მაჰმუდ II
მაჰმუდ II (ოსმ. محمود ثانى — Mahmûd-u sânî , თურქ. İkinci Mahmut; დ. 20 ივლისი 1785, სტამბოლი — გ. 1 ივლისი 1839, სტამბოლი) — ოსმალეთის სულთანი 1808 - 1839 წლებში. ტახტზე ავიდა 1808 წელს, თავისი ძმის, მუსტაფა IV-ის დამხობის შედეგად. ცენტრალიზებული სახელმწიფოსა და ადმინისტრაციული აპარატის შესაქმნელად გაატარა რამდენიმე რეფორმა (იანიჩართა კორპუსის მოსპობა, სამხედრო-ლენური სისტემის ლიკვიდაცია, ევროპული ტიპის სამინისტორების შექმნა და სხვა).
| მაჰმუდ II | |
|---|---|
| ოსმ. محمود ثانى — Mahmûd-u sânî | |
 | |
| ოსმალეთის 30-ე სულთანი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 1808 |
| მმართ. დასასრული: | 1839 |
| წინამორბედი: | მუსტაფა IV |
| მემკვიდრე: | აბდულმეჯიდ I |
| სხვა წოდებები: | ისლამის ხალიფა |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 20 ივლისი 1785 |
| დაბ. ადგილი: | სტამბოლი ოსმალეთის იმპერია |
| გარდ. თარიღი: | 1 ივლისი 1839 |
| გარდ. ადგილი: | სტამბოლი ოსმალეთის იმპერია |
| დინასტია: | ოსმანების დინასტია |
| მამა: | აბდულჰამიდ I |
| დედა: | ნაქშიდილ სულთანი |
| რელიგია: | ისლამი |
| ხელმოწერა: |
 |
მაჰმუდ II-ის გამგებლობის დროს დაიდო ბუქარესტის ხელშეკრულება 1812 წელს და ადრიანოპოლის საზავო ხელშეკრულება 1829 წელს.
ოჯახი რედაქტირება
ცოლები და ხარჭები რედაქტირება
| სახელი | ორიგინალური სახელი | სიცოცხლის წლები |
|---|---|---|
| ბეზმიალემ სულთანი | თურქ. Bezm-î-Alem Vâlide Sultân | 1807 - 1853 |
| ფერთევნიალ სულთანი | თურქ. Pertav-Nihâl (Pertevniyal) Vâlide Sultân | 1812 - 1883 |
| ჰაჯიე ფერთევნიჰალ ნევფიდან ქადინ ეფენდი | თურქ. Haciye Pertev-Piyale Nev-fidan Kadın Efendi | 4 იანვარი 1793 - 25 დეკემბერი 1855 |
| ალიჯენაბ ქადინ ეფენდი | თურქ. Ali-cenab Kadın Efendi | გ.1839 |
| ფატმა ქადინ ეფენდი | თურქ. Fatma Kadın Efendi | გ. თებერვალი 1809 |
| ქამარი ქადინ ეფენდი | თურქ. Kamarı Kadın Efendi | გ. 1825 |
| აშუბიჯან ქადინ ეფენდი | თურქ. Aşub-i Can Kadın Efendi | 1793 - 1870 |
| ჰაჯიე ნოშიარ ქადინ ეფენდი | თურქ. Haciye Hoşyar Kadın Efendi | გ. 1859 |
| ჰიუსნი მელექ ქადინ ეფენდი | თურქ. Hüsn-i Melek Kadın Efendi | 1812 - 1856 |
| ნურთაბ ქადინ ეფენდი | თურქ. Nurtab Kadın Efendi | 1810 - 2 იანვარი 1886 |
| მისლი ნაიბ ქადინ ეფენდი | თურქ. Misl-i Na-yab Kadın Efendi | გ. 1825 |
| ფერვიზფელექ ქადინ ეფენდი | თურქ. Perviz-felek Kadın Efendi | გ. 21 სექტემბერი 1863 |
