რობერტ შუმანი
ალექსანდრე რობერტ შუმანი (დ. 8 ივნისი, 1810 — გ. 29 ივლისი, 1856) — გერმანელი პიანისტი, კომპოზიტორი და მუსიკის კრიტიკოსი. მე-19 საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე განთქმული კომპოზიტორი. პატარობიდან რობერტს უნდოდა ვირტუოზი პიანისტი გამხდარიყო. ის სწავლობდა ფრიდრიხ ვიკთან. რამდენიმე წელი ვიკთან სწავლის შემდეგ რობერტი გახდა ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე განთქმული პიანისტი. გარდაიცვალა 1856 წლის 29 ივლისს და დაკრძალულია ქალაქ ბონში.
| ალექსანდე რობერტ შუმანი | |
|---|---|
 რობერტ შუმანი | |
| მშობლიური სახელი | მამა — ავგუსტ შუმანი, დედა — იოანა შნაბელი |
| დაბადების თარიღი | 8 ივნისი, 1810 |
| გარდაცვალების თარიღი |
29 ივლისი, 1856 (46 წლის) დრეზდენი |
| საქმიანობა | კომპოზიტორი, პიანისტი |
1840 წელს რობერტ შუმანს ლაიფციგის უნივერსიტეტის ფილოსოფიის დოქტორის ხარისხი მიენიჭა.
იმავე წელს, 12 სექტემბერს, ლაიფციგის ეკლესიაში შუმანი თავისი მასწავლებლის ფრიდრიხ ვიკის ქალიშვილზე, გამოჩენილ პიანისტზე კლარა ვიკზე დაქორწინდა.
შუმანმა დიდი წვლილი შეიტანა მუსიკის სამყაროში, არა მარტო როგორც კომპოზიტორმა და პიანისტმა, ასევე როგორც მუსიკალურმა კრიტიკოსმა. ის თავის წერილებს გაზეთებსა და ჟურნალებში აქვეყნებდა მაესტრო რაროს, ფლორესტანისა და ევზესიუსის ფსევდონიმით.
ბიოგრაფია
რედაქტირება
დაიბადა 1810 წლის 8 ივნისს ქალაქ ცვიკაუში, წიგნის გამომცემლის ოჯახში, მამა — ავგუსტ შუმანი ყველანაირად ხელს უწყობდა რობერტის მუსიკალურ განვითარებას. 7 წლის ასაკში იგი უკვე წერდა პატარა ნაწარმოებებს და თავისუფლად უკრავდა ფორტეპიანოზე. გარდა მუსიკისა მას იტაცებდა ლიტერატურა, კერძოდ ბერძნული მითები, მაგრამ საბოლოოდ მან მაინც მუსიკა აირჩია. დაიწყო მეცადინეობა ფრიდრიხ ვიკთან, მაგრამ ხელზე დაზიანება მიიღო და ვეღარ შეძლო დაკვრა. 1832 წელს იგი მთლიანად კომპოზიციაზე გადაერთო. 1839 წელს ლაიფციგში ჯვარი დაიწერა კლარა ვიკზე, რომელიც პიანისტი იყო და ქმრის ნაწარმოებებს უკრავდა. ისინი მართავდნენ კონცერტებს სხვადასხვა ქალაქებში. მოგზაურობიდან დაბრუნებული შუმანი ლაიფციგიდან დრეზდენში გადასახლდა, თუმცა უეცრად სენი შეეყარა, მისი გადარჩენა შეუძლებელი აღმოჩნდა და გარდაიცვალა 1856 წლის 29 ივლისს ქალაქ ბონში.
