ჯეკ დონგარა

ჯეკ დონგარა
დაბ. თარიღი	18 ივლისი, 1950 (74 წლის)
დაბ. ადგილი	ჩიკაგო
მოქალაქეობა	აშშ
საქმიანობა	მათემატიკოსი, ინფორმატიკოსი, ინჟინერი და უნივერსიტეტის პროფესორი
მუშაობის ადგილი	მანჩესტერის უნივერსიტეტი , ტენესის უნივერსიტეტი, რაისის უნივერსიტეტი, Argonne National Laboratory, University of Tennessee system და Oak Ridge National Laboratory
ალმა-მატერი	Illinois Institute of Technology, ნიუ-მექსიკოს უნივერსიტეტი და Chicago State University
ჯილდოები	Ken Kennedy Award , Sidney Fernbach Award , ACM-ის წევრი , IEEE-ის წევრი, Fellow of the Society for Industrial and Applied Mathematics , AAAS-ის წევრი, სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი , ტიურინგის პრემია და Computer Pioneer Award
საიტი	netlib.org/utk/people/JackDongarra/
	ჯეკ დონგარა ვიკისაწყობში

ჯეკ ჯოზეფ დონგარა (ინგლ. Jack Joseph Dongarra; დ. 18 ივლისი, 1950, ჩიკაგო, ილინოისი) — ამერიკელი მეცნიერი, მათემატიკისა და კომპიუტერული ტექნოლოგიების დარგში. ტენესის უნივერსიტეტის ელექტროტექნიკის და კომპიუტერული მეცნიერების ფაკულტეტის დამსახურებული პროფესორი კომპიუტერული მეცნიერების საკითხებში ტიურინგის პრემიის ლაურეატი (2021). დონგარა არის ტენესის უნივერსიტეტის ინოვაციური გამოთვლითი ლაბორატორიის დამფუძნებელი დირექტორი.^[12]

განათლება

ჯეკ დონგარამ 1972 წელს მიიღო ბაკალავრის ხარისხი მათემატიკაში ჩიკაგოს სახელმწიფო უნივერსიტეტიდან და 1973 წელს მაგისტრის ხარისხი კომპიუტერულ მეცნიერებაში ილინოისის ტექნოლოგიური ინსტიტუტიდან. 1980 წელს მან მიიღო დოქტორის ხარისხი გამოყენებით მათემატიკაში ნიუ-მექსიკოს უნივერსიტეტიდან.^[13]

კვლევა და კარიერა

დონგარა არგონის ეროვნულ ლაბორატორიაში მუშაობდა 1989 წლამდე, გახდა უფროსი მეცნიერი. ის სპეციალიზირებულია რიცხვით ალგორითმებში წრფივ ალგებრაში, პარალელური გამოთვლებით, მოწინავე კომპიუტერული არქიტექტურის გამოყენებაში, პროგრამირების მეთოდოლოგიაში და პარალელური კომპიუტერების ინსტრუმენტებში. მისი კვლევა მოიცავს მაღალი ხარისხის მათემატიკური პროგრამული უზრუნველყოფის შემუშავებას, ტესტირებას და დოკუმენტაციას. მან წვლილი შეიტანა შემდეგი ღია კოდის პროგრამული პაკეტებისა და სისტემების დიზაინსა და დანერგვაში: EISPACK, LINPACK, ძირითადი წრფივი ალგებრის ქვეპროგრამები (BLAS), ხაზოვანი ალგებრის პაკეტი (LAPACK), ScaLAPACK, პარალელური ვირტუალური მანქანა. (PVM), შეტყობინებების გადაცემის ინტერფეისი (MPI), NetSolve, TOP500, ავტომატურად მორგებული ხაზოვანი ალგებრის პროგრამული უზრუნველყოფა (ATLAS), მაღალი ხარისხის კონიუგატური გრადიენტი (HPCG)^[14] და შესრულების აპლიკაცია პროგრამირების ინტერფეისი (PAPI). ეს ბენეფიტები გამოირჩევიან ძირითადი რიცხვითი ალგორითმების სიზუსტით და პროგრამული უზრუნველყოფის საიმედოობითა და შესრულებით. ისინი სარგებლობენ მომხმარებელთა ძალიან ფართო სპექტრით პროგრამულ უზრუნველყოფაში მათი ინკორპორირებით, მათ შორის MATLAB, Maple, Wolfram Mathematica, GNU Octave, R პროგრამირების ენა, SciPy და სხვა.