| ზეინი ფელექ ქადინ ეფენდი | თურქ. Zeyin-i Felek Kadın Efendi | გ. 20 დეკემბერი 1842 |
| ვუზლათ ქადინ ეფენდი | თურქ. Vuzlat Kadın Efendi | გ. 1830 |
| ზერნიგარ ქადინ ეფენდი | თურქ. Zer-Nigar Kadın Efendi | გ. 1832 |
| ებრი რეფთარ ქადინ ეფენდი | თურქ. Ebr-i Reftar Kadın Efendi | გ. 1825 |
| ლებრიზ ფელექ ქადინ ეფენდი | თურქ. Lebriz Felek Kadın Efendi | 1810 - 9 თებერვალი 1865 |
| ტირიალ ქადინ ეფენდი | თურქ. Tiryal Kadın Efendi | 1810 - 1883 |
ვაჟები რედაქტირება
| სახელი | ორიგინალური სახელი | სიცოცხლის წლები | დედის სახელი |
|---|---|---|---|
| შეჰზადე აბდულჰამითი | თურქ. Şehzade Abdülhamit | 6 აპრილი 1811 - 1815 | ალიჯენაბ ქადინ ეფენდი |
| შეჰზადე ბაიაზიდი | თურქ. Şehzade Bayezid | 27 მარტი 1812 - 25 ივნისი 1812 | |
| შეჰზადე აბდულჰამითი | თურქ. Şehzade Abdülhamit | 6 მარტი 1813 - 20 აპრილი 1825 | ალიჯენაბ ქადინ ეფენდი |
| შეჰზადე ოსმანი | თურქ. Şehzade Osman | 12 ივნისი 1813 - 10 აპრილი 1814 | ჰაჯიე ნოშიარ ქადინ ეფენდი |
| შეჰზადე ქემალიუდინი | თურქ. Şehzade Kemalüddin | 1813 - 1814 | |
| შეჰზადე აჰმედი | თურქ. Şehzade Ahmed | 25 ივლისი 1814 - 16 ივლისი 1815 | |
| შეჰზადე მეჰმეთი | თურქ. Şehzade Mehmet | 26 აგვისტო 1814 - 28 ოქტომბერი 1814 | |
| შეჰზადე მეჰმეთი | თურქ. Şehzade Mehmet | 4 აგვისტო 1816 - 4 აგვისტო 1816 | |
| შეჰზადე სულეიმანი | თურქ. Şehzade Süleyman | 29 აგვისტო 1817 - 14 დეკემბერი 1819 | |
| შეჰზადე აჰმედი | თურქ. Şehzade Ahmed | 13 ოქტომბერი 1819 - 24 დეკემბერი 1819 | |
| შეჰზადე აჰმედი | თურქ. Şehzade Ahmed | 25 დეკემბერი 1819 - 1819 | |
| შეჰზადე აბდულა | თურქ. Şehzade Abdullah | 4 აპრილი 1820 - 4 აპრილი 1820 | |
| შეჰზადე მეჰმეთი (შეჰზადე მაჰმუდის ტყუპის ცალი) | თურქ. Şehzade Mehmet | 18 თებერვალი 1822 - 23 სექტემბერი 1822 | |
| შეჰზადე მაჰმუდი (შეჰზადე მეჰმეთის ტყუპის ცალი) | თურქ. Şehzade Mahmud | 18 თებერვალი 1822 - 23 ოქტომბერი 1822 | |
| შეჰზადე აჰმედი | თურქ. Şehzade Ahmed | 6 ივლისი 1822 - 9 აპრილი 1823 | |
| აბდულმეჯიდ I | თურქ. Abdülmecit | 23 აპრილი 1823 — 25 ივნისი 1861 | ბეზმიალემ სულთანი |
| შეჰზადე აჰმედი | თურქ. Şehzade Ahmed | 5 დეკემბერი 1823 - 1824 | |
| შეჰზადე აბდულჰამითი | თურქ. Şehzade Abdülhamit | 18 თებერვალი 1827 - 15 ნოემბერი 1828 | |
| შეჰზადე მურათი | თურქ. Şehzade Murat | 1827 - 1828 | |
| აბდულაზიზი | თურქ. Abdülaziz | 9 თებერვალი 1830 — 4 ივნისი 1876 | ფერთევნიჰალ სულთანი |
