აფშერონული ცხვარი
აფშერონული ცხვარი (აზერ. Abşeron qoyunu) — აზერბაიჯანული ცხვრის ჯიში.
ისტორია რედაქტირება
2007 წლის 29 ივნისს,[1][2] აზერბაიჯანში ადგილობრივი ჯიშის სელექციის გზით, გამოიყვანეს ცხვრის ახალი ჯიში, რომელიც თავისი წინპრების საუკეთესო თვისებებს შეიცავს. ამ სამუშაოებში, მრავალი წლის განმავლობაში, ჩართული იყო აფშერონის ექსპერიმენტული მეცხოველეობის სადგურის მეცნიერ-თანამშრომელი, სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა კანდიდატი, სელექციონერი ნაჯაფ ნაჯაფოვი.
ახალი ჯიშის გამოყვანას მრავალწლიანი სელექციური და კვლევითი სამუშაოები დასჭირდა. ჯიში ხასიათდება ნახევრადუხეში მატყლით. დაკავშირებული სამუშაოები დაიწყო ჯერ კიდევ 1971 წელს, როდესაც გაქრობის საფრთხის ქვეშ დადგა ერთ-ერთი აზერბაიჯანული ადგილობრივი სახეობის ცხვარი „გალა გოინუ“, რომლის გადარჩენას მთელი ძალებით ცდილობდნენ და დაიწყეს მისი აღდგენისთვის მუშაობა. 1980-1995 წლებში „გალა გოინლუს“ საფუძველზე დაიწყო ახალი ჯიშის — აფშერონულის გამოყვანის სამუშაოები.
განხილული და დამტკიცებული იქნა ახალი ჯიშის გამოყვანის გეგმები. მუშაობა დაიწყეს „გიუზდექის“ და „გობუს“ საბჭოთა მეურნეობებმა. გამოიყვანის შემდეგ და 21 000-ზე მეტი ცხვარი გაიყიდა ქვეყნის სხვადასხვა რეგიონში: ყუბაში, ხაჩმაზში, სალიანში, შირვანში, ზაქათალაში.
ჯიშის მოკლე დახასიათება რედაქტირება
- ჯიშის მიმართულება — სახორცე, სამატყლე, მერძეული
- მატყლის ტიპი — ნახევრადუხეში
- მატყლის ფერი — ღია ნაცრისფერი, მოთეთრო
- მატყლის სიგრძე — 16-25 სმ.
- წონა — ვერძი 60-70 კგ, ნერბი 45-50 კგ.
ლიტერატურა რედაქტირება
- Small ruminant breeds of Azerbaijan. M.V.Abdullaev, N.A.Nadjafov, N.B.Ismayilov, B.M.Odjahkuliev and M.G.Balakishiev. Characterization of small ruminant breeds in central Asia and the Caucasus. /ed by Iniguez, Luis. Mueller, Joaquin International Center for Agricultural Research in the Dry Areas. 2008. P. 335-373.
- Наджафов Н.А. Перспективы восстановления, размножения и совершенствования продуктивных качеств овец «Гала Гойуну» в условиях Апшерона.//Тезисы докладов республиканского совещания продуктивности с/х. Азербайджана. Баку, 1980.
- Наджафов Н.А. Временная инструкция по бонитировке жирно-хвостных овец «Гала Гойуну» дополнено и утверждено плем совета МСХ, 3 июля 1977.//Утверждено по приказу МСХ Азерб.ССР от 23 февраля 1978 г.
- Наджафов Н.А. Перспективы дальнейшего восстановления, размножения и со-вер¬шенствования продуктивных качеств овец «Гала Гойуну» на Апшероне»//Доклад на-уч¬ной конференции по теме «Проблема сохранения использования Аборегенных (местных) по¬род и популяции животных образовательных процессе Закафказское отделение ВАСХНИЛ гор. Кировабад, 18-19 ноябрь 1976.
- Наджафов Н.А. Овцы Гала-Апшеронская//Тезис научных сборников ВНИОК. Ставрополь, 1991, с. 152-154.
- Nəcəfov N.A. Perspektivli Abşeron qoyun cinsi yaradılmışdır. //”Azərbaycan elmi” beynəlxalq elmi nəzəri jurnal. №6-7, Bakı, 2005, səh. 10-23.
- Создано новый пород овец.// газета «Зеркало», 26 октября 2002 г.
- «Золотой ключик» генефонда. // Газета «Зеркало», 3 декабря 2004 г.
- Если долго мучиться. // Газета «Зеркало», 4 августа 2007 г.
- AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI, KƏND TƏSƏRRÜFATI NAZİRLİYİ, RİEB “AZƏRDAMAZLIQBİRLİYİ”, Az. ETHİ-nin Abşeron heyvandarlıq təcrübə Stansiyası. QALA - ABŞERON CİNSLİ QOYUNLARIN BONİTİRƏSİNƏ ZOOTEXNİKİ TƏLƏBATA DAİR TƏLİMAT, BAKI - 1994
- Small ruminant breeds of Azerbaijan. M.V.Abdullaev, N.A.Nadjafov, N.B.Ismayilov, B.M.Odjahkuliev and M.G.Balakishiev. Characterization of small ruminant breeds in central Asia and the Caucasus. /ed by Iniguez, Luis. Mueller, Joaquin International Center for Agricultural Research in the Dry Areas. 2008. P. 335-373.
