მერიკარა
მერიკარა ხეთი — ძველი ეგვიპტის ფარაონი პირველი გარდამავალი პერიოდის X დინასტიის მმართველი ძვ. წ. XXI-XX საუკუნეში. ხეთი III-ის ვაჟი.
სახელი მერი-კა-რა ნიშნავს „რას საყვარელი ორეულს“.
ბიოგრაფია რედაქტირება
მისი არსებობა ნაჩვენებია ტურინის მეფეთა სიაში მეატე დინასტიის მეშვიდე ფარაონად ნომერი 4/24, მისი სახელის ნაწილი დარჩა მხოლოდ (მერ-ხეთი). თუმცა ტრადიციულად ფარაონის სახელი ტურინის სიაში ნახსენებია როგორც მერი-იბ-რა.
მერიკარას მეფობის დასაწყისში მის ხელთ იყო ქვემო ეგვიპტე. ამ დროს ზემო ეგვიპტეში ძლიერდებოდა თებეს დინასტია. ისინი მოიხსენებული არიან, როგორც მეთერთმეტე დინასტიის ფარაონები. დინასტიის ერთ ერთი წარმომადგენელი ინტეფ II ხეთი მესამის და მერიკარას წინააღმდეგ იბრძოდა, რის შედეგადაც მერიკარამ თებელების მეფობის დროს ხელში ჩაიგდეს აბიდოსი. სიუტის ნომარქი და ხეთი II გაერთიანდნენ და მათ შეძლეს თებელების დამარცხება, თუმცა მოგება მერვე ნომთან ვერ მოახერხეს. გარდა ამისა, ინიოტეფ დარჩა მეათე ნომი. ხეთის ჰქონდა ბრწყინვალე ტიტულები „მეთაური მთელი ქვეყნისა“ და „დიდი ლიდერი ზემო ეგვიპტეში“ თუმცა მას არც ისე დიდი ქონება არ ჰქონია.
მერიკარას მიერ არის ეგვიპტის კულტურის ცნობარი შედგენილი - „ჰერაკლეოპოლელი მეფის ინსტრუქცია, მისი შვილი მერიკარა“ პირველი მსოფლიო პოლიტიკური საქმიანობის ლიტერატურა.
მერიკარა ჰერაკლეოპოლელის გარდაცვალების შემდეგ სამეფო სწრაფად დაიპყრო თებეს დინასტიამ.
მერიკარას ბრძანებით საქარაში აშენდა პირამიდა, რომლის მდებარეობა უცნობი იყო, იგი არქეოლოგებმა 1920 წელს აღმოაჩინეს.
ლიტერატურა რედაქტირება
- Wolfgang Kosack: Berliner Hefte zur ägyptischen Literatur 1 - 12: Teil I. 1 - 6/ Teil II. 7 - 12 (2 Bände). Paralleltexte in Hieroglyphen mit Einführungen und Übersetzung. Heft 8: Die Lehre für König Merikarê. Verlag Christoph Brunner, Basel 2015. ISBN 978-3-906206-11-0.