| შეჰზადე ნიზამედინი | თურქ. Şehzade Nizameddin | 6 დეკემბერი 1835 - 24 თებერვალი 1838 | |
| შეჰზადე ჰაზიფი | თურქ. Şehzade Hafiz | 1836 - 24 იანვარი 1839 |
ქალიშვილები რედაქტირება
| სახელი | ორიგინალური სახელი | სიცოცხლის წლები | დედის სახელი |
|---|---|---|---|
| ფატიმა სულთანი | თურქ. Fatıma Sultan | 4 თებერვალი 1809 - 5 აგვისტო 1809 | ჰაჯიე ფერთევნიჰალ ნევფიდან კადინ ეფენდი |
| აიშე სულთანი | თურქ. Ayşe Sultan | 5 ივლისი 1809 - თებერვალი 1810 | აშუბიჯან კაიდნ ეფენდი |
| ფატმა სულთანი | თურქ. Fatma Sultan | 30 აპრილი 1810 - 7 მაისი 1825 | ჰაჯიე ფერთევნიჰალ ნევფიდან კადინ ეფენდი |
| სალიჰა სულთანი | თურქ. Saliha Sultan | 16 ივნისი 1811 - 5 თებევრალი 1843 | აშუბიჯან კაიდნ ეფენდი |
| შაჰ სულთანი | თურქ. Şah Sultan | 22 მაისი 1812 - სექტემბერი 1814 | |
| მიჰრიმაჰ სულთანი | თურქ. Mihrimah Sultan | 10 ივნისი 1812 - 3 ივლისი 1838 | |
| ემინე სულთანი | თურქ. Emine Sultan | 12 ივნისი 1813 - 20 ივნისი 1814 | ჰაჯიე ფერთევნიჰალ ნევფიდან კადინ ეფენდი |
| ემინე სულთანი | თურქ. Emine Sultan | 30 ივლისი 1814 - 1814 | |
| შაჰ სულთანი | თურქ. Şah Sultan | 14 ოქტომბერი 1814 - 13 აპრილი 1817 | |
| ემინე სულთანი | თურქ. Emine Sultan | 7 იანვარი 1815 - 29 სექტემბერი 1816 | ჰაჯიე ფერთევნიჰალ ნევფიდან კადინ ეფენდი |
| ზეინებ სულთანი | თურქ. Zeyneb Sultan | 18 აპრილი 1815 - 8 იანვარი 1816 | |
| ჰამიდე სულთანი | თურქ. Hamide Sultan | 14 ივლისი 1817 - 1818 | |
| ჯემილე სულთანი | თურქ. Cemile Sultan | 1818 - 1818 | |
| ჰამიდე სულთანი | თურქ. Hamide Sultan | 4 ივლისი 1818 - 15 თებერვალი 1819 | |
| ატიე სულთანი | თურქ. Atiye Sultan | 2 იანვარი 1824 - 11 აგვისტო 1850 | ფერვიზფელექ კადინ ეფენდი |
| მუნირე სულთანი | თურქ. Munire Sultan | 16 ოქტომბერი 1824 - 23 მაისი 1825 | |
| ჰატიჯე სულთანი | თურქ. Hatice Sultan | 6 სექტემბერი 1825 - 19 დეკემბერი 1842 | ფერვიზფელექ კადინ ეფენდი |
| ადილე სულთანი | თურქ. Adile Sultan | 23 მაისი 1826 - 12 თებერვალი 1899 | ზერნიგარ კადინ ეფენდი |
| ფატმა სულთანი | თურქ. Fatma Sultan | 20 ივლისი 1828 - 2 ოქტომბერი 1830 | ფერვიზფელექ კადინ ეფენდი |
| ჰაირიე სულთანი | თურქ. Hayriye Sultan | 22 მარტი 1831 - 1832 | |
| ჰაირიე სულთანი | თურქ. Hayriye Sultan | 12 იანვარი 1832 - 15 თებერვალი 1833 | |
| რაფია სულთანი | თურქ. Rafia Sultan | იანვარი 1836 - 24 იანვარი 1839 |
იხილეთ აგრეთვე რედაქტირება
ლიტერატურა რედაქტირება
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 524.