ალა კუშნირი
ალა კუშნირი (ებრ. אלה שולימובנה קושניר; დ. 11 აგვისტო, 1941, მოსკოვი, სსრკ — გ. 2 აგვისტო, 2013, თელ-ავივი) — ებრაელი მოჭადრაკე, 1974 წლამდე გამოდიოდი საბჭოთა კავშირის სახელით. ისტორიკოს-ნუმიზმატი, სსრკ-ის სპორტის დამსახურებული ოსტატი (1972), ქალთა შორის საერთაშორისო ოსტატი (1962) და დიდოსტატი ქალთა შორის (1976). არქეოლოგიის დარგში ფილოსოფიის დოქტორი.
 | |
| ქვეყანა (სპორტი) | სსრკ ან ისრაელი |
|---|---|
| ეროვნება | ებრაელი |
| დაბადების თარიღი | 11 აგვისტო, 1941 |
| დაბადების ადგილი | მოსკოვი, რსფსრ, სსრკ |
| გარდაცვალების თარიღი | 2 აგვისტო, 2013 (71 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | თელ-ავივი, ისრაელი |
| წოდება |
საერთაშორისო დიდოსტატი, საერთაშორისო ოსტატი |
ადრეული წლები
რედაქტირება1958 წელს გახდა მოსკოვის ჩემპიონი, მონაწილეობდა სსრკ-ის პირველობებში და 1970 წელს გამარჯვებულიც გახდა. არის საჭადრაკო ოლიმპიადის სამგზის გამარჯვებული, 1969 და 1972 წლებში სსრკ-ის სახელით, ხოლო 1976 წელს — ისრაელის. სამივე ოლიმპიადაზე ინდივიდუალურადაც საუკეთესო იყო; სსრკ-ის ნაკრებში მეორე დაფაზე გამოდიოდა, ხოლო ისრაელში — პირველზე.
მსოფლიო ჩემპიონატები
რედაქტირებაგამოდიოდა ქალთა შორის მსოფლიოს ჩემპიონატებში. 1964 წელს სექტემბერ-ოქტომბერში სოხუმში კანდიდატთა ტურნირზე გამოვიდა, 18 მონაწილეს შორის მეორეზე გავიდა და პლეი-ოფის საგზურიც მოიპოვა, რომელსაც დეკემბერში მოსკოვმა უმასპინძლა. მოსკოვში კუშნერი საუკეთესო იყო და 1965 წელს რიგაში მსოფლიოს ჩემპიონ ნონა გაფრინდაშვილთან თამაშის უფლებაც მოიპოვა. კუშნერმა 3 მოიგო, 7 წააგო, სამი ყაიმით დაასრულა და ტიტულს ვერ შესწვდა.
1967 წელს სუბოტნიცაში კანდიდატთა ტურნირი მოიგო და კვლავ მოიპოვა მოქმედ ჩემპიონ გაფრინდაშვილთან შეხვედრის უფლება. მატჩს თბილისმა და მოსკოვდა უმასპინძლა. კუშნერმა 2 მოიგო, 6 წააგო, 5 ყაიმით დაასრულა და კვლავ უტიტულოდ დარჩა.
1971 წელს როგორც ფინალისტს კანდიდატთა ტურნირზე აღარ ათამაშეს და პირდაპირ პლეი-ოფში კანდიდატთა ტურნირის სამ გამარჯვებულთან დაუშვეს. ჯერ ნახევარფინალში მინსკში საბჭოელ ტატიანა ზალუტოვსკაიას მოუგო 5,5:4,5, ხოლო ფინალში კისლოვოდსკში ქართველ ნანა ალექსანდრიას 6,5:2,5 და მესამედ გაფრინდაშვილთან შეხვედრის უფლებაც მოიპოვა. მატჩს კვლავ რიგამ უმასპინძლა. კუშნერმა 4 მოიგო, 5 წააგო, 7 ყაიმით დაასრულა და ჩემპიონი ვერ გახდა.