ერიკ გროსთან ერთად, დონგარა გახდა პიონერი ელექტრონული ფოსტითა და ქსელით Netlib- ში შექმნილი ციფრული ღია საწყისი კოდის გავრცელებაში. გამოქვეყნებული აქვს დაახლოებით 300 სტატია, ნაშრომი, მოხსენება და ტექნიკური მემორანდუმი და არის რამდენიმე წიგნის თანაავტორი. ის ატარებს შეხვედრებს Oak Ridge National Laboratory-სა და მანჩესტერის უნივერსიტეტში, სადაც 2007 წლიდან მუშაობდა ტიურინგის სტიპენდიანტად ^[15] ^[16]

ჯილდოები და აღიარება

2004 : IEEE Sid Fernbach Award ^[17]
2008 : IEEE-ს პირველი მედლის მიმღები მასშტაბურ გამოთვლებში ბრწყინვალე მიღწევებისთვის.^[18]
2010 : SIAM Activity Group-ის პირველი ლაურეატი^[19]
2011 : IEEE კომპიუტერული საზოგადოების ჩარლზ ბაბიჯის ჯილდო. ^[20]
2013 : ACM/IEEE კენ კენედის ჯილდო (მისი ლიდერობისთვის ისეთი მათემატიკური პროგრამული უზრუნველყოფის სტანდარტების შემუშავებასა და პოპულარიზაციაში, რომლებიც გამოიყენება მაღალი ხარისხის გამოთვლებისთვის საერთო რიცხვითი ამოცანების გადასაჭრელად.^[21]
2019 : SIAM/ACM პრიზი გამოთვლით მეცნიერებაში. ^[22]
2020 : IEEE Computer Pioneer Award მაღალი ხარისხის მათემატიკური პროგრამული უზრუნველყოფის სფეროში ლიდერობისთვის. ^[18]
2021 : ტიურინგის პრემია „ნოვატორული წვლილისთვის რიცხვით ალგორითმებსა და ბიბლიოთეკებში, რამაც ხელი შეუწყო მაღალწარმოებად გამოთვლით პროგრამულ უზრუნველყოფას ფეხდაფეხ გაჰყოლოდა მოწყობილობების ექსპონენციალურ გაუმჯობესებას 4 ათეულ წელზე მეტი ხნის განმავლობაში“. ითვლება, რომ მისმა ალგორითმებმა და პროგრამულმა უზრუნველყოფამ ხელი შეუწყო მაღალი ხარისხის გამოთვლების ზრდას და მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა გამოთვლითი მეცნიერების ბევრ სფეროში, ხელოვნური ინტელექტიდან კომპიუტერულ გრაფიკამდე . ^[16]

დონგარა აირჩიეს მეცნიერების განვითარების ამერიკული ასოციაციის (AAAS), გამოთვლითი მანქანების ასოციაციის (ACM), ინდუსტრიული და გამოყენებითი მათემატიკის საზოგადოების (SIAM) და ელექტრო და ელექტრონიკის ინჟინრების ინსტიტუტის (IEEE) წევრად. რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის უცხოელი წევრი და სამეფო საზოგადოების (ForMemRS) უცხოელი წევრი. 2001 წელს ის აირჩიეს აშშ-ს ეროვნული საინჟინრო აკადემიის წევრად რიცხვითი პროგრამული უზრუნველყოფის, პარალელური და განაწილებული გამოთვლებისა და პრობლემების გადაჭრის გარემოში შეტანილი წვლილისთვის.