ნაწარმოებების მოკლე სია
რედაქტირებასაფორტეპიანო
რედაქტირება- ვარიაცია "Allegro" op-(1830)
- პეპლები op2 - (1829-1830)
- ტოკატა op7 - (1832)
- კარნავალი op9 - (1834-1835)
- სიმფონიური ეტიუდები op13 - (1834)
- დავითსბიუნდლერების ცეკვა op6 - (1834)
- ფანტასტიკური პიესები op12 - (1837)
- საბავშვო სცენები op15 - (1837)
- კრეისლერიანა op16 - (1838)
- ვენის კარნავალი op26 - (1839)
- არაბესკები op18 - (1839)
- ღამის პიესები op23 - (1839)
- სამი რომანსი op28 - (1839)
- იუმორესკა op20 - (1839)
- ეტიუდი ფ/პ-თვის პაგანინის კაპრიზებზე op3 - (1832)
- ალბომი ახალგაზრდებისათვის op66 - (1848)
- ტყის სცენები op82 - (1848-1849)
- ფურცლები ალბომიდან op124 - (1832-1845)
- ჭრელი ფურცლები op99
- სონატა №1 fis-moll op11 - (1833-1835)
- სონატა №3 g-moll op22 (1833-1838)
- სონატა №4 f-moll op14 (1835)
- ფანტაზია c-dur op17 (1836)
დუეტები
რედაქტირება- Andante და ვარიაციები 2 ფ/პ - თვის op46 (1843)
- აღმოსავლური სურათები op66 (1848)
- სამეჯლისო სცენები op109 (1851)
- 20 პიესა პატარებისა და დიდი ბავშვებისათვის op85 (1849)
ვოკალური (ციკლი და კრებულები)
რედაქტირება- "მირტები" op25 (1840)
- "სიმღერების წრე" op39 (1840)
- "სიყვარული და ქალის ცხოვრება" op42 (1840)
- "პოეტის სიყვარული" (ჰაინე) op48 (1840)
- ესპანური სასიყვარულო სიმღერები op138 (1849)
- "ვილგელმმეისტერის" სიმღერები op98a (1849)
- საყმაწვილო სასიმღერო ალბომი op79 (1849)
- 200-ზე მეტი სიმღერა და დაახლოებით 35 კრებული
სიმფონიური
რედაქტირება- სიმფონია №1 B-dur "საგაზაფხულო" op38 (1841)
- სიმფონია №2 c-dur op61 (1846)
- სიმფონია №3 Es-dur "რეინის" op97 (1850)
- სიმფონია №4 d-moll op120 (1841)
- უვერტიურა, სკერცო და ფინალი E-dur op52 (1841)
- უვერტიურა "მანფრედისათვის" op115 (1848-49)
- უვერტიურა "გენოვევასათვის" op81 (1848)
- უვერტიურა "მესინსკის პატარძლისათვის" op100 (1850-1851)
- უვერტიურა "იულიუს ცეზარისათვის" op128 (1851)
- უვერტიურა "ჰერმან და დოროტესათვის" op136 (1851)
- უვერტიურა სცენებიდან "ფაისტისათვის"(1853)
- უვერტიურა "საქეიფო რეინისათვის"op123 (1853)
კონცერტები
რედაქტირება- კონცერტი ფ/პ და ორკესტრისათვის a moll (1841-45)
- ინტროდუქცია და Allegro appassionato - G-dur (1849)
- კონცერტი ჩელოსთვის ორკესტრთან ერთადa moll (1850)
- საკონცერტო Allegro ფ/პ და ორკესტრისათვის a moll (1853)
- ფანტაზია ვიოლინოსა და ორკესტრისათვის C dur (1853)
კამერულ-ინსტრუმენტალური
რედაქტირება- სამსიმებიანი კვარტეტი (1842)
- №1 - a moll
- №2 - F dur
- №3 - A dur
- საფორტეპიანო კვარტეტი Es dur (1842)
- საფორტეპიანო ტრიოd moll (1847)
- საფორტეპიანო ტრიო E dur (1849)
- საფორტეპიანო ტრიო g moll
- სონატა ვიოლინისა და ფ/პ-თვის d moll (1851)
- სამი რომანსი ჰობიისა და ფ/პ-თვის (1849)
- ფანტასტიკური პიესა ფ/პ, ვიოლინოსა და ვიოლონჩელოსათვის (1842)
- ფანტასტიკური პიესა კვარტეტისა და ფ/პ-თვის (1849)
საგუნდო და დრამატული ნაწარმოებები
რედაქტირება- ოპერა "გენოვევა" (1848)
- მუსიკა ბაირონის დრამატული პოემისათვის "მანფრედი" (1849)
- სცენები გოეთეს "ფაუსტისათვის" (1844-53)
- "სამოთხე და პერი" მურის ტექსტზე (1843)
- "ვარდის მოგზაურობა" - ხორნას ტექსტზე (1851)
- "უფლისწული" - ულანდის ტექსტზე (1851)
- "პაჟი და მეფის ასული" - გეიბელის ტექსტზე (1852)
- დაახლოებით 120 ვოკალური ანსამბლი
ლიტერატურა
რედაქტირება- Ostwald, Peter, Schumann – The inner voices of a musical genius, Northeastern University Press, Boston, 1985 ISBN 1-55553-014-1.
- Fuller-Maitland, John Alexander. (1884). Schumann. S. Low, Marston, Searle & Rivington (reissued by Cambridge University Press, 2009; ISBN 978-1-108-00481-7)
- Ostwald, Peter (1985). Schumann, The Inner Voices of a Musical Genius. Northeastern University Press. ISBN 1-55553-014-1.
- Perrey, Beate (ed.) (2007). The Cambridge Companion to Schumann. Cambridge University Press. ISBN 0-521-78950-8.
- Rice-See, Lynn (2008). The Piano Teaching of Walter Hautzig with 613 Examples from the Works of Beethoven, Schubert, Schumann, and Chopin, Edwin Mellen Press. ISBN 0-7734-4981-7
- Tunbridge, Laura (2007). Schumann's Late Style. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-87168-6.