1974 წელს ისრაელში იქნა რეპატრირებული და ამ ქვეყნის სახელით გააგრძელა გამოსვლა.
1976 წელს როზენდალში საზონათაშორისო ტურნირზე 14 მონაწილეს შორის მეორეზე გავიდა და პლეი-ოფის საგზურიც მოიპოვა. მეოთხედფინალში 1977 წლის მაის-ივნისში დორტმუნდში სსრკ-ელი ირინა ლევიტინა დაამარცხა 6:3, სექტემბერ-ოქტომბერში ნახევარფინალში დასავლეთ ბერლინში ელენა ფატალიბეკოვას მოუგო. ფინალი მომდევნო წლის იანვარში ბად-კისინგენში ჩატარდა, სადაც მაია ჩიბურდანიძესთან 6,5:7,5 დამარცხდა.
ტურნირები
რედაქტირებაგამოდიდა ტურნირზებზეც, 1968 წელს ბელგრადში მეორე იყო, ხოლო 1971 წელს იმარჯვა, პირველი-მეორე იყო სანაიაში 1969 წელს. 1971 წელს მე-2–3 ვეიკ-ან-ზეში, მოიგო მოსკოვში. 1973 წელს იმარჯვა სლოვენიურ ვრნიაჩკა-ბანიაში. მესამე იყო ვორონეჟში.
პირადი საქმიანობა
რედაქტირებაჭადრაკიდან წასვლის შემდეგ არქეოლოგიაში გააგრძელა მოღვაწეობა, იყო თელ-ავივის უნივერსიტეტის პროფესორი, ისრაელის ნუმიზმატური საზოგადოების სამეცნიერო მრჩეველი, ჟურნალ „ისრაელის ნუმიზმატური კვლევების“ (Israel Numismatic Research) სარედაქციო კოლეგიის წევრი. ავტორია ახლო აღმოსავლეთში ნუმიზმატიკის შესახებ გამოცემებისა. შედიოდა რედაქციო კოლეგიაში სამტომიანი კომპედიუმისა: „Corpus Inscriptionum Iudaeae / Palaestinae: A multi-lingual corpus of the inscriptions from Alexander to Muhammad“ (2011–2014).
კუშნირი გარდაიცვალა 2013 წლის 2 აგვისტოს, თელ-ავივში. გარდაცვალების მიზეზი უცნობია.
წიგნები
რედაქტირება- A bibliography of the city coinage of Palestine: from the 2nd century B.C. to the 3rd century A.D. Oxford: B.A.R., 1987.
- Meḥḳarim bi-khetovot Yeṿaniyot ṿe-Romiyot shel maṭbeʻot Erets-Yiśraʼel ba-teḳufah Prinḳipaʼit / Studies in Greek and Latin inscriptions on the Palestinian coinage under the Principate (PhD Dissertation Thesis). Tel Aviv, 1990.
- Two Hellenistic weights from Phoenicia in the Hecht museum collection. University of Haifa, 2005.
ლიტერატურა
რედაქტირება- Шахматный словарь / гл. ред. Л. Я. Абрамов; сост. Г. М. Гейлер. — М.: Физкультура и спорт, 1964. — С. 162—163. — 120 000 экз.
- Шахматы : энциклопедический словарь / гл. ред. А. Е. Карпов. — М.: Советская энциклопедия, 1990. — С. 189. — 624 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-85270-005-3.
- Кушнир А. «О себе и о других…» [Интервью с победительницей междунар. женского турнира 1970 г. А. Кушнир]. // Шахматы в СССР. — 1970. — № 7. — С. 15.
- Белавенец Л. Её крутой поворот. // «64 — Шахматное обозрение». — 2001. — № 10. — С. 51.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე: ალა კუშნირი- ალა კუშნირი — თამაშების არქივი Chessgames.com-ზე (ინგლისური)