რესურსები ინტერნეტში

Jack Dongarra at DBLP Bibliography Server
Jack Dongarra publications indexed by the Scopus bibliographic database. (subscription required)
Jack Dongarra author profile page at the ACM Digital Library
Talk by Turing Award Winner Prof. Jack Dongarra(live streamed on May 27, 2022 from TU Darmstadt)

სქოლიო

↑ SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123508386"></a>
↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123508386"></a>
↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123508386"></a>
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>
↑ ^6.0 ^6.1 ^6.2 https://www.computer.org/profiles/jack-dongarra
↑ https://awards.acm.org/fellows/award-recipients
↑ https://www.siam.org/prizes-recognition/fellows-program/all-siam-fellows?page=1
↑ https://royalsociety.org/news/2019/04/royal-society-announces-2019-fellows/
↑ ACM Turing Award Honors Jack J. Dongarra for Pioneering Concepts and Methods Which Have Resulted in World-Changing Computations — გამოთვლითი ტექნიკის ასოციაცია, 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127992"></a>
↑ Jack Dongarra — გამოთვლითი ტექნიკის ასოციაცია.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127992"></a>
↑ Innovative Computing Laboratory – Academic Research in Enabling Technology and High Performance Computing. ციტირების თარიღი: July 14, 2012
↑ ჯეკ დონგარა — მათემატიკური გენეალოგია
↑ Hemsoth, Nicole (June 26, 2014). „New HPC Benchmark Delivers Promising Results“. Hpcwire.com. ციტირების თარიღი: December 1, 2022.
↑ Professor Jack Dongarra: Turing Fellow. University of Manchester.
↑ ^16.0 ^16.1 University of Tennessee's Jack Dongarra receives 2021 ACM A.M. Turing Award. ციტირების თარიღი: March 30, 2022
↑ Sidney Fernbach Award. IEEE. ციტირების თარიღი: March 31, 2022
↑ ^18.0 ^18.1 Jack Dongarra Selected to Receive the 2020 IEEE Computer Society Women of the ENIAC Computer Pioneer Award. IEEE. ციტირების თარიღი: March 31, 2022
↑ SIAM Activity Group on Supercomputing Career Prize. SIAM. ციტირების თარიღი: March 31, 2022
↑ IEEE CS Charles Babbage Award. IEEE. ციტირების თარიღი: March 31, 2021
↑ Jack Dongarra to Receive Ken Kennedy Award for Software Technologies. IEEE. ციტირების თარიღი: March 31, 2022
↑ Jack Dongarra – Royal Society. ციტირების თარიღი: April 23, 2019

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-1] SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q123508386"><i_class="wef_low_priority_links">Montenegro&nbsp;A.</i>_[https://pub.orcid.org/v3.0/0000-0003-3247-1782/employment/2655590_ORCID_Public_Data_File_2023]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2023._—_[http://dx.doi.org/10.23640/07243.24204912.V1_doi:10.23640/07243.24204912.V1]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123508386"></a></div>-2] Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123508386"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q123508386"><i_class="wef_low_priority_links">Montenegro&nbsp;A.</i>_[https://pub.orcid.org/v3.0/0000-0003-3247-1782/employment/2655581_ORCID_Public_Data_File_2023]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2023._—_[http://dx.doi.org/10.23640/07243.24204912.V1_doi:10.23640/07243.24204912.V1]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123508386"></a></div>-3] Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123508386"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q123508386"><i_class="wef_low_priority_links">Montenegro&nbsp;A.</i>_[https://pub.orcid.org/v3.0/0000-0003-3247-1782/employment/2655584_ORCID_Public_Data_File_2023]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2023._—_[http://dx.doi.org/10.23640/07243.24204912.V1_doi:10.23640/07243.24204912.V1]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123508386"></a></div>-4] Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123508386"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q33002955_citetype_Q114955954"_data-entity-id="Q829984">Mathematics_Genealogy_Project<span_class="wef_low_priority_links">_—_1997.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a></div>-5] Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

[[https://www.computer.org/profiles/jack-dongarra_https://www.computer.org/profiles/jack-dongarra]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-6] 6.0 ^6.1 ^6.2 https://www.computer.org/profiles/jack-dongarra

[[https://awards.acm.org/fellows/award-recipients_https://awards.acm.org/fellows/award-recipients]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-7] ttps://awards.acm.org/fellows/award-recipients

[[https://www.siam.org/prizes-recognition/fellows-program/all-siam-fellows?page=1_https://www.siam.org/prizes-recognition/fellows-program/all-siam-fellows?page=1]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-8] ttps://www.siam.org/prizes-recognition/fellows-program/all-siam-fellows?page=1

