ერნსტ აბე

ერნსტ აბე
	გერმ. Ernst Karl Abbe
დაბ. თარიღი	23 იანვარი, 1840
დაბ. ადგილი	აიზენახი, საქსონია-ვაიმარ-აიზენახი, გერმანიის კავშირი
გარდ. თარიღი	14 იანვარი, 1905 (64 წლის)
გარდ. ადგილი	იენა, საქსონია-ვაიმარ-აიზენახი, გერმანიის იმპერია
დასაფლავებულია	Nordfriedhof
მოქალაქეობა	საქსონია-ვაიმარ-აიზენახი
საქმიანობა	ფიზიკოსი, ასტრონომი, უნივერსიტეტის პროფესორი, lens designer და სტატისტიკოსი
მუშაობის ადგილი	იენის უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი	გეტინგენის უნივერსიტეტი და იენის უნივერსიტეტი
განთქმული მოსწავლეები	გოტლობ ფრეგე
სამეცნიერო ხარისხი	ფილოსოფიის დოქტორი
მეუღლე	Elisabeth Abbe
ჯილდოები	ბავარიის მაქსიმიალიანის ორდენი სამეცნიერო და სახელოვნებო მიღწევებისათვის
	ერნსტ აბე ვიკისაწყობში

სხვა მნიშვნელობებისთვის იხილეთ აბე.

ერნსტ აბე (გერმ. Ernst Karl Abbe; დ. 23 იანვარი, 1840, აიზენახი — გ. 14 იანვარი, 1905, იენა) — გერმანელი ფიზიკოს-ოპტიკოსი, მიკროსკოპში გამოსახულების წარმოქმნის თეორიის ავტორი. 1870-იდან თეორიული ფიზიკის პროფესორი იენაში, 1877-90 იენის ობსერვატორიის დირექტორი. მიკროსკოპების კონსტრუქციის მეცნიერული საფუძვლების კვლევის მიზნით 1863 მუშაობდა კ. ცაისის ოპტიკის სახელოსნოებში. აბეს მიკროსკოპის თეორია (1872) ამ რთული ამოცანის გადაწყვეტის პირველი მეცნიერული ცდაა. 1870 დაადგინა ე. წ. სინუსების კანონი, რომელსაც ფართოდ იყენებენ ოპტიკურ გამოთვლებში.

მეხსიერება

ოპტიკაში აბეს სახელს ატარებენ:

მთვარეზე აბეს პატივსაცემად არსებობს კრატერი.

ლიტერატურა

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, თბ., 1975. — გვ. 24.

სქოლიო

↑ ^1.0 ^1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 Аббе Эрнст // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969. — Т. 1 : А — Ангоб. — С. 14.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ ^3.0 ^3.1 MacTutor History of Mathematics archive — 1994.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 Ernst Abbe
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^5.0 ^5.1 RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ ^6.0 ^6.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^7.0 ^7.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^8.0 ^8.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>
↑ ^9.0 ^9.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>
↑ ^10.0 ^10.1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a>
↑ ^11.0 ^11.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118646419 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

ეს სტატია პიროვნების შესახებ ჯერჯერობით ესკიზია. თქვენ შეგიძლიათ დაგვეხმაროთ მის შევსებაში.

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:საფრანგეთის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb123054337_BnF_authorities]:_პლატფორმა_ღია_მონაცემები<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-1] 1.0 ^1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q17378135">Аббе_Эрнст_//_[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ალექსანდრე_პროხოროვი|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохорова]]_—_3-е_изд._—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969._—_Т.&nbsp;1_:_А_—_Ангоб._—_С.&nbsp;14.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 Аббе Эрнст // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969. — Т. 1 : А — Ангоб. — С. 14.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q547473">MacTutor_History_of_Mathematics_archive<span_class="wef_low_priority_links">_—_1994.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a></div>-3] 3.0 ^3.1 MacTutor History of Mathematics archive — 1994.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q5375741">[https://www.britannica.com/biography/Ernst-Abbe_Ernst_Abbe]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 Ernst Abbe
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">RKDartists<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-5] 5.0 ^5.1 RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-6] 6.0 ^6.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|ბროკჰაუზის_ენციკლოპედია]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-7] 7.0 ^7.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q2664168">[http://www.enciclopedia.cat/enciclop%C3%A8dies/gran-enciclop%C3%A8dia-catalana/EC-GEC-0000089.xml_Gran_Enciclopèdia_Catalana]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ca:Grup_Enciclopèdia|Grup_Enciclopèdia]],_1968.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a></div>-8] 8.0 ^8.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q3407324">[[:hr:Opća_i_nacionalna_enciklopedija|Proleksis_enciklopedija]],_[[:hr:Opća_i_nacionalna_enciklopedija|Opća_i_nacionalna_enciklopedija]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2009.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a></div>-9] 9.0 ^9.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q1789619"><i_class="wef_low_priority_links">[[:hr:Dalibor_Brozović|Brozović&nbsp;D.]],_[[:hr:Tomislav_Ladan|Ladan&nbsp;T.]]</i>_[[:ხორვატული_ენციკლოპედია|Hrvatska_enciklopedija]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:hr:Leksikografski_zavod_Miroslav_Krleža|LZMK]],_1999._—_9272&nbsp;გვრ.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a></div>-10] 10.0 ^10.1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Deutsche_Nationalbibliothek]]</i>_[http://d-nb.info/gnd/118646419/_Record_#118646419]_//_ინტეგრირებული_ნორმატიული_ფაილი<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-11] 11.0 ^11.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118646419 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

ერნსტ აბე
გერმ. Ernst Karl Abbe

დაბ. თარიღი	23 იანვარი, 1840(1840-01-23)^[1] ^[2] ^[3] ^[4] ^[5] ^[6] ^[7] ^[8] ^[9] ^[10]
დაბ. ადგილი	აიზენახი, საქსონია-ვაიმარ-აიზენახი, გერმანიის კავშირი^[11]
გარდ. თარიღი	14 იანვარი, 1905(1905-01-14)^[1] ^[2] ^[3] ^[4] ^[5] ^[6] ^[7] ^[8] ^[9] ^[10] (64 წლის)
გარდ. ადგილი	იენა, საქსონია-ვაიმარ-აიზენახი, გერმანიის იმპერია^[11]
დასაფლავებულია	Nordfriedhof
მოქალაქეობა	საქსონია-ვაიმარ-აიზენახი
საქმიანობა	ფიზიკოსი, ასტრონომი, უნივერსიტეტის პროფესორი, lens designer და სტატისტიკოსი
მუშაობის ადგილი	იენის უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი	გეტინგენის უნივერსიტეტი და იენის უნივერსიტეტი
განთქმული მოსწავლეები	გოტლობ ფრეგე
სამეცნიერო ხარისხი	ფილოსოფიის დოქტორი
მეუღლე	Elisabeth Abbe
ჯილდოები	ბავარიის მაქსიმიალიანის ორდენი სამეცნიერო და სახელოვნებო მიღწევებისათვის
ერნსტ აბე ვიკისაწყობში