კონსტანტინე III (აფხაზთა მეფე)

კონსტანტინე III, კოსტანტი III (გ. 922) — „აფხაზთა სამეფოს“ (დასავლეთ საქართველოს) მეფე დაახლოებით 893-922, ბაგრატ I-ის ძე. იბრძოდა სამეფო-სამთავროებს შორის ჰეგემონობის მოპოვებისა და საქართველოს გაერთიანებისათვის. 904 დაეუფლა ქართლს. მის წინააღმდეგ გაილაშქრეს სომეხთა მეფემ სმბატ I-მა და ქართველთა მეფემ ადარნასე II-მ. მათ ალყა შემოარტყეს უფლისციხეს და აიღეს. საზავო მოლაპარაკების დროს კონსტანტინე III შეიპყრეს. სმბატმა ის ანისის ციხეში დაამწყვდია, მაგრამ 4 თვის შემდეგ, იმის შიშით, რომ „აფხაზთა სამეფოს“ ტახტზე უფრო ძლიერ პიროვნებას დასვამდნენ, გაათავისუფლა. სმბატ I არაბებთან ურთიერთობის გამწვავების გამო დათმობაზე წავიდა, კონსტანტინე III-მ კვლავ მიიღო ქართლი. დასავლეთ საქართველოსა და სომხეთის მეფის ეს კავშირი კონსტანტინე III-ის სმბატის ასულზე დაქორწინებით განმტკიცდა. აბუ ლ-კასიმის მიერ სმბატ I-ის მოკვლისა (914) და სომხეთის აოხრების შემდეგ კონსტანტინე III-მ ჯერ ქართლში განიმტკიცა ხელისუფლება, შემდეგ მან და კახეთის ქორეპისკოპოსმა (მთავარი) კვირიკე I-მა ჰერეთი დაიპყრეს და გაინაწილეს. ამ დროიდან X საუკუნის უკანასკნელ მეოთხედამდე საქართველოს სამეფო-სამთავროთა შორის ჰეგემონობა „აფხაზთა მეფის“ ხელში იყო.

კონსტანტინე III
აფხაზთა მეფე
მმართ. დასაწყისი: 893
მმართ. დასასრული: 922
წინამორბედი: ბაგრატ I
მემკვიდრე: გიორგი II
გარდ. თარიღი: 922
მეუღლე: უცნობი (ადარნასე II-ის ასული)
შვილები: ბაგრატ II
აფხაზთა სამეფოსა და მისი მეზობელი ქვეყნების რუკა დაახლოებით 900 წ.

საისტორიო წყაროები რედაქტირება

„აბხაზთ მეფეთა ქრონიკის“ მიხედვით:

 
„ქ~კს: რკჱ: დასაბამითგან: ხფიბ: აქა კო(ნს)ან(ტი)ნე (გა)დაიცვა(ლა).“

თედო ჟორდანიას აზრით აღნიშნული თარიღი (ქორონიკონი 128 და დასაბამითგან 6384 წელი) — 809 წელია[1].

ლიტერატურა რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. თ. ჟორდანია, ქრონიკები, ტ. 1, გვ. 84
წინამორბედი:
ბაგრატ I
აფხაზეთის მეფე
893 - 922
შემდეგი:
გიორგი II