ლუნა-3

„ლუნა-3“ (რუს. «Луна-3», «Е-2А») — საბჭოთა კოსმოსური პროგამა „ლუნას“ ავტომატური საპლანეტათშორისო სადგური (ასს). კოსმოსში გაშვებულ იქნა 1959 წლის 4 ოქტომბერს, მთვარისა და გარე კოსმოსის შესასწავლად.

ლუნა-3
ავტომატური საპლანეტათშორისო სადგური „ლუნა-3“-ის მაკეტი კოსმონავტიკის მემორიალურ მუზეუმში
მისია	სელენოცენტრულ ორბიტაზე გასვლა და მთვარის უკანა მხარის ფოტოგადაღება
COSPAR ID	1959-008A
SCN	00021
მისიის ხანგრძლივობა	207 დღე-ღამე
ტექნიკური მახასიათებლები
მწარმოებელი	ОКБ-1
მისიის დაწყება
გაშვების თარიღი	4 ოქტომბერი, 1959 00:43:40 UTC
რაკეტა-მატარებელი	8К72 Л1-8
მისიის დასრულება
ორბიტა დატოვა	20 აპრილი, 1960
კოსმოსური პროგამა „ლუნა“

რაკეტა-მატარებლის ბოლო საფეხურის მასა იყო 1553 კგ (კონტეინერის — აპარატურიანად 435 კგ). ასს-ზე იყო მდიდარი სამეცნიერო აპარატურა. ასს-მა გაიარა მთვარიდან 6200 კმ მანძილზე, 1959 წლის 7 ოქტომბერს გადაიღო მთვარის უკანა მხარის ფოტოსურათი და გადმოსცა დედამიწაზე, ასევე პროექტის ფარგლებში პრაქტიკაში პირველად განხორციალდა გრავიტაციული მანევრი. ასს-ის აპარატურის მუშაობის მართვა წარმოებდა დედამიწიდან, საკოორდინაციო გამომთვლელი ცენტრიდან.

ისტორია

1959 წლის 4 ოქტომბერს 00:43:40 UTC დროით ბაიკონურის კოსმოდრომიდან, რაკეტა-მატარებელი „ვოსტოკ-ლ“-ით («Восток-Л») მთვარის მიმართულებით გაშვებულ იქნა ავტომატური საპლანეტათშორისო სადგური ლუნა-3. ასს, სამეცნიერო ინფორმაციისა და მოძრაობის პარამეტრების გაზომვათა შედეგებს ორი რადიოკავშირის საშუალებით გადასცემდა, რომლებიც მუშაობდნენ 39.986 მეგაჰერცისა და 183.6 მეგაჰერცის სიხშირეზე. უკანასნელზე წარმოებდა ასს-ის ორბიტის ელემენტების კონტროლი. 39.986 მეგაჰერცის სიცშირის გადაცემის სიგნალები წარმოადგენდნენ 0.2-0.8 წამამდე ცვლადი ხანგრძლივობის იმპულსებს, რომელთა განმეორების სიხშირე 1±0.15 ჰერცი იყო.

პირველი სურათის გადაღება 3 დღის შემდეგ, 7 ოქტომბერს გახდა შესაძლებელი. 22 ოქტომბერს, მრავალი ფოტოს გადაღების შემდეგ, რომლებიც დედამიწაზე ფოტოსატელევიზიო მოწყობილობით იქნა გადაცემული, კავშირი სადგურთან შეწყდა.

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 312.
• გაზ. „კომუნისტი“, №233 (11539), 6 ოქტომბერი, 1959
• გაზ. „კომუნისტი“, №234 (11540), 7 ოქტომბერი, 1959
• გაზ. „კომუნისტი“, №235 (11541), 8 ოქტომბერი, 1959
• გაზ. „კომუნისტი“, №236 (11542), 9 ოქტომბერი, 1959
• გაზ. „კომუნისტი“, №237 (11543), 10 ოქტომბერი, 1959
• გაზ. „კომუნისტი“, №238 (11544), 11 ოქტომბერი, 1959
• გაზ. „კომუნისტი“, №239 (11545), 13 ოქტომბერი, 1959
• გაზ. „კომუნისტი“, №240 (11546), 14 ოქტომბერი, 1959
• გაზ. „კომუნისტი“, №241 (11547), 15 ოქტომბერი, 1959
• გაზ. „კომუნისტი“, №243 (11549), 17 ოქტომბერი, 1959
• გაზ. „კომუნისტი“, №244 (11550), 18 ოქტომბერი, 1959
• გაზ. „კომუნისტი“, №245 (11551), 20 ოქტომბერი, 1959

რესურსები ინტერნეტში

• შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „ლუნა-3“ ვიკისაწყობში.
• „ლუნა-3“-ის სქემა.
• Как сделали первые снимки тёмной стороны Луны („როგორ დამზადდა მთვარის უკანა მხარის პირველი სურათები“).
• „ლუნა-3“-ის მიერ გადაღებული სურათები.