ვიკიპედია

კარმენ ლაფორეტი

კარმენ ლაფორეტი ( დ. 6 სექტემბერი, 1921, ბარსელონა– გ. 28 თებერვალი, 2004, მადრიდი) — ესპანელი ავტორი, რომელიც წერდა ესპანეთის სამოქალაქო ომის შემდგომ პერიოდში. მნიშვნელოვანი ევროპელი მწერალი, მისმა ნამუშევრებმა ხელი შეუწყო ეგზისტენციალისტური ლიტერატურის სკოლის განვითარებას და მისმა პირველმა რომანმა „ნადამ“ განაგრძო კამილო ხოსე სელას მიერ დაწყებული ესპანური ლიტერატურული სტილი თავისი რომანით „პასკუალ დუარტეს ოჯახი“ . მან მიიღო ნადალის პრემია 1944 წელს.

კარმენ ლაფორეტი
ესპ. Carmen Laforet Díaz
დაბადების თარიღი 6 სექტემბერი, 1921(1921-09-06)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]
დაბადების ადგილი Esquerra de l'Eixample[8]
გარდაცვალების თარიღი 28 თებერვალი, 2004(2004-02-28)[1] [2] [3] [4] [6] [7] [9] (82 წლის)
გარდაცვალების ადგილი Majadahonda[10]
ფსევდონიმი Carmen Laforet
საქმიანობა მწერალი[9]
ენა ესპანური ენა
მოქალაქეობა  ესპანეთი
ალმა-მატერი მადრიდის კომპლუტენსეს უნივერსიტეტი
ჟანრი რომანი
ჯილდოები ნადალის პრემია და Fastenrath Award
მეუღლე Manuel Cerezales González
შვილ(ებ)ი Agustín Cerezales Laforet

ბიოგრაფია რედაქტირება

ლაფორეტი დაიბადა ბარსელონა, ესპანეთი. 2 წლის ასაკში ოჯახთან ერთად გადავიდა საცხოვრებლად კანარის კუნძულებზე, სადაც გაატარა ბავშვობა. [11] 12 წლის ასაკში მან დედის დაკარგვა განიცადა. მამამისმა შემდგომში იქორწინა ქალზე, რომელიც არ მოსწონდათ ლაფორეტსა და მის ძმებს (არასასიამოვნო გამოცდილება ასახულია მის ლიტერატურაში). 1939 წელს, 18 წლის ასაკში, ლაფორეტი გაემგზავრა ბარსელონაში, სადაც ნათესავებთან ერთად სწავლობდა ფილოსოფიას ბარსელონის უნივერსიტეტში. 1942 წელს გაემგზავრა მადრიდში, სადაც სწავლობდა სამართალს Universidad Complutense- ში. მეორე კურსზე მან შეწყვიტა სწავლა, რათა მთლიანად მიეძღვნა თავი მწერლობისათვის და 1944 წლის იანვრიდან სექტემბრამდე მან დაწერა თავისი პირველი რომანი, ნადა, რომელმაც გამოცემის პირველ წელს (1945) დაიმსახურა ნადალის პრიზი. [12] რომანი მოგვითხრობს მოზარდი ქალის განვითარების შესახებ. ნადა ითვლება კლასიკად მე-20 საუკუნის ესპანურ ლიტერატურაში და ეხება ისეთ თემებს, როგორიცაა ეგზისტენციალიზმი და მოზარდის მიერ იდენტობის ძიება.

ლაფორეტმა გამოაქვეყნა სულ ხუთი რომანი.

1965 წელს აშშ-ში ვიზიტის შემდეგ, როგორც სახელმწიფო დეპარტამენტის სტუმარმა, ლაფორტემა გამოაქვეყნა თავისი სამოგზაურო ჩანაწერები სახელწოდებით Parelelo 35 1967 წელს. მისი მეგობრობა თანამემამულე ესპანელ მწერალთან და აშშ-ში მცხოვრებ რამონ ჯ. სენდერთან გამოვლინდა 2003 წელს გამოქვეყნებული წერილების სერიაში სახელწოდებით Puedo contar contigo . მან ასევე დაწერა მოთხრობები, რომელთა უმეტესობა გამოიცა 1952 წლის კრებულში სახელწოდებით La muerta, ისევე როგორც ნოველეტები, რომლებიც გამოიცა 1954 წლის კრებულში სახელწოდებით La lamada . ოთხი დამატებითი მოთხრობა - El infierno, Recién casados, El alivio და El secreto de la gata - გამოქვეყნდა ჟურნალებში..

შემდგომ წლებში ლაფორეტს დაუდგინა ალცჰეიმერის დაავადება. მწერალმა საბოლოოდ დაკარგა ლაპარაკის უნარი. იგი გარდაიცვალა მადრიდში 2004 წლის 28 თებერვალს.

ნადა, მისი ყველაზე წარმატებული რომანი, მუდმივად იბეჭდება. ინტერესი მისი ნამუშევრების მიმართ გაძლიერდა ედიტ გროსმანის მიერ ნადას ახალი ინგლისური თარგმანით 2007 წელს. 2007 წლის თებერვალში, მისი გარდაცვალების მესამე წლისთავის აღსანიშნავად, Editorial Menoscuarto-მ პირველად გამოსცა მისი ყველა მოთხრობის კრებული, მათ შორის ხუთი ადრე გამოუქვეყნებელი მოთხრობა. 2009 წელს კრისტინა ცერეზალესმა გამოაქვეყნა მეორე წიგნი დედამისის შესახებ, მუსიკა ბლანკა (Destino).

2010 წელს მისი სახელობის სკოლა აშენდა ვალდერიბას მახლობლად, ვიკალვაროს რაიონში ( მადრიდი ).

