მირ ჯალალი

მირ ჯალალი (აზერ. Mir Cəlal Əli oğlu Paşayev; დ. 13 აპრილი, 1908, არდებილი — გ. 28 სექტემბერი, 1978, ბაქო) — აზერბაიჯანელი მწერალი და ლიტერატურათმცოდნე, აზერბაიჯანის სსრ-ის მეცნიერებათა დამსახურებული მოღვაწე, ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი (1947). ლიტერატურული მოღვაწეობა დაიწყო 1928 წელს. აღწერდა აზერბაიჯანული სოფლის პატრიარქალურ ყოფას, რევოლუციის შემდგომი პერიოდის გარდაქმნებს. მირ ჯალალის შვილიშვილია მეჰრიბან ალიევა.

მირ ჯალალი
აზერ. Mir Cəlal Əli oğlu Paşayev
დაბადების თარიღი	26 აპრილი, 1908(1908-04-26)
დაბადების ადგილი	Andabil, Iranian Azerbaijan, ყაჯარების იმპერია
გარდაცვალების თარიღი	28 სექტემბერი, 1978(1978-09-28) (70 წლის)
გარდაცვალების ადგილი	ბაქო
საქმიანობა	მწერალი , პოეტი, ლიტერატურული კრიტიკოსი, დრამატურგი, მთარგმნელი, კრიტიკოსი და ნოველისტი
ენა	აზერბაიჯანული ენა
მოქალაქეობა	ირანი  რუსეთის იმპერია აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკა  სსრკ
ალმა-მატერი	უმაღლესი განათლება
ჟანრი	რომანი და მოთხრობა
ჯილდოები	ოქტომბრის რევოლუციის ორდენი, შრომის წითელი დროშის ორდენი, საპატიო ნიშნის ორდენი, მედალი „კავკასიის დაცვისათვის“, მედალი „1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში გმირული შრომისათვის“, ლენინური კომკავშირის პრემია, აზერბაიჯანის სსრ-ის მეცნიერებათა დამსახურებული მოღვაწე, Lenin Komsomol Prize of Azerbaijan და შრომითი მამაცობის მედალი
შვილ(ებ)ი	ჰაფიზ ფაშაევი, არიფ ფაშაევი, აგილ ფაშაევი და Adiba Pashayeva
მირ ჯალალი ვიკისაწყობში

ბიოგრაფია

დაიბადა 1908 წელს არდებილთან ახლოს გლეხის ოჯახში. მოგვიანებით ოჯახი განჯაში გადავიდა. 1918 წელს მამა გარდაეცვალა და მირ ჯალალი უფროსი ძმის მეურვეობით ცხოვრობდა. 1918–1919 წლებში საქველმოქმედო საზოგადოების დახმარებით მან დაწყებითი განათლება მიიღო. 1923 წელს განჯის პედაგოგიურ ტექნიკუმში შევიდა, რომელიც 1928 წელს დაამთავრა. რამდენიმე ხანს განჯისა და გადაბეის სკოლებში ასწავლიდა. 1930 წელს ქ. ყაზანის აღმოსავლურ - პედაგოგიურ ინსტიტუტში ჩააბარა (თათრეთის ავტონომიური სსრ, რსფსრ). აზერბაიჯანში დაბრუნების შემდეგ ბაქოში აზერბაიჯანის სახელმწიფო სამეცნიერო - კვლევითი ინსტიტუტში ასპირანტურაში ჩააბარა. 1930 წლიდან სიცოცხლის ბოლომდე, როგორც პროფესორი პედაგოგიური საქმიანობით იყო დაკავებული, ხელმძღვანელობდა აზერბაიჯანული ლიტერატურის ისტორიის კათედრას აზერბაიჯანის სახელმწიფო უნივერსიტეტში. 1940 წელს მან დაიცვა საკანდიდატო დისერტაცია თემაზე: „ფიზულის პოემების პოეტური თავისებურებები“. 1947 წელს დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია თემაზე: „აზერბაიჯანის ლიტერატურული სკოლები“.

შემოქმედება

მ.ფაშაევს საპატიო ადგილი უკავია თანამედროვე აზერბაიჯანულ ლიტერატურაში. არის 50-მდე მხატვრული, სამეცნიერო და ჟურნალისტური ნაშრომის, 500-ზე მეტი სტატია - რეცენზიისა და სხვა სამეცნიერო თეორიული ნაშრომის და სახელმძღვანელოს ავტორი.

მწერლის რომანებია: „მკვდრეთით აღმდგარი", „ახალგაზრდის მანიფესტი", „ღია წიგნი", „თანატოლები", „ახალი ქალაქი", „საით მივდივართ?". თითოეულ მათგანში ავტორი ასახავს რამდენიმე გმირის ბედს, ავლენს მათ ინდივიდუალურ ფსიქოლოგიას, დამაჯერებელი, დასამახსოვრებელი შტრიხებით ხატავს მათ შინაგან ფსიქოლოგიურ სამყაროს.

ნაწარმოებები

• მკვდრეთით აღმდგარი, 1935
• ახალგაზრდა კაცის მანიფესტი, 1937-1937
• გადაშლილი წიგნი, 1944
• ახალი ქალაქი, 1951

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 15.