იოზეფ კუდელკა
იოზეფ კუდელკა (ჩეხ. Josef Koudelka; დ. 10 იანვარი, 1938 წელი, ბოსკოვიცე, ჩეხოსლოვაკია) - ჩეხი-ფრანგი ფოტოგრაფი. ის არის მაგნუმის ფოტოების წევრი (საერთაშორისო ფოტოგრაფიული კოოპერატივი)[1] და მოგებული აქვს ჯილდოები, როგორებიცაა Prix Nadar (1978), Grand Prix National de la Photographie (1989), Grand Prix Henri Cartier-Bresson (1991) და Hasselblad Foundation International ჯილდო ფოტოგრაფიაში (1992). მისი ნამუშევრების გამოფენა ჩატარდა თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმსა და ფოტოგრაფიის საერთაშორისო ცენტრში, ნიუ იორკი; გალერეა ჰაივარდი, ლონდონი; სტედელიკის მუზეუმი ამსტერდამი; და პარიზის ტოკიოს სასახლე.
| იოსეფ კუდელკა | |
|---|---|
 | |
| დაბადების თარიღი |
10 იანვარი, 1938 ბოსკოვიცე, ჩეხოსლოვაკია |
| ეროვნება | ჩეხი |
| მოქალაქეობა | ჩეხეთი |
| საქმიანობა | ფოტოგრაფი |
| ცნობილია როგორც | ქუჩის ფოტოგრაფი |
ბიოგრაფია
რედაქტირება
კუდელკა დაიბადა 1938 წელს ჩეხოსლოვაკიის პატარა ქალაქ ბოსკოვიცეში.[2] მან დაიწყო ოჯახის და მისი შემოგარენის ფოტოგრაფია 6 × 6 ბაკელიტის კამერით. 1956 წელს სწავლობდა პრაღის ტექნიკურ უნივერსიტეტში (UTVUT), 1961 წელს მიიღო ინჟინრის დიპლომი. მან იმავე წელს დადგა პირველი ფოტოგრაფიული გამოფენა. მოგვიანებით იგი მუშაობდა საავიაციო ინჟინრად პრაღასა და ბრატისლავაში. კუდელკა გადაიღო სცენაზე გამოსვლები პრაღის თეატრში, კარიბჭის მიღმა Rolleiflex- ის კამერით. 1967 წელს მან გადაწყვიტა უარი ეთქვა ინჟინერიის კარიერაზე, როგორც ფოტოგრაფი სრული დროით მუშაობისთვის. 1962-1971 წლებში კუდელკამ იმოგზაურა მთელს ჩეხოსლოვაკიაში, რუმინეთში, უნგრეთში, საფრანგეთსა და ესპანეთში, სადაც იღებდა რომაელ ხალხს (ეგზონიმით ბოშების მიერ ინგლისურად ცნობილი).[3] რომაელები ცხოვრობდნენ მომთაბარე ცხოვრების წესით და ყოველ ზაფხულს კუდელკა მიემგზავრებოდა პროექტისთვის, "თან ზურგჩანთას და საძილე ტომარას ატარებდა, ღია ცის ქვეშ იძინებდა და მშვიდად ცხოვრობდა".