2004 წელს რეჟისორმა და მწერალმა, ნურია ამათმა, გამოაქვეყნა კარმენ ლაფორეტისადმი მიძღვნილი ბიოგრაფიების სერია .

2014 წელს სერვანტესის ინსტიტუტმა ნიუ-იორკში (აშშ) პატივი მიაგო ავტორს ერთ-ერთ კულტურულ ღონისძიებაში მისი წიგნის ნადას გამოქვეყნებიდან სამოცდაათი წლისთავის აღსანიშნავად.

ბარსელონაში მოედანს ეწოდა მისი სახელი: Plaça de Carmen Laforet.

ფილმოგრაფია რედაქტირება

1947 წელს დიდ ეკრანზე გამოიტანეს რომანის ნადას ვერსია. სრულმეტრაჟიანი ფილმის რეჟისორი ედგარ ნევილი იყო. მასში მონაწილეობა მიიღეს მსახიობებმა, როგორიცაა კონჩიტა მონტესი, რაფაელ ბარდემი, მარია დენისი და ფოსკო ჯაჩეტი . იმ წლების ცენზურის გამო ფილმის ოცდაათი წუთი ამოიჭრა და ბარსელონაში გადაღებული სცენები ბევრი წაიშალა.

მოგვიანებით, 1956 წელს, არგენტინამ დიდ ეკრანზე გამოიტანა რომანის, ნადას, ადაპტაცია, შავ-თეთრი დრამა, რეჟისორი ლეოპოლდო ტორე ნილსონი .

მწერლობა რედაქტირება

მწერლის ლიტერატურული წარმოება ფართოა. დედის გარდაცვალების შემდეგ მამამ ცოლად შეირთო ქალი, რომელთანაც კარმენს კარგი ურთიერთობა არ ჰქონდა. ეს მდგომარეობა აისახა მის სამ ნამუშევარში. ეს ნამუშევრები, რომელთა მთავარი გმირები ობლები არიან, არის Nada (1945), La isla y sus Demonios (1952) და La insolación (1963).

ესპანელი მწერალი ცდილობდა გაეერთიანებინა თავისი გრძნობები თითოეულ ნაწარმოებში. რამდენიმე ავტორი დაჟინებით მოითხოვს მის ფემინისტურ ხედვას, თუმცა უნდა აღინიშნოს მისი მისტიკური ხედვა სამყაროზე, განსაკუთრებით მის ნაშრომში La mujer nueva, რომლის მთავარი აზრი მთავარი გმირის რწმენაა. ამ ნაწარმოების მთავარი გმირია პაულინა, ქალი, რომელიც ეკლესიის კრიტიკიდან კათოლიკური რელიგიის პრაქტიკაში გადადის, ცვლილებას ის თავად ირჩევს. პაულინამ შეწყვიტა ცოდვილი ცხოვრება, რადგან მას ვაჟი შეეძინა ქორწინების გარეშე და მას ასევე ჰქონდა ურთიერთობა სხვა მამაკაცთან. ამრიგად, ამ ნაწარმოებში ქალის თავისუფლება, აირჩიონ ცხოვრების სხვა გზა, მისტიციზმს უერთდება. ეს შეიძლება გამოწვეული იყოს ავტორის რელიგიური რწმენით, რადგან მიმოწერაში, რომელიც დიდი ხნის განმავლობაში ჰქონდა მწერალ რამონ ჯ. სენდერთან, იგი აცხადებს, რომ სწამს ღმერთი.

ინტრიგა და იდუმალება ასევე გვხვდება მის ბევრ ნამუშევარში. ეს ავტორი შეიძლება ჩაითვალოს დეტექტიური რომანის წინამორბედად ესპანეთში. მიუხედავად იმისა, რომ ამჟამად ეს არის განვითარებადი ჟანრი, კარმენი ოცდაათი წლით ადრე წერდა ამ ჟანრში.

ლაფორეტის ნამუშევრები ასახავს ესპანეთის საზოგადოების ბნელ სურათს ფრანსისკო ფრანკოს დიქტატურის დროს, ზოგიერთ შემთხვევაში იყენებს ესპანეთში ჩასულ უცხოელ პერსონაჟებს, რათა წარმოაჩინოს უცხო თვალსაზრისი.

მემკვიდრეობა რედაქტირება

ლაფორეტის გარდაცვალების შემდეგ, 2004 წლის 28 თებერვალს, მწერლის ნამუშევარმა კვლავ მიიქცია საზოგადოების ყურადღება. მის 100 წლის იუბილეზე ლაფორეტს პატივი მიაგეს Google Doodle- ით. [13]

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. ↑ 1.0 1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  2. ↑ 2.0 2.1 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3.0 3.1 Babelio — 2007.
  4. ↑ 4.0 4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  5. ↑ The Fine Art Archive — 2003.
  6. ↑ 6.0 6.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
  7. ↑ 7.0 7.1 Diccionario biográfico español — Real Academia de la Historia, 2011.
  8. ↑ https://nuestrotiempo.unav.edu/es/grandes-temas/la-chica-de-la-calle-aribau
  9. ↑ 9.0 9.1 The Fine Art Archive — 2003.
  10. ↑ https://dbe.rah.es/biografias/11533/carmen-laforet-diaz
  11. ↑ Michael Eaude, "Obituary: Carmen Laforet", The Guardian (London), 5 March 2004. Online article retrieved 2012-0426.
  12. ↑ Carmen Laforet | Spanish author. ციტირების თარიღი: 2016-05-12
  13. ↑ Carmen Laforet's 100th Birthday (6 September 2021).
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=კარმენ_ლაფორეტი&oldid=4631839“-დან