ევანჯელისტა ტორიჩელი

იტალიელი მათემატიკოსი და ფიზიკოსი

ევანჯელისტა ტორიჩელი (იტალ. Evangelista Torricelli; დ. 15 ოქტომბერი, 1608, ფაენცა — გ. 25 ოქტომბერი, 1647, ფლორენცია) — იტალიელი მათემატიკოსი და ფიზიკოსი. მათემატიკური განათლება მიიღო რომში გ. გალილეის მოწაფის ბ. კასტელის ხელმძღვანელობით. 1641 გადავიდა არჩეტრიში, სადაც გალილეის ეხმარებოდა შრომების დამუშავებაში. 1642-იდან, გალილეის სიკვდილის შემდეგ, იყო ტოსკანის დიდი ჰერცოგის კარის მათემატიკოსი, ამავე დროს ფლორენციის უნივერსიტეტის პროფესორი. ყველაზე მეტად ცნობილია ტორიჩელის შრომები, რომლებიც ეხება პნევმატიკისა და მექანიკის საკითხებს. 1644 განავითარა ატმოსფერული წნევის თეორია, დაამტკიცა ე. წ. ტორიჩელის სიცარიელის მიღების შესაძლებლობა და გამოიგონა ვერცხლის-წყლიანი ბარომეტრი. საფუძველი ჩაუყარა ჰიდრავლიკას, გამოიყვანა ჭურჭლიდან იდეალური სითხის გამოდინების სიჩქარის ფორმულა (ტორიჩელის ფორმულა).

ევანჯელისტა ტორიჩელი
იტალ. Evangelista Torricelli
დაბ. თარიღი 15 ოქტომბერი, 1608(1608-10-15)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]
დაბ. ადგილი რომი, პაპის ოლქი[7] [8]
გარდ. თარიღი 25 ოქტომბერი, 1647(1647-10-25)[1] [2] [3] [4] [5] (39 წლის)
გარდ. ადგილი ფლორენცია, ტოსკანის დიდი საჰერცოგო[9] [1] [7] [2] [10] [11]
დასაფლავებულია სან-ლორენცოს ბაზილიკა[12]
მოქალაქეობა ტოსკანის დიდი საჰერცოგო
საქმიანობა მათემატიკოსი[1] [13] , ფიზიკოსი[1] [13] და გამომგონებელი
მუშაობის ადგილი გალილეო გალილეი, ფერდინანდო II მედიჩი, Benedetto Castelli[2] და Giovanni Ciampoli[2]
ალმა-მატერი საპიენცის უნივერსიტეტი[2] და სავარ. Roman College[2]
გავლენა მოახდინეს

შრომები აქვს აგრეთვე მათემატიკაში, ბალისტიკაში და სხვა.

ლიტერატურა

რედაქტირება
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 MacTutor History of Mathematics archive — 1994.
  3. 3.0 3.1 SNAC — 2010.
  4. 4.0 4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  5. 5.0 5.1 Gran Enciclopèdia CatalanaGrup Enciclopèdia, 1968.
  6. Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedijaLZMK, 1999. — 9272 გვრ.
  7. 7.0 7.1 7.2 Favino F. Dizionario Biografico degli Italiani — 2019. — Vol. 96.
  8. https://books.google.cat/books?id=FVZ97lqmSnAC&pg=PA42 — გვ. 42.
  9. Гельфер Я. М. Торричелли Эванджелиста // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1977. — Т. 26 : Тихоходки — Ульяново. — С. 116.
  10. Complete Dictionary of Scientific Biographyდეტროიტი: Charles Scribner's Sons, 2008. — ISBN 978-0-684-31559-1
  11. The Galileo Project
  12. Find a Grave — 1996.
  13. 13.0 13.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118623427 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.