[[https://royalsociety.org/news/2019/04/royal-society-announces-2019-fellows/_https://royalsociety.org/news/2019/04/royal-society-announces-2019-fellows/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-9] ttps://royalsociety.org/news/2019/04/royal-society-announces-2019-fellows/

[[https://www.acm.org/media-center/2022/march/turing-award-2021_ACM_Turing_Award_Honors_Jack_J._Dongarra_for_Pioneering_Concepts_and_Methods_Which_Have_Resulted_in_World-Changing_Computations]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:გამოთვლითი_ტექნიკის_ასოციაცია|გამოთვლითი_ტექნიკის_ასოციაცია]],_2022.</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127992"></a></div>-10] ACM Turing Award Honors Jack J. Dongarra for Pioneering Concepts and Methods Which Have Resulted in World-Changing Computations — გამოთვლითი ტექნიკის ასოციაცია, 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127992"></a>

[[https://amturing.acm.org/award_winners/dongarra_3406337.cfm_Jack_Dongarra]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:გამოთვლითი_ტექნიკის_ასოციაცია|გამოთვლითი_ტექნიკის_ასოციაცია]].</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127992"></a></div>-11] Jack Dongarra — გამოთვლითი ტექნიკის ასოციაცია.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127992"></a>

[12] Innovative Computing Laboratory – Academic Research in Enabling Technology and High Performance Computing. ციტირების თარიღი: July 14, 2012

[mathgene-13] ჯეკ დონგარა — მათემატიკური გენეალოგია

[14] Hemsoth, Nicole (June 26, 2014). „New HPC Benchmark Delivers Promising Results“. Hpcwire.com. ციტირების თარიღი: December 1, 2022.

[manchester-15] Professor Jack Dongarra: Turing Fellow. University of Manchester.

[turing-16] 16.0 ^16.1 University of Tennessee's Jack Dongarra receives 2021 ACM A.M. Turing Award. ციტირების თარიღი: March 30, 2022

[fernbach-17] Sidney Fernbach Award. IEEE. ციტირების თარიღი: March 31, 2022

[pioneer-18] 18.0 ^18.1 Jack Dongarra Selected to Receive the 2020 IEEE Computer Society Women of the ENIAC Computer Pioneer Award. IEEE. ციტირების თარიღი: March 31, 2022

[siam-supercomputing-career-19] SIAM Activity Group on Supercomputing Career Prize. SIAM. ციტირების თარიღი: March 31, 2022

[babbage-20] IEEE CS Charles Babbage Award. IEEE. ციტირების თარიღი: March 31, 2021

[kennedy-21] Jack Dongarra to Receive Ken Kennedy Award for Software Technologies. IEEE. ციტირების თარიღი: March 31, 2022

[frs-22] Jack Dongarra – Royal Society. ციტირების თარიღი: April 23, 2019

[12]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

ჯეკ დონგარა

დაბ. თარიღი	18 ივლისი, 1950(1950-07-18)^[1] (74 წლის)
დაბ. ადგილი	ჩიკაგო
მოქალაქეობა	აშშ
საქმიანობა	მათემატიკოსი, ინფორმატიკოსი, ინჟინერი და უნივერსიტეტის პროფესორი
მუშაობის ადგილი	მანჩესტერის უნივერსიტეტი^[2] , ტენესის უნივერსიტეტი, რაისის უნივერსიტეტი, Argonne National Laboratory, University of Tennessee system^[3] და Oak Ridge National Laboratory^[4]
ალმა-მატერი	Illinois Institute of Technology, ნიუ-მექსიკოს უნივერსიტეტი^[5] და Chicago State University
ჯილდოები	Ken Kennedy Award^[6] , Sidney Fernbach Award^[6] , ACM-ის წევრი^[7] , IEEE-ის წევრი, Fellow of the Society for Industrial and Applied Mathematics^[8] , AAAS-ის წევრი, სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი^[9] , ტიურინგის პრემია^[10] ^[11] და Computer Pioneer Award^[6]
საიტი	netlib.org/utk/people/JackDongarra/
ჯეკ დონგარა ვიკისაწყობში