ბოიარინი (ბულგ. боляр or болярин; უკრ. буй or боярин; რუს. боя́рин; რუმ. boier; ბერძ. βογιάρος) — ფეოდალური საზოგადოების უმაღლესი ფენა X—XVII საუკუნეების ბულგარეთში, კიევის რუსეთში, გალიჩ-ვოლინის სამთავროში, მოსკოვის დიდი სამთავროში, ლიტვის დიდ სამთავროში, სერბეთში, ხორვატიაში, სლოვენიაში, მოლდოვის სამთავროში, ვლახეთში, XIX საუკუნიდან კი რუმინეთში.

რუსი ბოიარინის პიოტრ პოტიომკინის პორტრეტი, ხუან კარენიო დე მირანდას ნახატი
რუსი ბოიარინები

თვითონ ტერმინი მომდინარეობს ძველი რუსული სიტყვა бояринъ-დან, რომელიც დამკვიდრდა ძველი საეკლესიო სლავური ენიდან და თავის მხრივ დუნაიურ-ბულგარული წარმოშობისაა.[1][2][3][4]

ბოიარინების გვარის ადამიანების შთამომავლები ჩაწერილები არიან საგვარეულო წიგნებში, ბოიარინულ წიგნებსა და სიებში, რომელთა შორის ზოგიერთი სახელმწიფო არქივებში ინახება. მათ შორის მრავალი თავადური წარმოშობის იყო, რომლებსაც მამულები დაკარგული ჰქონდათ და გადასულები იყვნენ დიდი თავადის ან სულაც მეფის სამსახურში, რომლის სანაცვლოდაც ეს უკანასკნელები მათ ახალ მიწებს ან მამულს აძლევდნენ.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. М. Фасмер. Этимологический словарь русского языка. Под. ред. О. Н. Трубачёва. Т. I. Москва, «Прогресс», 1986. С. 203.
  2. Slovník jazyka staroslověnského. Т. I. Praha, 1958. C. 136.
  3. Български етимологичен речник, ტ. 1, София: Издателство на българската академия на науките, 1971. — გვ. 66.
  4. Черных П. Я., Историко-этимологический словарь современного русского языка, ტ. 1, М.: Русский язык, 1993. — გვ. 106.