ისიდორე კვიცარიძე
ისიდორე გრიგოლის ძე კვიცარიძე (დ. 11 აგვისტო, 1870, ოფურჩხეთი — გ. დეკემბერი, 1937) — საზოგადო მოღვაწე, მწერალი, გამომცემელი. „მესამე დასის“ წევრი 1893-1897 წლებში. რეპრესირებული. მამა — მღვდელი გრიგოლ სამსონის ძე კვიცარიძე. წერდა ფსევდონიმებით: „ისო“, „ქუთათური მწიგნობარი“, „არიძე“, „ის-არიძე“. მეგობრობდა ქართველ მწერლებსა და პოეტებთან, მათ შორის აკაკი წერეთელთან, ცისფერყანწელებთან.
| ისიდორე კვიცარიძე | |
|---|---|
 ისიდორე კვიცარიძე ჟურნალ-გაზეთების კანტორა „იმერეთში“ | |
| დაბადების თარიღი | 11 აგვისტო, 1870 |
| დაბადების ადგილი | ოფურჩხეთი, ქუთაისის გუბერნია, რუსეთის იმპერია |
| გარდაცვალების თარიღი | 1937 |
| საქმიანობა | მწერალი, საზოგადო მოღვაწე და გამომცემელი |
| მოქალაქეობა |
რუსეთის იმპერია.svg){kind=small} საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა.svg){kind=small} სსრკ |
1899 წელს ქუთაისში სხვებთან ერთად დააარსა სამრეწველო-სავაჭრო ამხანაგობა „კოლხიდა“, რომელიც სოფლის მეურნეობის რამდენიმე სფეროში მუშაობდა, მათ შორის არის: მეაბრეშუმეობა, მებამბეობა, მეხილეობა, მეღვინეობა. 1900-იან წლებში ისიდორე კვიცარიძემ ამავე სახელწოდებით საგამომცემლო და პრესის გავრცელების კანტორა შექმნა. „კოლხიდა“ ბეჭდავდა პერიოდულ გამოცემებს, საგანმანათლებლო და ლიტერატურული ჟანრის წიგნებს. პრესას და გამოცემებს ავრცელებდა ქუთაისის გუბერნიის მთელ ტერიტორიაზე.
1907 წლის 22 მარტს ხელისუფლებამ „კოლხიდა“ დახურა და მისი გამოცემების კონფისკაცია მოახდინა. მოგვიანებით, 1908 წელს ისიდორე კვიცარიძე ჟანდარმერიამ დააპატიმრა. ეროვნულ არქივში დაცულ ჟანდარმერიის ბარათში დაკავების მიზეზი მითითებული არ არის, თუმცა იმდროინდელ პრესაში დაკავების მიზეზად არალეგალური ლიტერატურის გავრცელებაა დასახელებული. კვიცარიძეს ერთწლიანი პატიმრობა მიესაჯა. პატიმრობიდან გათავისუფლების შემდეგ ის საგამომცემლო და პრესის გავრცელების საქმეს დაუბრუნდა და პრესის კანტორა „იმერეთი“ დააფუძნა. ამ კანტორას ხშირად სტუმრობდნენ ქართველი მწერლები და საზოგადო მოღვაწეები. დღემდე არაერთი საინტერესო ფოტოა შემორჩენილი. საქართველოს საბჭოთა ოკუპაციის შემდეგ, 1922-1923 წლებში ისიდორე კვიცარიძემ ათწლეულების განმავლობაში ნაგროვები გამოცემები საქართველოს მუზეუმს გადასცა.
ისიდორე კვიცარიძე 1934 წლის 17 ივნისს დააპატიმრეს და მისი ქონების კონფისკაცია მოახდინეს. 1937 წელს კიდევ ერთხელ დააპატიმრეს 1902 წლიდან „მენშევიკების“ პარტიის წევრობის ბრალდებით. მის წინააღმდეგ გამოიყენეს ჩხრეკის დროს აღმოჩენილი მიმოწერა ემიგრანტებთან - საფრანგეთში მცხოვრებ ზაქრო ჩაჩუასა და გერმანიაში მცხოვრებ გელაზანიასთან. მისი სახლიდან ამოიღეს ნოე ჟორდანიას წიგნი „ვეფხისტყაოსნის კრიტიკა“, რომელიც, ბრალდების თანახმად, მას ჩაჩუამ გამოუგზავნა. 1937 წლის დეკემბერში ისიდორე კვიცარიძეს შინაგან საქმეთა სახელმწიფო კომისარიატის „ტროიკამ“ დახვრეტისა და ქონების კონფისკაციის განაჩენი გამოუტანა. განაჩენი მალევე აღსრულდა.
საარქივო წყარო
რედაქტირება- საქართველოს ეროვნული არქივის საისტორიო ცენტრალური არქივის ფონდი 153, აღწერა 3, ბარათი 2159
ლიტერატურა
რედაქტირება- ნიკოლოზ საღარაძე, ეროვნული არქივის ფოტოკოლექცია, თბილისი, 2014. გვ. 18-19.