ამერიკის შუა დასავლეთ შტატების სამზარეულო
შუადასავლეთის სამზარეულო (ინგლ. Cuisine of the Midwestern United States) — ამერიკული შუა დასავლეთის რეგიონული სამზარეულო. იგი კულინარიულ ფესვებს უმთავრესად ცენტრალური, ჩრდილოეთ და აღმოსავლეთ ევროპისა და მშობლიური ჩრდილოეთ ამერიკის სამზარეულოსგან იღებს, ხოლო მასზე გავლენას — რეგიონული და ადგილობრივი წარმოების საკვები პროდუქტები და კულტურული მრავალფეროვნება ახდენს.
ყოველდღიური შუა დასავლეთ შტატების საშინაო სამზარეულო ზოგადად აჩვენებს მარტივ და გულწრფელ კერძებს, რომლებიც დაფუძნებულია ადგილობრივად მოყვანილ საკვების სიუხვეზე. მისი კულინარიული პროფილები შეიძლება ჩანდეს „ამერიკული საკვების“ სინონიმში.
Midwest-ის რესტორნები ასევე გთავაზობთ მრავალფეროვან ეთნიკურ სამზარეულოს და დახვეწილ, თანამედროვე ტექნიკას.
ფონი
რედაქტირებაზოგჯერ მას „ამერიკის პურის კალათას“ უწოდებენ. შუა დასავლეთი წარმოადგენს მარცვლეულის წარმოების ცენტრს. აქ განსაკუთრებით აწარმოებენ ხორბალს, სიმინდს და სოიოს მარცვლებს. [1] გრეჰემის პური, სიმინდის ორცხობილა და ჯონის ნამცხვრები შუადასავლეთის ტრადიციული საკვებია, ისევე როგორც კარაქის ნამცხვრები, შოკოლადის ნამცხვარი, ეშმაკის საკვების ნამცხვარი, ქოქოსის ნამცხვარი და ხილის ნამცხვარი. ფქვილს იყენებდნენ მსუბუქი ღრუბელი ნამცხვრების, დონატების, ფუნთუშების, საკონდიტრო ნაწარმისა და სწრაფი პურის დასამზადებლად, როგორიცაა სოდას პური და ფხვიერი ორცხობილა. მარცვლეულს, როგორიცაა შვრიის ფაფა, გატეხილი ხორბალი და სიმინდის ფქვილი, იყენებდნენ ქაშას მოსამზადებლად, როდესაც მას ამზადებდნენ რძის გარეშე. [2]
1839 წელს ჩრდილო-აღმოსავლეთის ნიუ-იორკის შტატი გახდა ქვეყნის წამყვანი რძის მწარმოებელი, ეს პოზიცია მან დაიკავა მანამ, სანამ აიოვას შტატმა არ გადაასწრო იგივე მაჩვენებლით 1890 წელს. დიდი ხანი არ გასულა მას შემდეგ, რაც ვისკონსინის წამყვანი რძის მწარმოებელი გახდა. [3]
ძროხისა და ღორის გადამუშავება დიდი ხანია შუადასავლეთის მრეწველობაა. ჩიკაგო და კანზას სიტი იყო საქონლის ხორცის საწყობები და გადამამუშავებელი ცენტრებს, ხოლო ცინცინატი, მეტსახელად "Porkopolis", ერთ დროს მსოფლიოში უდიდესი ღორის მწარმოებელი იყო. [4] აიოვა არის ღორის ხორცის წარმოების ცენტრი აშშ-ში. ღორის ძეხვეულს არომატიზებას უკეთებენ შავი პილპილით და შებოლვით, რათა დაემზადებინათ ფრანკფურტერები. საუზმეზე დროთა განმავლობაში დაემატა ღვიძლი, გული და პური. ჰამბურგის სტეიკი მზადდებოდა ძროხის უხეში ნაჭრებისგან.[2]
ადრეული ისტორია
რედაქტირებაXIX საუკუნის შუა დასავლეთის ტრადიციული საუზმე შეიძლება მოიცავდეს ცხვრის ხორცს, ღვიძლს, ბეკონს, შემწვარ თევზს, ხამანწკებს, კვერცხს, კარტოფილს, ხილის კომპოტს ან კონსერვებსა და ცომისებრ კერძებს, როგორიცაა ღვეზელი, დონატები ან ფუნთუშები. [3] მოსავლის აღების დროს ოჯახები მიირთმევდნენ ძირითადად სახლში წარმოებულ საკვებს. სუფრაზე ყოველთვის იყო შემწვარი ქათამი, მწნილები, ჭარხალი, ხაჭო, შემწვარი ხორცი, კარტოფილი, ღორის ხორცი, ახალი პური, შემწვარი მწვანე პომიდორი, ღვეზელები და ორცხობილა. [5]