ის დაბრუნდა ბოშების ფოტოგრაფიიდან რუმინეთში, საბჭოთა კავშირის შემოჭრამდე ორი დღით ადრე, 1968 წლის აგვისტოში.[4] ის შეესწრო და გადაიღო ვარშავის პაქტის სამხედრო ძალები, როდესაც ისინი პრაღაში შეიჭრნენ. კუდელკას ზოგიერთი ფოტო პრაღიდან გაიტანეს სააგენტო Magnum Photos- ში და ანონიმურად გამოქვეყნდა ჟურნალ The Sunday Times Magazine- ში ინიციალებით P. P. (პრაღის ფოტოგრაფი).[5]
კუდელკას სურათები ამ მოვლენების შესახებ საერთაშორისო დრამატულ სიმბოლოდ იქცა და იქნა აღიარებული, როგორც "მე -20 საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი ფოტოჟურნალისტური ესე". 1969 წელს "ანონიმ ჩეხ ფოტოგრაფს" მიენიჭა საზღვარგარეთის პრესკლუბის რობერტ კაპას ოქროს მედალი, განსაკუთრებული გამბედაობისთვის საჭირო ფოტოსურათებისთვის. ამ მოვლენების შესახებ მისი მრავალი ფოტოსურათი ათწლეულების შემდეგ არ უნახავთ. კუდელკამ მოითხოვა სამთვიანი სამუშაო ვიზა ინგლისში და 1970 წელს წავიდა კიდეც, სადაც მან პოლიტიკური თავშესაფარი მოითხოვა და ათ წელზე მეტი ხნის განმავლობაში დარჩა.[2] 1971 წელს იგი შეუერთდა მაგნუმს, როგორც ასოცირებულ წევრს და გახდა სრულუფლებიანი წევრი 1974 წელს. მან განაგრძო ევროპაში ხეტიალი თავისი კამერით. 1970-იანი და 1980-იანი წლების განმავლობაში კუდელკამ თავისი შემოქმედება მრავალი გრანტისა და ჯილდოს მეშვეობით განაგრძო და განაგრძო მსხვილი პროექტების გამოფენა და გამოცემა, როგორიცაა ბოშები (1975) და დევნილები (1988). შონ ო'ჰეგანმა, რომელიც წერს The Observer- ში 2011 წელს, ბოშები აღწერა როგორც "დოკუმენტური ფოტოგრაფიის კლასიკა".[3]
ის 1986 წლიდან მუშაობდა პანორამულ კამერაზე და 1999 წელს გამოუშვა ამ ფოტოების კრებული თავის წიგნში „ქაოსი“. კუდელკას გამოქვეყნებული აქვს მისი ნამუშევრების მრავალი სხვა წიგნი, მათ შორის 2006 წელს რეტროსპექტული ტომი „კუდელკა“. მან და მისმა ნამუშევრებმა მხარდაჭერა და აღიარება მიიღეს მისი მეგობრის, ფრანგი ფოტოგრაფის ანრი კარტიე-ბრესონისგან. მას ასევე მხარი დაუჭირა ჩეხეთის ხელოვნების ისტორიკოსმა ანა ფაროვამ.[6]
ლიტერატურა
რედაქტირება- nvasion 68: Prague. New York: Aperture. ISBN 978-1-59711-068-6; France: Tana. ISBN 978-2-84567-438-7, 2008.
- Koudelka Piedmont. Contrasto, 2010. ISBN 978-88-6965-217-2.
- Lime. Paris: Xavier Barral, 2012. ISBN 978-2-9151-7385-7.
- Wall. New York: Aperture, 2013. ISBN 978-1-5971-1241-3.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირებასქოლიო
რედაქტირება- ↑ Smyth, Diane (24 December 2019). „Barriers, barbed wire and borders in the head: Josef Koudelka's Holy Land“. The Guardian. ISSN 0261-3077. ციტირების თარიღი: 2020-09-17.
- ↑ 2.0 2.1 O'Hagan, Sean (23 August 2008). „Sean O'Hagan meets photographer Josef Koudelka who captured the 1968 Soviet invasion of Prague“. The Observer. ISSN 0029-7712. ციტირების თარიღი: 2020-09-17.
- ↑ 3.0 3.1 Koudelka Gypsies by Josef Koudelka and Will Guy – review (15 October 2011). ციტირების თარიღი: 2020-09-18
- ↑ Time for a revolution: how the art of 1968 caught a world in turmoil (30 April 2018). ციტირების თარიღი: 2020-09-18
- ↑ Hudson, Berkley (2009). Encyclopedia of Journalism. Thousand Oaks, Calif.: SAGE, გვ. 1065–66. ISBN 978-0-7619-2957-4.
- ↑ Richter, Jan (2 March 2010). „Art historian Anna Fárová dies at 81“. Radio Prague. ციტირების თარიღი: 2 March 2010.