იაგაილო
იაგაილო (ვლადისლავ II იაგაილო; ლიეტ. Jogaila Algirdaitis, პოლ. Władysław II Jagiełło, ბელარ. Ягайла; (დ. დაახლოებით 1351 — გ. 1 ივნისი, 1434) — ვიტებსის მთავარი; ლიტვის დიდი მთავარი (იაგაილო, 1377–1381) კეისტუტთან ერთად (პირველად), (1382–1392, მეორედ); პოლონეთის მეფე (ვლადისლავ II იაგაილო) - 1386–1434) - იაგელონების დინასტიის ფუძემდებელი.
| იაგაილო (ვლადისლავ II) | |
|---|---|
|
ლიეტ. Jogaila Algirdaitis პოლ. Władysław II Jagiełło | |
.jpg) | |
| ლიტვის დიდი მთავარი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 1377 |
| მმართ. დასასრული: | 1381 |
| წინამორბედი: | ოლგერდი |
| მემკვიდრე: | კეისტუტი |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 1351 |
| დაბ. ადგილი: | ვილნიუსი |
| გარდ. თარიღი: | გარადოკი |
| მეუღლე: |
ჰედვიგია პოლონელი ანა ცელიელი ელიზაბეტა გრანოვსკა სოფია ჰოლშანსკა |
| შვილები: | ელისაბედ ბონიფაცია, იადვიგა, ვლადისლავ III ვერნენჩიკი, კაზიმირ IV იაგაილონი |
| დინასტია: | გედიმინოვიჩები, იაგელონები |
| მამა: | ოლგერდი |
| დედა: | იულიანია ტვერსკაია |
გედიმინასის შვილიშვილი, ოლგრედისა და მართლმადიდებელი თავადის ქალის იულიანა ტვერსკოის საყვარელი შვილი. ჯერ კიდევ ახალგაზრდობაში, ზოგიერთი მკვლევრის მოსაზრებით, მან მიიღო მართლმადიდებლობა და სახელი იაკობი (ამ სახელით მართავდა ვიატებსს); ისტორიკოსთა ნაწილი კი მიიჩნევს, რომ ის იყო წარმართი, მოგვიანებით მიიღო კათოლიციზმი და სახელი ვლადისლავი.
ბრძოლა ძალაუფლებისთვის
რედაქტირებაიაგაილო მამის (ოლგრედი 1377წ.) გარდაცვალების შემდეგ დიდი მთავარი გახდა. მან ბრძოლა წამოიწყო კეისტუტისთან, რომელიც ბიძამისი იყო. იაგაილომ იგი ეშმაკურად მიიტყუა შეხვედრაზე და კრევსის ციხესიმაგრეში გამოკეტა, სადაც კეისტუტისი, ზოგიერთი ცნობებით დარდისგან დაიღუპა. არსებობს სხვა ვარაუდიც, რომ იგი გაგუდეს იაგაილოს ბრძანებით. ამბობენ, რომ იაგაილომ მისი მეუღლის ბირუტუს დახრჩობის ბრძანებაც გასცა. იაგაილოს ბიძაშვილი ვიტოვტი, მამასთან ერთად, კრევსის ციხესიმაგრეში იყო დატყვევებული. მან თავს ტევტონთა ორდენის მაგისტრთან გაქცევით უშველა და იაგაილოს წინააღმდეგ საბრძოლველად კავშირი გერმანელ რაინდებთან დაამყარა. ვიტოვტმა მდ. დუბისაზე შეთანხმებას მიაღწია. მან იაგაილო აიძულა უარი ეთქვა ჟმუდზე და 4 წლის განმავლობაში კათოლიკური სარწმუნოება მიაღებინა(1384).
საოჯახო ხე
რედაქტირება| გედიმინასი დ. 1275 გ. 1341 |
ეინა დ. 1280 გ. 1344 |
ალექსანდრ ტვერი დ. 1301 გ. 22 ოქტომბერი, 1339 |
ანასტასია გალიჩი | ||||||||||
| ალგირდასი დ. 1296 გ. 24 მაისი, 1377 |
იულიანა ტვერელიr დ. 1330 გ. 1392 |
||||||||||||
| 1 იადვიგა დ. 1374 გ. 17 ივლისი, 1399 |
2 ანა ცელიელი დ. 1380/81 გ. 21 მაისი, 1416 |
იაგაილო დ. დაახ. 1351 გ. 1 ივნისი, 1434 |
3 ელიზაბეტა გრანოვსკა დ. 1372 გ. 12 მაისი, 1420 |
4 სოფია ჰოლშენი დ. დაახ. 1405 გ. 21 სექტემბერი, 1461 | |||||
| 1 | 2 | 4 | 4 | 4 | |||||
| ელიზაბეტა ბონიფაცია დ. 22 ივნისი, 1399 გ. 13 ივლისი, 1399 |
იადვიგა იაგელონი დ. 8 აპრილი, 1408 გ. 8 დეკემბერი, 1431 |
ვლადისლავ III დ. 31 ოქტომბერი, 1424 გ. 10 ნოემბერი, 1444 |
კაზიმირი დ. 16 მაისი, 1426 გ. 2 მარტი, 1427 |
კაზიმირ IV დ. 30 ნოემბერი, 1427 გ. 7 ივნისი, 1492 | |||||
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირებალიტერატურა
რედაქტირება
- Bideleux, Robert (1998), A History of Eastern Europe: Crisis and Change, Routledge, ISBN 978-0-415-16111-4
- Bojtár, Endre (2000), Foreword to the Past: A Cultural History of the Baltic People, Budapest: Central European University Press, ISBN 978-963-9116-42-9
- Delbrück, Hans (1990), The Barbarian Invasions: History of the Art of War, University of Nebraska Press, ISBN 978-0-8032-6447-2, https://books.google.com/?id=hdh4Elj-3WEC&pg=PA526
- Deveike, Jone (1950), "The Lithuanian Diarchies", The Slavonic and East European Review 28 (71): 392–405