გერმანელი და შვეიცარიელი ემიგრანტები ამზადებდნენ რძის პროდუქტებს, მათ შორის ყველს, რძეს, კარაქს, თეთრ სოუსებსა და ხაჭოს. მათ აწარმოეს პირველი თეთრი ლუდის სახეობა, რომელსაც უწოდებენ weisse bier-ს. შვედებმა, ნორვეგიელებმა და ფინელებმა შუა დასავლეთის დასახლება დაიწყეს მე-18 საუკუნის ბოლოს, შემოიღეს მდიდარი, კარაქით დატვირთული ნამცხვრები და ფუნთუშები. [3]
საუკუნის დასაწყისში საკრუიზო გემები, რომლებიც დიდ ტბებზე მუშაობდნენ, მრავალფეროვან სასადილო არჩევანს სთავაზობდნენ. სეზონური ხილი, შვრია, ჰაშ-ბრაუნი, გაფუებული ბრინჯი, ნიჟარის სტეიკი და სოკო. სოკოთი რამდენიმე ტიპის საუზმე იყო გავრცელებული 1913 წელს. [6] რკინიგზის გაფართოებამ 1870-იან და 1880-იან წლებში საშუალება მისცა ახალი ციტრუსის ხილი მიეღოთ შუა დასავლეთში. [3]
ეთნიკური გავლენა
რედაქტირებაისევე როგორც მრავალი ამერიკული რეგიონული სამზარეულო, შუადასავლეთის სამზარეულოზე დიდი გავლენა მოახდინა იმიგრანტებმა . ჩრდილოეთ შუა დასავლეთში, ჩრდილოეთ ევროპელი ემიგრანტთა ჯგუფები ჭარბობდა, ამიტომ შვედური ბლინები და პოლონური პიეროგები გავრცელებულია. ვისკონსინი, მისური, კანზასი, ოჰაიო და ილინოისი მრავალი ეთნიკური გერმანელი ემიგრანტის მიმართულება იყო, ამიტომ გავრცელებულია ღორის ძეხვეული და კარტოფილი.[7]
გერმანელ ემიგრანტებს ჩამოჰქონდათ კერძები, როგორიცაა Hassenpfeffer, sauerbraten, Spätzle, Maultasche, Schnitzel და pumpernickel. სკანდინავიური კერძები მოიცავს კიტრის თევზს, შებოლილ თევზს, და დამარილებულ თევზს, მუქ პურებს. [8]
Wurst mart, ან Wurstmart ან Wurst Markt, არის თევზის ფრაის ვარიაცია, რომელიც ძირითადად გვხვდება გერმანულ-ამერიკულ თემებში. ჩვეულებრივ, Wurst Marts-ს ეკლესიები ყიდიან, ფულადი სახსრების შეგროვების ღონისძიებებზე. ჩვეულებრივ სხვა კერძებში შედის კარტოფილის პიურე, გრავი და მჟავე კომბოსტო. Wurst Mart მომდინარეობს გერმანული სიტყვიდან "Wurstmarkt", რაც ძეხვის ბაზარს ნიშნავს. Wurst marts გვხვდება ძირითადად გერმანულ-ამერიკულ თემებით დასახლებულ მცირე სოფლებში შუა დასავლეთში, განსაკუთრებით სენტ-ლუისის გარშემო.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- ჰაბიტატების ჭამა დაარქივებული 2012-02-05 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ Cuisine_of_the_Midwestern_United_States. ციტირების თარიღი: 16 July 2015
- ↑ 2.0 2.1 Minnesota Farmers' Library: Agricultural Extension Bulletin. University of Minnesota, Department of Agriculture, Extension Division.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 The Oxford Companion of American Food and Drink
- ↑ Gray, Liz. Porkopolis: Cincinnati's Pork-Producing Past. Great American Country. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2 აგვისტო 2021. ციტირების თარიღი: 16 July 2015.
- ↑ Brookins, Jean A. „Book Review: American Food: The Gastronomic Story by Evan Jones“. დამოწმება journal საჭიროებს
|journal=-ს (დახმარება) - ↑ Minnesota Vacation Days: An Illustrated History, p34
- ↑ United States Midwest Region Cuisine. My Meals are on Wheels (December 2011). ციტირების თარიღი: 16 July 2015.
- ↑ Kittler, Pamela Goyan (January 2016) Food and Culture. Cengage Learning. ISBN 9781305886872.