოცხლის ხანგრძლივობა – 6994220000000000000♠2.2×10⁻⁶ წმ. არსებობს დადებითად დამუხტული ($\mu ^{+}$) და უარყოფითად დამუხტული ($\mu ^{-}$) მიუონები, რომლებიც ერთმანეთის მიმართ ნაწილაკს და ანტინაწილაკს წარმოადგენენ.

ფუნდამენტური ელემენტარული ნაწილაკების სტანდარტული მოდელი

1936 წელს მიუონები აღმოაჩინეს კოსმოსურ სხივებში ამერიკელმა ფიზიკოსებმა კ. ანდერსონმა და ს. ნედრემაიერმა. ზღვის დონეზე მიუონები შეადგენენ კოსმოსური გამოსხივების დამუხტული ნაწილაკების 2/3. კოსმოსური სხივების ნაკადში მიუონების ძრითადი ნაწილი წარმოიშობა პიონების დაშლის შედეგად $[\pi ^{\pm }\to \mu ^{\pm }+\nu _{\mu }({\tilde {\nu }}_{\mu })]$. ხელოვნურად მიუონი მიიღება ამჩქარებლებში სამიზნეების ატომბირთვების პროტონებით დაბომბვის დროს. ამ პროცესში პირველ ეტაპზე წარმოიშობა პი- და კა-მეზონები, ხოლო შემდგომ ეტაპზე მათი დაშლის შედეგად, რაც გამოწვეულია სუსტი ურთიერთქმედებით — მიუონები; იმავე სუსტი ურთიერთქმედების გამო თვით მიუონიც იშლება ($\mu ^{-}\to e^{-}+{\tilde {\nu }}_{e}+\nu _{\mu },\mu ^{+}\to e^{+}+\nu _{e}+{\tilde {\nu }}_{\mu }$) თავისუფალი მიუონის სიცოცხლის ხანგრძლივობა 6994220000000000000♠2.2×10⁻⁶ წმ. უარყოფითი მიუონის სიცოცხლის ხანგრძლივობა ნივთიერებაში უფრო ნაკლებია, ვინაიდან ამ შემთხვევაში მიუონის გაქრობა მათ დაშლასთან ერთად გამოწვეულია აგრეთვე მათი ჩატაცებით ნივთიერების დადებითად დამუხტული ატომბირთვების მიერ სუსტი რეაქციის შედეგად: $\mu ^{-}+p\to n+\nu _{\mu }$ ($p$ პროტონია, $n$ — ნეიტრონი).