ლუიზიანა

ლუიზიანა (ინგლ. Louisiana) — შტატი აშშ-ის სამხრეთ ნაწილში, მექსიკისპირა დაბლობზე. სახელი ეწოდა საფრანგეთის მეფის ლუი XIV-ის მიხედვით.

ლუიზიანა
ლუიზიანის დროშა ლუიზიანის გერბი
მეტსახელი:	Pelican State
დევიზი:	Union, Justice, Confidence
დედაქალაქი	ბატონ-რუჟი
ოფიციალური ენა
გუბერნატორი	ჯონ ბელ ედვარდსი
საკანონმდებლო ორგანო	ლუიზიანის შტატის საკანონმდებლო ორგანო
ფართობი	135 382 კმ²
მოსახლეობა	4 657 757 კაცი
უმაღლესი წერტილი	დრისკილი
უდაბლესი წერტილი	ახალი ორლეანი
შტატი გახდა	30 აპრილი, 1812
სასაათო სარტყელი	ცენტრალური სარტყლის დრო, ამერიკა/ჩიკაგო, UTC−6 და UTC-5
საფოსტო აბრევიატურა	LA და La.
მოსაზღვრე რეგიონები	ტეხასი, არკანზასი და მისისიპის შტატი
ადმინისტრაციული დაყოფა	სია :::აკადიის პერიში, ალენის პერიში, ასენშენის პერიში, ასამფშენის პერიში, ავოილზის პერიში, ბორეგარდის პერიში, ბიენვილის პერიში, ბოჟერის პერიში, კადოს პერიში, კალკაშუს პერიში, კოლდუელის პერიში, კამერონის პერიში, კატაჰულის პერიში, კლეიბორნის პერიში, კონკორდიის პერიში, დე-სოტოს პერიში, ისტ-ბატონ-რუჟის პერიში, ისტ-კეროლის პერიში, ისტ-ფელისიანას პერიში, ევანჯელინის პერიში, ფრანკლინის პერიში, გრანტის პერიში, იბერიის პერიში, იბერვილის პერიში, ჯექსონის პერიში, ჯეფერსონის პერიში, ჯეფერსონ-დეივისის პერიში, ლაფაიეტის პერიში, ლაფურშის პერიში, ლა-სალის პერიში, ლინკოლნის პერიში, ლივინგსტონის პერიში, მედისონის პერიში, მორჰაუსის პერიში, ნაკიტოშის პერიში, უოშიტის პერიში, პლაკემინზის პერიში, პოინტ-კუპეს პერიში, რაპიდსის პერიში, რედ-რივერის პერიში, რიჩლენდის პერიში, საბინის პერიში, სენ-ბერნარის პერიში, სენტ-ჩარლზის პერიში, სენტ-ელენას პერიში, სენტ-ჯეიმზის პერიში, სენტ-ჯონ-ზე-ბაპტისტის პერიში, სენტ-ლენდრის პერიში, სენ-მარტენის პერიში, სენტ-მერის პერიში, სენტ-ტემენის პერიში, ტანჯიპაჰოის პერიში, ტენსოს პერიში, ტერებონის პერიში, იუნიონის პერიში, ვერმილიონის პერიში, ვერნონის პერიში, ვაშინგტონის პერიში, უებსტერის პერიში, უესტ-ბატონ-რუჟის პერიში, უესტ-კეროლის პერიში, უესტ-ფელისიანას პერიში, უინის პერიში და ორლეანის პერიში
საიტი	louisiana.gov
ლუიზიანა ვიკისაწყობში

ისტორია

• • 1519-1541 – ტერიტორია გამოიკვლიეს ესპანელებმა პინედამ, კაბესა დე ვაკამ და დე სოტომ.
  • 1682 – დაიკავა კავალიე დე ლა სალმა და სახელიც მან დაარქვა.
  • 1718 – ბიენვილმა დააფუძნა ახალი ორლეანი.
  • 1762- მისისიპის დასავლეთი გადაეცა ესპანეთს.
  • 1763 – პარიზის შეთანხმებით აღმოსავლეთი ნაწილი გადაეცა ინგლისს (ახალი ორლეანის გარდა).
  • 1800 წელს ლუიზიანა ესპანელებისგან მიიღო ნაპოლეონმა.
  • 1803 – აშშ-მა იყიდა ლუიზიანის მთელი რეგიონი, რომელიც მოიცავდა 11 თანამედროვე შტატის ტერიტორიას: არკანზასი, კოლორადო, ლუიზიანა, მინესოტა, მისური, მონტანა, ჩრდილოეთი დაკოტა, სამხრეთი დაკოტა, ნებრასკა, ოკლაჰომა, უაიომინგი.
  • 1812-დან აშშ-ს შტატია;
  • 1861-1868 – კონფედერაციის შემადგენლობაში.

• ფართობი – 113 ათასი.
• მოსახლეობა - 4,459 ათასი (თეთრი 67,3 %, აფროამერიკელი 30,8 %, ლათინურამერიკელი 2,2 %).
• ქალაქის მოსახლეობა - 68,7 %.
• ქალაქები – ბატონ რუჟი (დედაქალაქი), 216 ათასი, ნიუ-ორლეანი (შტატის დედაქალაქი 1722-63 და 1812-49 წლებში, 477 ათასი, შრივპორტი, 192 ათასი.
• ენები – ინგლისურთან ერთად შენარჩუნებულია ფრანგულიც. 1990 წლისათვის 1,1 მლნ ადამიანი თავს ფრანგული წარმოშობისად თვლიდა, მათგან 260 ათასი ლაპარაკობდა ფრანგულად.
• ცნობილი ადამიანები – ლუი არმსტრონგი, პ.ბორგო.
• ღირსშესანიშნაობანი - ფრანგული კვარტალი ნიუ-ორლეანში, ჯაზი, მისისიპის დელტა, ჟან ლაფიტის ეროვნული პარკი.