შოტლანდიური სამზარეულო
შოტლანდიური სამზარეულოს კონკრეტული კომპლექტი, სამზარეულო ტრადიციები და პრაქტიკა უკავშირდება შოტლანდიას. მას აქვს საკუთარი განმასხვავებელი ატრიბუტები და რეცეპტები. ბევრ კერძს უზიარებს ბრიტანულ და უფრო ფართო ევროპულ სამზარეულოებს ადგილობრივი, რეგიონული და კონტინენტური გავლენის შედეგად - როგორც ძველ, ისე თანამედროვე ეპოქაში.
შოტლანდიის ბუნებრივი რაციონი შედგება რძის პროდუქტებისგან, თევზისგან, ხილისა და ბოსტნეულისგან, რაც არის მთავარი ფაქტორი ტრადიციული შოტლანდიური სამზარეულოსი.
ისტორია
რედაქტირებაშოტლანდიამ თავისი ზომიერი კლიმატით და ძირძველი მარცვლეულის ჯიშების სიმრავლით უზრუნველყო თავის მკვიდრთა საკვებით უზრუნველყოფა ათასწლეულების განმავლობაში. ზღვის პროდუქტების სიმდიდრე, რომლებიც მის სანაპიროებზე იყო, ადრეულ მცხოვრებლებს საარსებო წყაროს აძლევდა. დაინერგა სოფლის მეურნეობა, პრიმიტიული შვრია სწრაფად გახდა მთავარი ინგრედიენტი. [1]
შუასაუკუნეების ევროპელ მეზობლებთან ერთად, შოტლანდია ფეოდალური სახელმწიფო იყო მეორე ათასწლეულის უდიდესი ნაწილისთვის. ამან გარკვეული შეზღუდვები დააწესა იმასთან დაკავშირებით, თუ რაზე იყო ნებადართული ნადირობა და შესაბამისად ჭამა. სამეფოს დიდი კაცების დარბაზში შეიძლება ველოდოთ ხოხობს, ღორს, სხვადასხვა ფრინველსა და ჩიტებს, ძვირადღირებულ სანელებლებს ( წიწაკა, მიხაკი, დარიჩინი და ა.შ.) და შინაური სახეობების ხორცს. ხორცი ძვირადღირებული საქონელი იყო და იშვიათად მოიხმარდნენ. შუასაუკუნეების შოტლანდიის ქვედა ეშელონებს საზრდოს აწვდიდა მათი ცხოველები. ეს დღეს აშკარად ჩანს შოტლანდიურ ტრადიციულ ბაზრებში, რაც აქცენტს აკეთებს რძის პროდუქტებზე.
სერ ვალტერ რალეის კარტოფილის ბრიტანულ კუნძულებზე შეტანამდე, შოტლანდიელები ნახშირწყლების მთავარ წყაროს წარმოადგენდნენ შვრია ან ქერისგან დამზადებული პური. ზოგადად ხორბლის გაშენება რთული იყო ნოტიო კლიმატის გამო. სურსათის მეურნეობა ადრეული დროიდან აშკარა იყო, რასაც არქეოლოგიური გათხრებიც ადასტურებს.
ფრანგული გავლენა
რედაქტირებაგვიან შუა საუკუნეებისა და ადრეული თანამედროვე ეპოქის პერიოდში, ფრანგული სამზარეულოს როლი მნიშვნელოვანი იყო შოტლანდიურ კულინარიაში კულტურული გაცვლის გამო, რომელიც მოხდა ” აულდ ალიანსის” შედეგად. განსაკუთრებით შოტლანდიის დედოფლის მარიამ სტიუარტის დროს . მერიმ, შოტლანდიაში დაბრუნებისთანავე, მოიყვანა ფრანგი თანამშრომლების გარემოცვა, რომლებიც მიიწერენ პასუხისმგებლობას შოტლანდიის სამზარეულოს რევოლუციისთვის და შოტლანდიის ზოგიერთი უნიკალური კვებითი ტერმინოლოგიისთვის.
ფრანგულიდან მიღებული სამზარეულოს ტერმინები
რედაქტირება- "Ashet", assiette- დან - დიდი თეფში. [2]
- "Cannel", ეხლა cannelle -cinnamon
- "Collop", ესკალოპიდან
- /ˈdʒɪɡət/, საწყისი Gigot -leg ცხვრის.
- "Howtowdie", ჰეტუოდოდან - მდუღარე ფრინველი (ძველი ფრანგული).
- "Syboe", ციბულიდან - ხახვი
მე-20 და 21-ე საუკუნეები
რედაქტირებაშოტლანდიაში გარკვეული საკვები პროდუქტების არ არსებობა, გაერთიანებული სამეფოს სხვა ნაწილებთან ერთად, მე -20 საუკუნის განმავლობაში პრობლემად რჩებოდა. ორი მსოფლიო ომის დროს რაციონირებამ, ასევე მასშტაბურმა ინდუსტრიულმა სოფლის მეურნეობამ შეზღუდა საზოგადოებისთვის ხელმისაწვდომი საკვების მრავალფეროვნება. ბრიტანეთის იმპერიიდან და მის ფარგლებს გარეთ განხორციელებულმა იმპორტმა შოტლანდიის საზოგადოებას ახალი საკვები გააცნო.
მე-19 და მე-20 საუკუნეების განმავლობაში მოხდა შოტლანდიაში მასშტაბური იმიგრაცია იტალიიდან, მოგვიანებით კი შუა აღმოსავლეთიდან, ინდოეთიდან და პაკისტანიდან. ამ კულტურებმა მკვეთრად მოახდინა გავლენა შოტლანდიურ სამზარეულოზე. იტალიელებმა განაახლეს ახალი პროდუქტის სტანდარტი, ხოლო მოგვიანებით მოსულმა მომხმარებლებმა სუნელები შემოიტანეს. 21-ე საუკუნის დასაწყისში ევროკავშირის გაფართოებასთან ერთად გაიზარდა აღმოსავლეთ ევროპული წარმოშობის მოსახლეობა, განსაკუთრებით პოლონეთიდან. რიგი სპეციალური რესტორნები და დელიკატესები, რომლებიც ემსახურებიან სხვადასხვა ახალ ემიგრანტებს, უფრო დიდ ქალაქებში გაიხსნა.
სასმელები
რედაქტირებაალკოჰოლური
რედაქტირება
- 90 shilling ale
- 80 shilling ale
- 70 shilling ale
- India pale ale
- Atholl Brose
- Ginger wine
- Het pint
- Heather ale
- Whisky
Არა ალკოჰოლური
რედაქტირება- სასაუზმო ჩაი
- ირნ-ბრუ
- წითელი კოლა
- შუგარელის
ცნობილი შეფ-მზარეულები
რედაქტირებადამატებითი ლიტერატურა
რედაქტირება- Beckwith, Lillian (1976) Lillian Beckwith's Hebridean Cookbook. London: Hutchinson ISBN 978-0-09-127380-4
- Craig, Elizabeth (1956) The Scottish Cookery Book
- --do.-- (1965) What's Cooking in Scotland
- --do.-- (1980) The Scottish Cookery Book
- Frere, Catherine Frances (editor). (1909) The Cookery Book of Lady Clark of Tillypronie. London: Constable and Company.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- შოტლანდიის კვება - შოტლანდიის საკვები და სასმელი
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ "Scotland's Traditional Cuisine – a brief overview", Taste of Scotland
- ↑ Brown, Catherine (1989). Chapter 9: "Culinary Interchange". In: Scottish Cookery. Glasgow: Richard Drew Publishing. ISBN 0-86267-248-1.