ჩრდილოეთი ირლანდია
ჩრდილოეთი ირლანდია (ინგლ. Northern Ireland; ირლანდიურად Tuaisceart Éireann) სხვადასხვაგვარად აღწერილია როგორც ქვეყანა, პროვინცია ან რეგიონი, რომელიც გაერთიანებული სამეფოს ნაწილია. მდებარეობს ირლანდიის კუნძულის ჩრდილო-აღმოსავლეთით, ჩრდილოეთ ირლანდია ინაწილებს სამხრეთ და დასავლეთ საზღვრებს ირლანდიასთან. 2021 წლის მონაცემებით მისი მოსახლეობა 1.8 მილიონს აღემატება, რაც ირლანდიის მთლიანი მოსახლეობის დაახლოებით 30 %-ს შეადგენს, ხოლო გაერთიანებული სამეფოს მოსახლეობის 3 %-ს. ჩრდილოეთ ირლანდიის ასამბლეა დაარსდა 1998 წელს, ჩრდილოეთ ირლანდიის კანონებზე დაყრდნობით. მას პასუხისმგებლობა ეკისრება მთელ რიგ პოლიტიკურ საკითხებზე, როდესაც სხვა სფეროები მხოლოდ ბრიტანეთის მთავრობას ეკუთვნის. ჩრდილოეთ ირლანდია თანამშრომლობს ირლანდიასთან რამდენიმე სფეროში.
- ფართობი — 14 130 კვ.კმ.
- მოსახლეობა — 1,8 მლნ.
- სარწმუნოება: პროტესტანტიზმი — 42,8 %, კათოლიციზმი — 38,4 %.
- ყველაზე დასახლებული ქალაქი და დედაქალაქი — ბელფასტი (Belfast/Béal Feirste).
| ჩრდილოეთი ირლანდია | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
 |
||||||
| დედაქალაქი | ბელფასტი | |||||
| უდიდესი ქალაქი | ბელფასტი, ლონდონდერი | |||||
| ოფიციალური ენა | ინგლისური, ირლანდიური, ოლსტერიულ-შოტლანდიური | |||||
| მთავრობა | საპარლამენტო მმართველობა კონსტიტუციური მონარქია | |||||
| - | მონარქი | ჩარლზ III | ||||
| - | პრემიერ-მინისტრი | რიში სუნაკი | ||||
| ფართობი | ||||||
| - | სულ | 14,130 კმ2 | ||||
| მოსახლეობა | ||||||
| - | შეფასებით | 1,8 მლნ. | ||||
| ვალუტა | ფუნტი სტერლინგი (GBP) |
|||||
.svg)
.svg)
ჩრდილოეთ ირლანდია შეიქმნა 1921 წელს, როდესაც ირლანდია გაიყო 1920 წელს ირლანდიის მთავრობის საკანონმდებლო შტოს მიერ. ჩრდილოეთ ირლანდიის მოსახლეობის უმრავლესობა იყოპროფკავშირის წევრი, რომელთაც გაერთიანებულ სამეფოში დარჩენა სურდათ. ისინი იყვნენ პროტესტანტი შთამომავლები დიდი ბრიტანეთის კოლონისტებისა. ამავდროულად, სამხრეთ ირლანდიის (რომელიც გახდა ირლანდიის თავისუფალი სახელმწიფო 1922 წელს) მოსახლეობის უმრავლესობა და მნიშვნელოვანი უმცირესობა ჩრდილოეთ ირლანდიისა, იყვნენ ირლანდიელი ნაციონალისტები და კათოლიკეები, რომელთაც სურდათ ერთიანი დამოუკიდებელი ირლანდია. დღეს, პირველნი თავიანთ თავს ბრიტანელებად თვლიან, ხოლო მეორენი მიიჩნევენ თავს ირლანდიელებად.
ლიტერატურა
რედაქტირება- Jonathan Bardon, A History of Ulster (Blackstaff Press, Belfast, 1992), ISBN 0-85640-476-4
- Brian E. Barton, The Government of Northern Ireland, 1920–1923 (Athol Books, 1980)
- Paul Bew, Peter Gibbon and Henry Patterson The State in Northern Ireland, 1921–72: Political Forces and Social Classes, Manchester (Manchester University Press, 1979)
- Tony Geraghty (2000). The Irish War. Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-7117-4.
- Robert Kee, The Green Flag: A History of Irish Nationalism (Penguin, 1972–2000), ISBN 0-14-029165-2
- Osborne Morton, Marine Algae of Northern Ireland (Ulster Museum, Belfast, 1994), ISBN 0-900761-28-8
- Henry Patterson, Ireland Since 1939: The Persistence of Conflict (Penguin, 2006), ISBN 978-1-84488-104-8
- P. Hackney (ed.) Stewart's and Corry's Flora of the North-east of Ireland 3rd edn. (Institute of Irish Studies, Queen's University of Belfast, 1992), ISBN 0-85389-446-9(HB)